اغتنام فرصت؛ کتابخانه های شیعه و دیپلماسی فرهنگی با عربستان سعودی ✍️علی راد شنبه نهم تیرماه 1403 سفیر عربستان سعودی از کتابخانه تخصصی علوم حدیث قم بازدید نمودند ؛ در روند این بازدید سفیر عربستان از پیشینه , ساختار , رویکرد و ظرفیت های این کتابخانه در موضوع کتاب حدیث (به ویژه اهتمام این کتابخانه به پژوهش های حدیثی اهل سنّت ) آشنا گردید که در نوع خود کم نظیر است . ضمن سپاس ویژه از حجت الاسلام و المسلمین معراجی ( زید عزّه ) مدیر محترم کتابخانه تخصصی علوم حدیث که زمینه این بازدید را فراهم آوردند ؛ نکاتی چند در ضرورت , اهمیت و کارکرد تداوم این گونه بازدیدهای علمی وفرهنگی را یادآور می شوم . یک. در جهان معاصر, برای تحقق آرمان قرآنی امت واحدة و نفی هر گونه سلطه جریان شرک و کفر بر مسلمانان, هم گرایی و تعامل سازنده نهادهای متولی امر دین اعم از حوزه های علمیه و مراکز اسلام پژوهی جهان اسلام , رهبران مذهبی و مراجع دینی مذاهب و جریان های فکری جهان اسلام از یک سو و تبادل آراء , اندیشه ها , دستاوردها و میراث فکر دینی از سوی دیگر در شناخت درست , عمیق و بدون واسطه مذاهب از یکدیگر , گشودن باب گفتگوی سازنده , اعتلای فرهنگ و اندیشه اسلامی , تقریب اندیشه ها و مذاهب با یکدیگر و نفی هر گونه قرائت خشونت گرا و اعتدال گریز از اسلام و مذاهب ضرورتی اجتناب ناپذیر است . دو. در تحقق این مهم از جمله راهکارهای مهم و شیوه¬های موثر, دیپلماسی فرهنگی مبتنی بر کتاب دین است که حلقه مفقوده و نیمه گمشده در توسعه و تعمیق مناسبات فرهنگی و گفتگوهای دینی است . این نقش بر عهده سفیران فرهنگی و مدیران عرصه کتاب دین است . متاسفانه این نقش مهم و اثرگذار در دیپلماسی فرهنگی چندان شناخته شده نیست زیرا کتاب دین به نقش بایسته خود در تعاملات فرهنگی و مذاهبی دست نیافته است و کتابخانه های تراز از جایگاه شایسته خود در تعمیق و توسعه دیپلماسی فرهنگی برخوردار نیستند و گاهی در برخی از کتابخانه جهان اسلام با رویکردهای تنگ نظرانه و سخت ایدئولوژیک در سانسور حضور کتاب مواجه هستیم که به حذف اندیشه از یک سو و توسعه ناآگاهی از مذاهب می انجامد حال اینکه در تاریخ مسلمین دار العلم ها و کتابخانه های تراز , آوردگاه اندیشه ها, رنگین کمان افکار , بازتاب رویکردها و آواهای مختلف دین شناخت , آینه فرهنگ ها و ادب و مهم تر از همه مکانی برای تبادل افکار و عرضه اندیشه های مختلفی بودند . در پرتو چنین کتابخانه هایی بود که آثار ممتاز و اثر گذار دینی در علوم اسلامی تالیف گردید که تا کنون اندیشه وران از آنها بهره مند هستند . سه. علی رغم رویکرد ایجابی و انفتاحی کتابخانه های تشیّع به میراث مکتوب سایر مذاهب اسلامی , کتاب شیعه از حضور شایسته و بایسته در کتابخانه های مهم جهان اسلام از جمله عربستان سعودی برخوردار نیست. بخشی از این وضعیت برایند شیعه هراسی است که در نوع نگاه مدیران و متولیان حوزه کتاب به کتاب شیعه اثر گذاشته است و بخشی دیگر در مسائل سیاسی ریشه دارد که بایستی در طی یک تعامل چند جانبه این وضعیت تصحیح و ترمیم گردد. در این میان همکاری کتابخانه های تخصصی تشیع با جهان اسلام به ویژه عربستان سعودی و مصر از اهمیت ویژه برخوردار است و ضرورتی اجتناب ناپذیر است . بازدید سفیر عربستان سعودی از کتابخانه تخصصی علوم حدیث و دیگر کتابخانه وابسته به مرجعیت شیعی را بایستی به مثابه فرصتی ناب مغتنم شمرد و از آن برای گشودن دریچه ای برای تعامل با جریان های فکری عربستان و جبران وضعیت کتاب شیعه در کتابخانه های عربستان بهره برد . امید است چنین اقدامات فرهنگی مثبت و ضروری تداوم یابد و کتاب شیعه به جایگاه شایسته خود در جهان اسلام دست یابد . ان شاء الله . •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• @OstadRad