18 🔅🔅🔅 بسم الله الرّحمن الرّحيم ⏺نكاتي پيرامون تفسير قرآن كريم[ـ حضرت استاد، اين مقاله را جهت ارائه به كنگره‌ي خوارزمي تدوين نموده اند] ☑️پنجم. چون قرآن، كلام خداست و خداوند سبحان با سه راه با بشر سخن مي‌گويد: يا بدون واسطه يا از وراي حجاب يا با فرستادن پيك: (و ما كان لبشرٍ أن يكلّمه اللهُ اِلّا وحياً أو من وراء حجاب أو يرسل رسولاً فيوحي بإذنه ما يشاء إنّه عليّ حكيم)،[ سوره‌ي شوري، آيه‌ي 51] مستحقّان سخن الهي نيز سه گروه‌اند؛ لذا تفسير قرآن كريم نيز سه چهره‌ي طولي دارد؛ يعني غير از مفاهيم ظاهري عبارات، اشارت، لطايف و حقايقي دارد كه خواص و اولياء و انبياء از آن بهره‌مند بوده و هستند. چون خاصيّت طولي بودن هر سلسله‌اي اين است كه كامِل، واجد ناقص است، لذا مستمعانِ بدون واسطه، از آنچه ديگران از وراء حجاب يا با آمدن پيكِ غيب با خبر مي‌شوند، آگاه اند؛ گرچه محجوبان يا گيرندگان از پيكِ وحي، از آنچه مخاطبان بدون واسط مي‌يابند، جز رقيقه‌ي آن، ناآگاه اند. ☑️ششم. خداوند سبحان كه معلّم قرآن است، معارف آن را مايه هاي حياتِ جامعه‌ي انساني معرّفي كرد؛ (يا ايّها الذين امنوا استجيبوا لله و للرسول إذا دعاكم لما يحييكم و اعلموا أنّ الله يحول بين المرء و قلبه و أنّه إليه تحشرون)[ سوره‌ي انفال، آيه‌ي 24.] و چيزي كه سبب حيات ديگران است، حتماً خود نيز زنده مي‌باشد، مگر آنكه سبب قابلي و مُعِد باشد؛ مانند آب براي گياه؛ وگرنه سبب فاعلي و مُفيض، نظير قرآن براي انسان قطعاً خود حيّ است تا احياء ديگران را به عهده گيرد. چون احياء حقيقيْ مخصوص متكلّم است، پس احياء كلام او، از باب مظهريّت براي اسم محيي خواهد بود و مظهريّت احياء، مسبوق به مظهريّت حَيّ قيوم مي‌باشد؛ بنابراين، معارف قرآني، اعم از مفاهيم حصولي و معقول آن و معارف حضوري و مشهودي، با حفظ مرتبه‌ي خاص هر كدام، حقيقتاً زنده و زنده‌كننده‌اند. 👈🏾ادامه دارد..... 🍀🍀🍀 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom