مروري بر ع به امام ع 🛑قسمت پنجاه و هفتم: و ات را ضايع نكن 🔶، وَ لَا تُضِيعَنَّ حَقَّ أَخِيكَ اتِّكَالًا عَلَى مَا بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ فَإِنَّهُ لَيْسَ لَكَ بِأَخٍ مَنْ أَضَعْتَ حَقَّهُ، وَ لَا يَكُنْ أَهْلُكَ أَشْقَى الْخَلْقِ بِكَ، وَ لَا تَرْغَبَنَّ فِيمَنْ زَهِدَ عَنْكَ، وَ لَا يَكُونَنَّ أَخُوكَ أَقْوَى عَلَى قَطِيعَتِكَ مِنْكَ عَلَى صِلَتِهِ وَ لَا تَكُونَنَّ عَلَى الْإِسَاءَةِ أَقْوَى مِنْكَ عَلَى الْإِحْسَانِ، و حق برادرت را به اعتماد دوستى كه با او دارى ضايع مگردان، چه آن كس كه حق او را ضايع كرده اى برادرت نبود. و مبادا -با رفتارى كه با كسان خود كنى- بدبخت ترين شان كرده باشى. در آن كه تو را نخواهد دل مبند، و مبادا برادرت را در پيوند با تو گسستن -عذرى- بود قويتر از تو در پيوند با او بستن، و مبادا در بدى رساندن بهانه اى برايش باشد قويتر از تو در نيكويى كردن، ترجمه دكتر شهيدي ⭕️ مکن: 🌴 نخست مى فرمايد: «هيچ گاه به اعتماد و يگانگى که بين تو و برادرت است حق او را ضايع مکن زيرا آن کس که حقش را ضايع کنى برادر تو نخواهد بود»; 👈اشاره به اينکه هميشه برادران از يکديگر انتظار دارند که به حقوقشان احترام گذارده شود. اگر خلاف آن را ببينند پايه هاى اخوت متزلزل مى گردد; ولى مع الاسف افرادى هستند که بر خلاف اين فکر مى کنند و گمان دارند اگر حق برادر و دوستان و نزديکان را ناديده بگيرند مهم نيست و قابل گذشت است. در حالى که اين اشتباه بزرگى است، زيرا اين گونه بى مهرى ها اگر فوراً اثر نگذارد تدريجاً همچون موريانه پايه هاى محکم اخوت را مى خورد و سست مى کند. اين سخن به آن مى ماند که شخصى زيادى دارد و تمام سعى او بر اين است که ديگران را راضى کند و از مطالبات دوستانش غافل مى شود و معتقد است بى اعتنايى به حق آنان مانعى ندارد. ⭕از و خود غافل نشو: انها هم از نعمتهاي خدا به تو بهره مند شوند در توصيه دیگر مى افزايد: «نبايد خاندان تو بدبخت ترين و ناراحت ترين افراد نسبت به تو باشند»; (وَلاَ يَکُنْ أَهْلُکَ أَشْقَى الْخَلْقِ بِکَ). 👈اشاره به اينکه نبايد با آنها چنان بد رفتارى کنى که با تو مخالف شوند آن چنان که تمناى مرگ تو و زوال نعمت تو را داشته باشند. در تفسير اين جمله اين احتمال نيز وجود دارد که نبايد همه توجّه خود را به دوستان و افراد مورد علاقه خويش داشته باشى و از خانواده ات غافل شوى و آنها در درد و رنج و بدبختى زندگى کنند. کم نيستند کسانى که بيشترين وقت خود را با دوستان و ياران مى گذرانند و عيش و نوش هايشان با آنهاست و کمک ها و محبّت هايشان متوجه آنان; ولى خانواده هاى آنها در محروميت شديد از نظر زندگى يا از نظر محبّت و صفا و صميميت زندگى مى کنند. 🌴در حديثى از امام ابوالحسن على بن موسى الرضا(عليهما السلام) مى خوانيم: «يَنْبَغِي لِلرَّجُلِ أَنْ يُوَسِّعَ عَلَى عِيَالِهِ کَيْلاَ يَتَمَنَّوْا مَوْتَه; سزاوار است (هرگاه انسان نعمتى پيدا کرد) خانواده خود را در رفاه قرار دهد مبادا (تضييق بر آنان سبب شود که) آرزوى مرگ او را کنند». 🔻🔻 سپس امام(عليه السلام) در ذيل روايت فرمود: «کسى بود که امام(عليه السلام) نعمتى به او داد و او آن نعمت را از خانواده خود دريغ داشت خدا آن نعمت را از او گرفت و به ديگرى داد». ↩️در سومين توصيه مى افزايد: «به کسى که به تو ندارد (و بى اعتنايى يا تحقير مى کند) اظهار علاقه مکن»; (وَلاَ تَرْغَبَنَّ فِيمَنْ زَهِدَ( عَنْکَ). زيرا چنين علاقه اى باعث ذلت و خوارى انسان مى شود. درست است که طبق دستورات گذشته انسان بايد با کسى که از او قطع رابطه کرده پيوند برقرار سازد; ولى اين در جايى است که طرف مقابل جواب مثبت دهد; اما اگر او بى اعتنايى و تحقير مى کند نبايد تن به ذلت داد و به سراغش رفت، بلکه بايد عطايش را به لقايش بخشيد. مطابق ضرب المثل معروف، انسان بايد براى کسى بميرد که او برايش تب مى کند. ↩️در چهارمين توصيه مى فرمايد: «و نبايد برادرت در قطع پيوندِ برادرى نيرومندتر از تو در برقرارى پيوند باشد و نه در بدى کردن قوى تر از تو در نيکى نمودن»; (وَلاَ يَکُونَنَّ أَخُوکَ أَقْوَى عَلَى قَطِيعَتِکَ مِنْکَ عَلَى صِلَتِهِ، وَلاَ تَکُونَنَّ عَلَى الاِْسَاءَةِ أَقْوَى مِنْکَ عَلَى الاِْحْسَانِ). اشاره بر اينکه هرقدر او در قطع پيوند مى کوشد، تو بيش از وى اصرار بر پيوند داشته باش و هرچه او در بدى تلاش مى کند، تو بيشتر در نيکى تلاش کن. 👌البتّه اين در مورد کسانى است که ها و محبّت ها در آنان تأثير مثبت مى گذارد، بنابراين منافاتى با جمله قبل ندارد. 🖋شرح آیت الله مکارم شیرازی. @quranpuyan