📌استاد ايازي: آيا نگاه علي عليه السلام به حكومت، نگاهي مصلحت گرايانه و واقع گرايانه بود يا آرمانگرايانه و ايده آليستي؟ 🔸سه پاسخ به اين سوال داده شده است: 1⃣ پاسخ اول مي گويد آرمانگرايانه 2⃣ پاسخ دوم واقعگرايانه 3⃣ و پاسخ سوم مي گويد آرمانگرايانه در عين واقع گرايي. 🔸بايد براي يافتن پاسخ صحيح ببينيم ☑️ اولا نگاه قران به حكومت چيست؟ چون قران مبناي عمل اميرالمومنين بوده است. ☑️ ثانيا عوامل شكست حكومت علي چه بوده است؟ آيا براساس در نظر نگرفتن مصالح و واقعيات توسط امام علی بوده يا علل ديگري داشته است؟ 🔵 نكته اول اينكه مبناي قران در جعل احكام و دستورات شريعت، واقع گرايي و در نظر گرفتن شرايط جامعه و محدوديت هاي زمان است. كلا بخش عمده شريعت و دستورات عبادي مانند روزه، زكات، حج و حجاب در مدينه نازل شده است، چون تا پیش از آن، آمادگي در جامعه براي عمل به آن نبوده است. حكم حجاب ١٨ سال بعد از بعثت نازل شده و يا شراب اواخر دوره مكه حرام شده است. 🔹 بنابراين عنصر زمان و مكان، مصلحت و ظرفيت جامعه از ويژگي هاي قران و دين است كه به عسر و حرج و سختي براي مسلمانان منجر نشود. 🔹 مخاطب مكه و مدينه، مخاطب اهل كتاب و مشركين و مومنين در زبان قران متفاوت است و خداوند بر اساس مخاطب سخن گفته است. 🔵 از منظر دوم، علي عليه السلام شرط پذيرش حكومت را راي مردم قرار داده است. 🔹 نكته جالب اينكه عمربن الخطاب يك هفته قبل از كشته شدن مي خواست معاويه را عزل كند و مغيره كه از دوستان معاويه و نزديك به عمر بود، غلامي داشت به نام ابولولو كه بلافاصله آزاد مي شود و به دستور معاويه عمر را به قتل مي رساند. 🔹 بنابراين معاويه در مدينه كاملا فعال و قدرتمند و داراي شبكه است؛ اميرمومنان به همين خاطر بلافاصله مقر حكومت را از مدينه به كوفه منتقل مي كند. 🔹 معاويه در دوره عثمان، مهره چيني هاي موثري كرده بود مانند مروان حكم كه داماد و دست راست عثمان اما مهره معاويه بود. 🔹 علي(ع) در نخستين اقدام معاويه را عزل كرد تا جلوي توطئه او براي تصرف حكومت را بگيرد. 🔹 معاویه در همان ابتدا نقشه ترور علي را طراحي كرده بود. 🔹 او (معاویه) در اقدام دوم، به طلحه و زبير نامه مي نويسد و آنها را تحريك به جنگ با علي(ع) مي كند و به آنها وعده وليعهدي مي دهد. 🔹 جنگ هاي خوارج و نهروان، جنگ هاي نيابتي معاويه عليه علي(ع) بود تا نتواند او را عزل كند. 🔹 بنابراين كساني كه می گویند اگر حضرت با معاويه مصالحه مي كرد، دچار مشكل نمي شد، به اين نكته توجه نمي كنند كه هرگونه مصالحه تقويت معاويه مي شد. 🔹 البته اميرمومنان با بقيه استانداران مانند زياد ابن ابيه مسامحه كرد يا شريح قاضي كه قاضي عمر و عثمان بود را ابقا کرد. بسياري از يارانش را كه انقلابي و مريدش بودند، بر منصبی ننشاد؛ اين نشانه واقع گرايي علي است. 🔹 در صفين حضرت كار را تمام كرده بود اما با خدعه ها و نيرنگ معاويه در آخرين قدم جلوي كار را گرفتند و با نيزه كردن قران، در سپاه علي انشقاق ايجاد كردند. 🔹ترور مالك ضربه سختي بر حكومت علي بود. بعد هم شهادت محمدبن ابي بكر موجب از دست رفتن مصر شد. 🔹 آخرين نقشه معاويه براي ترور علي، توسط ابن ملجم و شركايش انجام شد. معاويه خودش نماز نرفت چون داستان را مي دانست. 🔹 پشت ترور علي، مغيره در كوفه است. جرجي زيدان به ملاقات هاي ابن ملجم با مغيره در كوفه دو روز قبل از ترور حضرت اشاره دارد. 🔹واقعيت آن است كه هم شخصيتهاي بزرگ بر جامعه تاثير دارند و هم جامعه بر عملكرد شخصيتها تاثير دارد. 🔹 علي فراتر از جامعه خود بود، مردم قادر به تشخيص و انتخاب درست نبودند، لذا علي را كه اولين مسلمان است با معاويه كه بعد از فتح مكه يعني سال اخر، مسلمان شده است مقايسه مي كنند. 🔸 علي، با وجود آنكه واقع گرا بود نتوانست جامعه را پس از ٢٥ سال انحراف، متحول و همراه سازد و به نوعي زمانه با او يار نبود. 🔹 يكي از اقدامات مثبت عمر، مبارزه با جعل حديث و خرافات بود اما معاويه به اين روند دامن زد و داستانسرايان و جعل كنندگان تاريخ و حديث، تشكيلات رسمي درست كرد و اينها در به انحراف رفتن جامعه بسيار اثرگذار بودند؛ شبيه به كاري كه بخشي از مداحان در جامعه خودمان مي كنند. 🔸 جامعه به انحراف مي رود، زيد بن ثابت كه مي ميرد سهم طلايش از بيت المال را با تبر تقسيم مي كند، اما علي بيت المال را به مساوات تقسيم مي كند و طبيعي است كه خواص و صحابه و متنفذين طرف علي نمي آيند چون منافعشان را تامين نمي كند. 🔹 ام كلثوم براي امانت گرفتن يك گردنبند از سوي علي تهديد به قطع دست مي شود و عقيل با اهن گداخته تهديد مي شود. 🔴 اين عدالت علي براي خواص و اشراف و متنفذين قابل پذيرش نبود. @andisheqalam