قران پویان
❇️طولانی ترین ایه قران: اهمیت کتابت 💠يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا تَدَايَنتُم بِدَيْنٍ إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى فَاكْتُبُوهُ وَلْيَكْتُب بَّيْنَكُمْ كَاتِبٌ بِالْعَدْلِ وَلَا يَأْبَ كَاتِبٌ أَن يَكْتُبَ كَمَا عَلَّمَهُ اللَّهُ فَلْيَكْتُبْ ... بقره 282 🔹پس از آيات تشويق به انفاق و تحذير از رباخواري و توصيه مهلت به وامداران، يا صرفنظر كردن از آن، در اين آيه كه بلندترين آية قرآن محسوب مي‌شود، و نيز آية بعدي، بندگان را به مقرّرات داد و ستد غيرنقدي با يكديگر آگاه مي‌سازد تا مناسبات مالي مسلمانان ساماني عادلانه بگيرد. 🔹دِين همان بدهي است كه در داد و ستد غيرنقدي به عهدة يكي از طرفين قرار مي‌گيرد. «تَدَايَنتُم» در باب تفاعل، تبادل سرمايه و كالا را كه يكطرف تحويل مي‌گيرد و طرف ديگر تا سرآمدي مشخص بدهكار مي‌شود مطرح مي‌سازد. 🔹هرچند احكام 14 گانة اين آيه [برحسب استنباط مرحوم طالقاني] متناسب با جامعة بي‌سوادي است كه قدرت نوشتن و ثبت و ضبط معاملات غيرنقدي را نداشتند، با اين حال اصولي عادلانه و منصفانه را مطرح ساخته كه روح آن همچنان در عصر ما زنده و مورد نياز است. معاملات غيرنقدي شامل: قرض، نسيه، پيش فروش، رهن و اجاره، تضمين، حواله، عاريه، مضاربه و مشاركت، بيمه و امثالهم مي‌شود. در اين آيه و آية بعدي، كه باهم در ارتباطند، جمعاً 10 بار مشتقات كتابت آمده و نقش كاتب را كه در آن روزگار به ندرت يافت مي‌شده، نشان مي‌دهد. همچنانكه از معناي لغت «كَتَبَ» برمي‌آيد، منظور از كتابت، ثبت قراردادها و تعهدات طرفين بوده تا در معرض فراموشي، اشتباه يا انكار قرار نگيرد. اين منظور با رسميت يافتن اسناد معتبري مثل چك و سفته و كِرِديت كارت و مشابه آن، حتي خريد آنلاين، كه در شبكه‌هاي كامپيوتري انجام مي‌شود، خود به خود تحقّق يافته و جايگزين شده است. 🔹بزرگترين آيه‌ى قرآن، اين آيه است كه درباره‌ى مسائل حقوقى ونحوه‌ى اسناد_تجارى مى‌باشد. اين آيه نشانه‌ى دقّت نظر وجامعيّت اسلام است كه در دوره جاهليّت و در ميان مردمى عقب افتاده، دقيق‌ترين مسائل حقوقى را طرح كرده است. 🍃🌹در حديث آمده است: اگر كسى در معامله سند و شاهد نگيرد و مالش در معرض تلف قرار گيرد، هرچه دعا كند، خداوند مستجاب نمى‌كند و مى‌فرمايد: چرا به سفارشات من عمل نكردى؟! «1». كنزالدقائق، ج 2، ص 467. 👈اگر دقّت در حفظ حقوق فردى ضرورى است، حفظ بمراتب ضرورى‌تر است! 🔹از فرمان نوشتن، معلوم مى‌شود كه اسناد تنظيم شده‌اى كه همراه با گواهى عادل باشد، قابل استشهاد است. 🔹در زمانى كه در تمام جزيرة العرب به گفته مورخان، 17 باسواد بيشتر نبوده، اين همه سخن از نوشتن، نشانه‌ى توجّه اسلام به علم وحفظ حقوق است. 1⃣مدّت بدهكارى، بايد روشن باشد. «إِلى‌ أَجَلٍ مُسَمًّى» 2⃣براى حفظ اعتماد و خوش‌بينى به همديگر و آرامش روحى طرفين و جلوگيرى از فراموشى، انكار و  سوءظنّ، بايد بدهى‌ها نوشته شود. «فَاكْتُبُوهُ» 3⃣براى اطمينان و حفظ قرارداد از دخل وتصرّف احتمالى طرفين، سند بايد با حضور طرفين وتوسط شخص سوّمى نوشته شود. «وَ لْيَكْتُبْ بَيْنَكُمْ كاتِبٌ» 📚تفسیر بازرگان و نور ༻🍃‌🌸🍃༺ 🆔@quranpuyan
56 مشاهده