#بلاغت_کاربردی #۲۲ 💥بسم الله الرحمن الرحيم🔅«فَإِذَا جَاءَتْهُمُ الْحَسَنَةُ قَالُوا لَنَا هَذِهِ وَإِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ يَطَّيَّرُوا بِمُوسَى وَمَنْ مَعَهُ ...» ✔️ استاد معظم فتوحی حفظه الله 🔻 در این سلسله مباحث به تجزیه و ترکیب ادبی آیه ۱۳۱ سوره اعراف پرداخته شده است. 1⃣ تبیین و ترجمه آیه: 🔹پروردگار سبحان در آيه‌ی پیشین برخی از بلاها و قحطی‌هايی را كه بر آل فرعون نازل شده، بيان فرموده است: «وَلَقَدْ أَخَذْنَا آلَ فِرْعَوْنَ بِالسِّنِينَ وَنَقْصٍ مِنَ الثَّمَرَاتِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ»، سپس در اين آيه می‌فرماید: هر گاه حسنه و خيری براز آل فرعون پيش می‌آمد، می‌گفتند: اين برای ما است، و ما سزاوار و مستحق آن هستيم، و اگر چنانچه سيّئه، بلاء و قحطی به آنها إصابت می‌كرد، آن را از شوم موسي و اصحابش می‌پنداشتند و می‌گفتند: از شومی اينها اين مصيبت و بلا بر ما وارد شده است. 2⃣ تركيب نحوی: 🔹«فاء»: عاطفه‌ی تفريعيّه است (البته برخی آن را استينافيّه دانسته‌اند). 🔹«إِذَا»: شرطيّه‌ی ظرفيّه است؛ در متعلّق و ناصب «إِذَا» شرطيّه‌ی ظرفيه اختلاف است: 🔸۱. أكثر نحويين آن را متعلّق به جواب می‌دانند، و مضاف به جمله‌از كه شرط او قرار گرفته است. 🔸۲. محققين از نحویین آن را متعلّق به فعل شرط می‌دانند و غير مضاف. 🔻بنابر قول أوّل متعلّق «إِذَا» در آيه‌ی شريفه «قَالُوا»، و بنابر قول دوم «جَاءَتْ» خواهد بود. 🔹«جَاءَتْ»: فعل، «هُمْ»: مفعول، 🔸«الْحَسَنَةُ»: فاعل، 🔸و اين جمله شرط «إِذَا» است كه بنابر قول اوّل در محل جر می‌باشد، و بنابر قول دوم محلّی از اعراب ندارد. 🔹«قَالُوا»: فعل و فاعل، 🔸«لَنَا»: جارّ و مجرور، متعلق به عامل مقدّر و خبر مقدّم، 🔸«هذه»: مبتدای مؤخّر، 🔸و جمله‌ی «لَنَا هَذِهِ» در محلّ نصب است، به عنوان مفعول «قَالُوا» (در مقول قول اختلاف است؛ برخی آن را مفعول به می‌دانند، و برخی: مفعول مطلق) 🔸و جمله‌ی «قَالُوا لَنَا هَذِهِ» محلّی از اعراب ندارد و جواب «إِذَا» است 🔸و جمله‌ی شرطيّه هم محلّی از اعراب ندارد. 🔹«واو»: عاطفه، 🔸«إِنْ»: شرطيّه، 🔸و«تُصِبْهُمْ» فعل و مفعول به، 🔸«سَيِّئَةٌ»: فاعل، 🔸و جمله‌ی«تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ»: شرط «إِنْ» است. 🔹«يَطَّيَّرُوا»: فعل و فاعل است و («یطیروا»: در اصل «يتطيّروا» بوده بر وزن «يتفعّلوا» «تاء» منقوطه بعد از ساکن شدن، قلب شد به «طاء» و إدغام شد در «طاء» فاء الفعلی، و در نتیجه «يَطَّيَّرُوا» شد). 🔸«بِمُوسَى»: جارّ و مجرور، متعلّق به «يَطَّيَّرُوا»، 🔸«واو»: عاطفه، 🔸«مَنْ»: موصوله، و عطف است بر «موسى» 🔸«مَعَ»: ظرف است و متعلّق به عامل مقدّر و صله‌ی «مَنْ» و مضاف 🔸«هاء»: مضاف إليه، 🔸و جمله‌ی «يَطَّيَّرُوا بِمُوسَى وَمَنْ مَعَهُ» جواب «إِنْ» شرطيّه، و جمله‌ی شرطيّه‌ی دوم عطف است بر جمله‌ی شرطيّه‌ی اول، و محلّی از اعراب ندارد. ↩️ ادامه دارد. 👉 @raveshsonnati