◀️ «طالقانی چگونه طالقانی شد»؟ ✍اکبر دانش سرارودی 📝۱۹شهریور پارسال متنی تحت عنوان «رمز محبوبیت آیة الله طالقانی عزیز» تقدیم شد و امسال میخواهم بگویم علت تفاوتش با اغلب روحانیون چیست؟ ✅ برای شناخت افرادِ متمایز در هر دو بُعد مثبت و منفی، نیازمند شناخت جامعی از شخصیت و منش اینگونه افرادیم و مرحوم طالقانی نیز به حق از معدود شخصیت‌های ممتازی است که هرچه زمان میگذرد تلاءلوء بیشتری می یابد و شناختش الزام جدّی تری پیدا میکند. 🌐مرحوم آیة الله #طالقانی که مفسّر و فقیه برجسته ای در کسوت روحانیّت بود جملهٔ معروفی دارد که در حقیقت معرّف شخصیت متفاوت اوست میگوید: «اگر آن حساسیّتی که علماء ما روی کفر داشتند روی ظلم داشتند کفر به وجود نمی‌آمد! چرا که ظلم موجب کفر میشود» 🔻همین یک جمله کافی است تا نوع نگاه فاخر او را دریابیم و روی این جمله متمرکز شویم که اساساً ظلم و بیعدالتی موجب و بستری برای کفر است و کفر زائیدهٔ ظلم! 💢اگر همگان روی ظلم حساس میشدیم و درصدد رفع این بلیّه وحشتناک از زندگی فردی و اجتماعی خویش بر می آمدیم «کفرْ» که حق پوشی و جلوهٔ عملیِ کفرِ شکل‌گرفته در اندیشهٔ ماست بستری برای تظاهر و رشد پیدا نمیکرد و به این روز نمی افتادیم. 🔻مرحوم طالقانی چنان شخصیت خود ساخته و مهذّبی دارد که دوران زندان و اسارت او در قبل از انقلاب و آقایی و امامت او در بعد از انقلاب هیچ تأثیری در منش و نگاه او «نسبت به مردم» به وجود نیاورد. 💢مرحوم طالقانی «فردی عملگرا» بود و آنچه از مبانی تئوریک شریعت و عقلانیت رشد یافته اش می‌فهمید را عمل میکرد و برای عملیاتی کردن آنچه دُرست تشخیص میداد نه از زندان و اسارت می‌ترسید و از هیاهوهای این و آن! 🔻مرحوم طالقانی مفسّری خداباور و مؤمن و در عین حال عقل گرایی بود که تعالیم و آموزه‌های دینی را جز در مسیر «عقلانیت و خردورزی» باور نداشت و سعی میکرد با تدبّر در آموزه‌های قرآنی تدبیری راهگشا برای زندگی بهتر از آن استخراج نماید 💢مرحوم طالقانی به «آزادی» بعنوان زیربنایی ترین نیاز زندگی اعتقاد راسخ داشت و بدترین نوع استبداد را «استبداد دینی» برآمده از تحریف و دروغی میدانست که به نام خدا، به دست و پای مردم بسته شود و دنیا و آخرت شان را تباه سازد! 🔻مرحوم طالقانی مبارزه با خرافات و تقدّس سازی های بیجا را وظیفهٔ دینی و اخلاقی تعطیل ناپذیری میدانست که هرگونه مماشاتی در این راه برای همگان بد! و برای روحانیون بعنوان مربیان معنوی جامعه سمّی مهلک و فاجعه بار بحساب میآید تا جایی که حتی از تخریب مقبره ای که مردم به احترام وجاهت و سیادت، بر روی قبر پدرش بسته بودند نیز صرف نظر نکرد! 💢مرحوم طالقانی فارغ از مذهب، جنسیّت، نژاد و هر نوع قید و بند دیگری به حقوق «انسان بما هو انسان» باوری عمیق داشت و ابتناء و دفاع از آن را وظیفه ای سترگ و غیر قابل اغماض میدانست. او در دفاع از حقوق مردم ملاحظهٔ هیچ مقام و جایگاهی را نمیکرد و آن را خط قرمز مسلمانی و انسانیّت خویش به حساب میآورد! 🔻مرحوم طالقانی انسانِ واقع گرایی بود که بدون توجه به مقدّمات و ایجاد بسترهای لازم، هرگونه آرمانگرایی ایده آلیستی را ناممکن و فریبی بیش نمیدانست. 💢مرحوم طالقانی از خُلف وعده ها بشدت عصبانی میشد و طرح موضوعاتی چون «حجاب اجباری» را مغایر تمام اصول دینی و اخلاقی به حساب می‌آورد و آن را مقدمه‌ای برای درنوردیدن سایر وعده ها و اصول دینی و اخلاقی جامعه قلمداد میکرد ! 🔻مرحوم طالقانی بقدری اخلاقی و مردمدار بود که حتی وقتی فهمید عده ای مشروب فروشی نزدیک خانه شان را تخریب نموده اند سفارش کرد هوای او را داشته باشند و از حیث مالی به نحوی کمکش کنند که برای ادامه زندگی دچار مشکل نشود! 💢مرحوم طالقانی علیرغم ارتباط تنگاتنگ با ملّی مذهبی ها و عضویت در شورای مرکزی نهضت آزادی فردی کاملاً فراجناحی بود و فارغ از وابستگی های جناحی و سیاسی افراد برای همگان شدیداً احترام قائل می‌شد و تواضعی مثال‌زدنی داشت. 🔻مرحوم طالقانی علیرغم اینکه شدیداً مورد حمایت مؤمنین متموّل وبازاری بود و از حیث مالی نیز به صورت موروثی وضع خوبی داشتند امّا مشی زاهدانه ای داشت و تأسی به ساده زیستی اولیاء الهی را ضرورتی اجتناب‌ناپذیر برای رهبران جامعه خصوصاً رهبران معنوی و دینی میدانست. 🌐و نهایتاً اینکه او ابوذر زمانی بود که نه جسم او! که متاسفانه فکر و اندیشه او خیلی زود تبعید شد و با از میان رفتنش، منش متملقانه ای جایگزین گردید که روز و حالمان را بسیار بد کرد و آن شد که شاهدیم. روحش شاد و یادش گرامی باد که با این افعال زیبای الهی حقیقتاً برای همیشه محبوب دلها گردید. اصفهان ۱۹شهریور ۱۴۰۰ https://t.me/NegahyDigar @quranpuyan