💢سوال کلید علم ▫️شما می‌بینید که چه در بین شیعه ها و چه در بین اهل سنّت، تفسیرهای متنوّعی نوشته شده، اما فاصله این تفسیرها زیاد نیست. ▫️مرحوم شیخ طوسی(رِضْوَانُ اللَّهِ عَلَیْهِ‌) در مثلاً هزار سال قبل تبیان را مرقوم فرمود، بعد از چند سال مرحوم امین الاسلام مجمع البیان را مرقوم فرمودند، فاصله مجمع البیان و تبیان آن‌قدر نیست، بعد از تقریباً چهار صد سال ـ چند قرن ـ مرحوم فیض(رِضْوَانُ اللَّهِ عَلَیْهِ‌) تفسیر صافی را نوشتند، ایشان هم نکات برجستهٴ همان قبلیها را بازگو کردند، بعد از مرحوم فیض چهار صد سال گذشت تا المیزان آمد، المیزان با صافی خیلی فرق دارد، المیزان با مجمع البیان خیلی فرق دارد و همچنین المیزان با تبیان خیلی فرق دارد. ▫️اگر آنها هم جنگ جهانی اوّل و جنگ جهانی دوم و جریان مشروطه و انقلاب و امثال آن را میدیدند، سؤالهای تازه ای طرح میکردند و پاسخهای جدیدی از قرآن میگرفتند. شما میبینید که در کتابهای اهل سنّت هم همین‌طور است، تفسیری که صاحب المنار نوشته با تفسیرهای سابق اهل سنّت هم خیلی فرق میکند؛ این سؤالها برکت جنگ است! سؤالهایی مانند اینکه حق زن چیست؟ حق مردم چیست؟ کشور را چگونه میشود اداره کرد؟ نظر قرآن دربارهٴ حقوق بشر چیست؟ نظر قرآن دربارهٴ فضای زندگی چیست؟ نظر قرآن دربارهٴ محیط زیست چیست؟ نظر قرآن دربارهٴ روابط بین الملل چیست؟ این نظر قرآن در این موارد چیست، المیزان و المنار را به آن صورت درآورد. ▫️اگر حادثه ای پیش می آید، انسان از این حادثه حداکثر استفاده را باید ببرد، سؤال را ببرد نزد قرآن کریم و پاسخ را دریافت بکند. کسی که اهل سؤال نیست، پاسخ هم دریافت نمیکند؛ فرمود کلید مطالب علمی سؤال است.(تفسیر سوره زخرف جلسه اول) آیت الله 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom