🔻
برای فروغ که «تولدی دیگر» یافت
✍ محمدرضا کائینی
مرداب های الکل
با آن بخارهای گَسِ مسموم
انبوه بی تحرک روشنفکران را
به ژرفنای خویش کشیدند
و موش های موذی
اوراق زرنگار کتب را
در گنجه های کهنه جویدند!...
(تولدی دیگر، چاپ دهم، انتشارات مروارید، ص صد و هفت)
▫️فکر می کنید که سُراینده تا کجا باید تیزفهم و حُقه شناس باشد که دم خروس را زیر لباس قشری که خواهی نخواهی بدان تعلق دارد، ببیند و آن را به صراحت لو دهد؟ وچقدر رسته و تعلق گریز؟ و من از سربند همین شعر، فروغ فرخزاد را با جلال آل احمد مقایسه می کنم.هر دو در نوجوانی و دلزده از تحکمات پدران، خانه را ترک گفتند اما در واپسین فصل حیات، به نوعی منتقد آن شدند که روزی درپی به کف آوردن آن بودند!
جامعه ادبی ایران، نخست فروغ را در قامت توصیف گر احساسات مَگوی زنانه شناخت و من با زبان بازتر می گویم: نوعی محرک اسافل اعضا! سرخوردگی و نبوغ او در نوجوانی، چُنان میدانی را برای جولان یافته بود و تاجایی هم که توانست، در آن تاخت! انتقاد به عریانی شعر خود را بر نمی تافت و به عنوان نمونه در پایان چاپ دوم "اسیر" (از انتشارات امیرکبیر) یک نیم دوجین لنگه کفش به سوی مخاطبان پرتاب کرد که: عقب مانده اید و زن و حال و روزش را به رسمیت نشناخته اید و پیشرفت زمان آدمتان خواهد کرد و...الخ (نقل به مضمون).اما همین آدم به چقدر وقت نیاز داشت تا از این جنس واگویه ها دور شود و دیگر تجدید چاپ دفترهای اولیه شعر خویش را برنتابد و تکرار آن را خوش ندارد؟ چیزی نزدیک به ده سال! (فاصله میان انتشار اسیر تا تولدی دیگر) او به خیلی ها از جمله صدرالدین الهی گفته بود که: شعرش با تولدی دیگر آغاز شده و حتی به طور مشخص تر: پایان این کتاب، تازه آغاز راه شاعری اوست!
او در سی و دو ساله گی که مرگ را پذیرا گشت، بر محمل حق جویی و رستگاری بود، اما کاسبکاران و دکانداران ادبیات، همچنان کوشیدند تا وی را در آغازین منزلگاه شعری خود حبس کنند و جامه ای که او در زمان حیات آن را به درآوده بود، بر مرده وی بپوشانند و امر را بر بسا جوانان و علاقمندانش مشتبه سازند!
بازخوانی شعر و زندگی و زمانه فروغ، پرده ای دیگر از شعبده بازی و دغل کاری روشنفکری ایرانی را عیان می کند و مگر در سالیان اخیر نکرده؟
تجربه فروغ و کسانی چون او، نشان می دهد که اگر انسان به خودفریبی و دگر فریبی تن نداده باشد، طبیعتا و به پای فطرت واندیشه، دیر یازود، به طریق صواب سوق خواهدیافت.خدایش بیامرزد.
📖 جامعه شناسی مردم
✅
@Popular_Sociology