#چشمه_حکمت #تفسیر_قرآن #تفسیر_سطح_متوسط #تفسیر_سوره_فجر 🔅🔅🔅 ✳ نگاشت 20: نکات تفسیری آیات 21 تا 26 كَلَّا إِذا دُكَّتِ الْأَرْضُ دَكًّا دَكًّا : «21»🔸 وَ جاءَ رَبُّكَ وَ الْمَلَكُ صَفًّا صَفًّا 🔸 «22» وَ جِي‌ءَ يَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ يَوْمَئِذٍ يَتَذَكَّرُ الْإِنْسانُ وَ أَنَّى لَهُ الذِّكْرى‌ «23» يَقُولُ يا لَيْتَنِي قَدَّمْتُ لِحَياتِي «24» فَيَوْمَئِذٍ لا يُعَذِّبُ عَذابَهُ أَحَدٌ «25» وَ لا يُوثِقُ وَثاقَهُ أَحَدٌ «26» 🌿🌿🌿 ▫ «جَآءَ رَبُّکَ»: چگونگی آمدن خدا، بر ما مجهول است، و به گونه‌ای است که تنها خود می‌داند و بس . ▫ یا این که مراد تجلّی ذات اقدس و ظهور نشانه‌های قدرت و عظمت او است، به گونه‌ای که جای انکار شناخت خدا برای کسی باقی نمی‌ماند، گوئی همگان با چشم خود ذات بی‌مثال کبریائی را می‌بینند. ▫ «الْمَلَکُ»: فرشتگان. اسم جنس است. ▫ «صَفّاًصَفّاً»: صف در صف. صف صف. حال است ✅ ۱ - تجلّى حضور خداوند، در تمام صحنه هاى قیامت براى همه مردم (و جاء ربّک) 🔹 خداوند، همواره و در همه جا، در دنیا و آخرت، حضور دارد. بنابراین معناى «جاء»، ظهور همین حقیقت براى حاضران در صحنه قیامت است; چه آن که آنان حضور خداوند را در همه امور، مشاهده خواهند کرد. ✅ ۲ - انسان ها در قیامت، خود را به طور کامل، مقهور ربوبیت و تدبیر خداوند خواهند دید. (و جاء ربّک) 🔹 اضافه «ربّ» به ضمیر خطاب - که به مخاطب خاصى نظر ندارد - بیانگر آن است که آنچه براى همگان مشهود خواهد شد، جلوه هاى ربوبیت خداوند در هر شخص است. ✅ ۳ - رسیدگى به حال انسان ها در قیامت، از شؤون ربوبیت خداوند است. (کلاّ إذا ... و جاء ربّک) ✅ ۴ - فرشتگان در قیامت، در صف هایى منظّم، حضور یافته، به اجراى رسالت خویش خواهند پرداخت. (و الملک صفًّا صفًّا) 🔹 کلمه هاى «صفّاً صفّاً» - به تأویل «مصطفّین» (در صفوف منظم قرار گرفته) - حال براى «المَلَک» است. 🔹 «مَلَک» اسم جنس بوده و حرف «ال» در آن، براى استغراق است. برخى آن را مفرد «ملائکه» دانسته اند و برخى آن را از ریشه «مِلْک» و به معناى سیاست گذار دانسته و گفته اند: شخص سیاست گذار، اگر انسان باشد «مَلِک» و اگر فرشته باشد، «مَلَک» نامیده مى شود. این کلمه در اصل «مأْلَک» و به معناى «رسالت» بوده است. ✅ ۵ - فرشتگان، مأمور رسیدگى به امور انسان ها در قیامت (و الملک صفًّا صفًّا) از جمله «یومئذ یتذکّر الإنسان» در آیه بعد، معلوم مى شود که حضور فرشتگان در قیامت در رابطه با کار انسان ها است. ✅ ۶ - رسیدگى به کارهاى انسان ها در قیامت، داراى قسمت هاى گوناگون و تفکیک شده است. (صفًّا صفًّا) ✅ ۷ - فرشتگان در قیامت، در رده هاى مختلف دسته بندى شده و هر دسته مأموریتى ویژه دارند. (صفًّا صفًّا) ✅ ۸ - فرشتگان در قیامت، به فرمان خداوند و با نظارت کامل او، انجام وظیفه مى کنند. (و جاء ربّک و الملک) آمدن خداوند، کنایه از حضور کامل او است و عطف «ملک» بر «ربّک»، بیانگر آن است که حضور فرشتگان، مستقل از حضور خداوند نیست; بلکه در راستاى آن و بخشى از یک برنامه منسجم است. ✳ «على بن الحسن بن على بن فضّال عن أبیه قال: سألت الرضا(ع) ... عن قول اللّه عزّوجلّ «و جاء ربّک و الملک صفّاً صفّاً» فقال: إنّ اللّه تعالى لایوصف بالمجىء و الذهاب تعالى عن الإنتقال إنّما یعنى بذلک و جاء أمر ربّک و الملک صفّاً صفّاً;[عیون اخبارالرضا، ج ۱، ص ۱۲۵، ب ۱۱، ح ۱۹; نورالثقلین، ج ۵، ص ۵۷۴، ح ۲۰.] 🔹 على بن الحسن از پدرش روایت کرده که گفت: از امام رضا(ع)، درباره سخن خداوند «و جاء ربّک و الملک صفّاً صفّاً» پرسیدم، فرمود: خداوند متعال به آمدن و رفتن توصیف نمى شود. او والاتر از انتقال یافتن است. مقصود این است که امر پروردگارت، فرارسد و فرشتگان صف اندر صف حاضر شوند». 🌿🌿🌿 🔅قرآن همراه است و هم راه 🔅به هنگام فتنه ها و بلاها به قرآن پناه ببریم. 🆔 @rahighemakhtoom