مروري بر ع به امام ع 🛑قسمت هفتاد: چه بسا كه خطا كند اما به مقصد برسد. 🔸لَيْسَ كُلُّ عَوْرَةٍ تَظْهَرُ وَ لَا كُلُّ فُرْصَةٍ تُصَابُ، وَ رُبَّمَا أَخْطَأَ الْبَصِيرُ قَصْدَهُ وَ أَصَابَ الْأَعْمَى رُشْدَهُ. هر عيبى آشكار نمى گردد و هر فرصتى به چنگ نمى آيد. چه بسا بينا كه راهش را اشتباه كند، و كور دل به رشد و صواب برسد ✒️ترجمه انصاریان 👈 «چنان نيست که هر عيب پنهانى آشکار شود» در تفسير اين جمله احتمالاتى است: نخست اينکه اگر افرادى را ظاهراً بى عيب دانستيد زياد به وضع ظاهرى آنها مغرور نشويد، زيرا ممکن است عيوب پنهانى داشته باشند که بر شما ظاهر نگرديده است، بنابراين احتياط را در هر حال از دست ندهيد. اين تفسير را جمعى از شارحان نهج البلاغه پذيرفته اند. ديگر اينکه انسان اگر ظاهراً خودش را بى عيب ديد نبايد مغرور شود، چرا که بسيارى از عيوب است که جز با تأمل و تفکر آشکار نمى شود همان گونه که در حالات بعضى از بزرگان گفته اند که بعد از مثلا سى سال، ناگهان بر اثر پيشامدى به بعضى از عيوب خود واقف شدند. احتمال سومى نيز در اينجا وجود دارد و آن اينکه اگر عيوبى داشتى و خود را نسبت به ديگران معيوب تر ديدى، نگران نباش و در اصلاح خويش بکوش، زيرا ديگران هم غالباً دارند که در پنهان داشتن آن مى کوشند. البتّه اين تفسيرها با هم تضادى ندارند و ممکن است هر سه در مفهوم جمله جمع باشند، هرچند تفسير نخست مناسب تر به نظر مى رسد. ♻«و نه هر فرصتى مورد استفاده قرار مى گيرد»; (وَلاَ کُلُّ فُرْصَة تُصَابُ). يعنى اگر فرصتى از دست تو رفت زياد غمگين نباش، زيرا گاه فرصت چنان غافلگيرانه است که انسان موفق به بهره گيرى از آن نمى شود، هرچند بايد نهايت کوشش را براى استفاده از فرصت ها به خرج داد و اگر مردم مى توانستند از همه فرصت ها بدون فوت وقت استفاده کنند چهره زندگى بشر بسيار با وضع فعلى متفاوت بود. اين کلام نورانى درس بزرگى به ما مى دهد، زيرا بسيار ديده ايم افرادى يک عمر براى فرصتى که از دست داده اند غصه مى خورند و مى گويند: اگر فلان روز فلان کار را کرده بوديم چنين و چنان مى شد و اى کاش بيدار بوديم و اين فرصت را از دست نمى داديم. آنها به جاى اينکه به آينده بپردازند دائما اندوه گذشته را مى خورند. ♻ «گاه مى شود که شخص به خطا مى رود و به مقصد مى رسد»; (وَرُبَّمَا أَخْطَأَ الْبَصِيرُ قَصْدَهُ، وَأَصَابَ الاَْعْمَى رُشْدَهُ). اشاره به اينکه در مورد کارهاى افراد آگاه نيز بينديش و مپندار هميشه آنها بدون ارتکاب خطا راه صواب را مى پويند و نيز درباره کارهاى ناآگاهان بينديش و نپندار که هميشه آنها راه خطا را مى پويند. اى بسا بر اثر عواملى به نتيجه مطلوبى برسند که بينايان نرسيده اند. 📍در روايتى از امام على بن موسى الرضا(عليهما السلام) مى خوانيم که از پدرانش از جدش رسول خدا(صلى الله عليه وآله) چنين نقل کرد: «کَلِمَتَانِ غَرِيبَتَانِ فَاحْتَمِلُوهُمَا کَلِمَةُ حِکْمَة مِنْ سَفِيه فَاقْبَلُوهَا وَکَلِمَةُ سَفَه مِنْ حَکِيم فَاغْفِرُوهَا; دو سخن شگفت آور است: سخن حکمت آميزى که از سفيهى صادر شود.پس آن را بپذيريد و سخن سفيهانه اى که از حکيمى و دانايى صادر شود پس آن را بر او ببخشيد». 📚 در امالى، ذيل اين حديث چنين آمده است: «فَإِنَّهُ لاَ حَکِيمَ إِلاَّ ذُو عَثْرَة وَلاَ سَفِيهَ إِلاَّ ذُو تَجْرِبَةِ; زيرا هيچ دانايى بدون لغزش و هيچ نادانى بدون تجربه نيست». ✒️شرح آیت الله مکارم شیرازی. @quranpuyan