نامه سرگشاده فضلای قم به آیت‌الله بروجردی در ماجرای تشکیل مجلس مؤسسان توسط پهلوی و پاسخ ایشان
▫️اختصاصی|| پست ویژه
@rozaneebefarda
🔻🔻🔻
ماجرای مجلس مؤسسان
بعد از ترور ناموفق شاه در ۱۵ بهمن ۲۷، او برای اعمال فضای خفقان سیاسی بهانه لازم را پیدا کرد و ضمن تبعید آیت‌الله کاشانی بعنوان یکی از اصلی‌ترین مخالفان سیاسی پهلوی، زمینه بازنگری در قانون اساسی و افزایش اختیارات و قدرت پادشاه را فراهم دید.
بدین منظور در تاریخ ۸ اسفند ۱۳۲۷، مجلس در حمایت از لایحه شاه که خواستار تشکیل مجلس مؤسسان برای بازنگری قانون اساسی ۱۹۰۶ شده بود رأی داد و شاه در ۹ اسفند ۱۳۲۷ با پیشنهاد دولت محمد ساعد فرمان برگزاری انتخابات مجلس مؤسسان را صادر کرد. انتخابات فرمایشی در شرایط اضطراری و تحت قوانین حکومت نظامی در کشور برگزار گردید که نتایج آن با تردیدهای جدی همراه بود. سرانجام در نخستین روز اردیبهشت ماه ۱۳۲۸ این مجلس با سخنرانی شاه بازگشایی شد و مجلس مؤسسان آغاز به کار کرد، در حالی که اصل تشکیل و مصوبات آن، بدعت‌های خطرناک حقوقی را در پی داشت و شاه را بعنوان قدرت فائقه فراتر از همه قوا، خصوصا مجلس، قرار می‌داد.
در چنین شرایطی امام و برخی دیگر از فضلای طراز اول حوزه قم، با مطرح شدن زمزمه‌ها و شایعاتی مبنی بر موافقت آیت‌الله بروجردی با تشکیل مجلس مؤسسان، اقدام به انتشار یک نامه سرگشاده خطاب به زعیم حوزه علمیه قم کردند.
متن این نامه تاریخی و پاسخ آیت‌الله بروجردی در ذیل تقدیم می‌شود:
متن نامه سرگشاده فضلای قم به آیت‌الله بروجردی
محضر مقدس حضرت مستطاب آیت الله العظمی آقای حاجی آقا حسین طباطبایی بروجردی ـ متع الله المسلمین بطول بقائه
چون منتشر است که راجع به تشکیل مجلس مؤسسان بین حضرت مستطاب عالی و بعض اولیای امور مذاکراتی شده و بالنتیجه با تشکیل مجلس مؤسسان موافقت فرموده‌اید، نظر به اینکه تشکیل مجلس مؤسسان مؤثر در مقدرات آیندۀ کشور و مصالح دینی و ملی و اجتماعی است، به علاوه حدود اختیارات نمایندگان و نتایجی که ممکن است این اقدام داشته باشد معلوم نیست، مستدعی است حقیقت این انتشار را برای روشن شدن تکلیف شرعی اعلام فرمایید.
روح‌الله[کمالوند] خرم آبادی ـ مرتضی حائری ـ سید محمد یزدی[محقق داماد] ـ روح‌الله الموسوی [خمینی] ـ [سید] محمدرضا موسوی گلپایگانی
22 جمادی الاولی 1368 / 3 فروردین 1328
پاسخ آیت‌الله بروجردی به نامه سرگشاده
بسم اللّه الرحمن الرحیم
اولاً، از علمای اعلام انتظار می رود مواقعی که این قسم انتشارات مخالف واقع می شوند خودشان دفاع کنند.
البته علاقه مندی حقیر به حفظ دیانت و مصالح مملکت بر همه مشهود است و نهایت مقتضی نیست که هر اقدامی گوشزد عامه شود.
ثانیاً، موقعی که فرمان همایونی صادر شد، برای اینکه مبادا تغییراتی در مواد مربوط به امور دینیه داده شود به وسیله اشخاصی به اعلیحضرت همایونی تذکراتی مکرراً دادم با آنکه اخیراً جناب آقای وزیر کشور و آقای رفیع از طرف اعلیحضرت ابلاغ نمودند که نه تنها در مواد مربوطه به دیانت تصرفی نخواهد شد بلکه در تحکیم و تشیید آن اهتمام خواهد شد، مع ذلک در تمام مجالسی که در اطراف این قضیه مذاکره می‌شده که در بعض آن مجالس، عده ای از علمای اعلام حضور داشتند، کلمه‌ای که دلالت یا اشعار به موافقت در این موضوع داشته باشد از حقیر صادر نشده، چگونه ممکن است در چنین امر مهمی اظهار نظر نمایم، با آنکه اطراف آن روشن نیست.
حسین الطباطبایی.
🔶حاشیه روزنه
۱.روش نامه سرگشاده به عالی‌ترین مقام حوزوی، نشانگر اوج #آزاداندیشی_حوزوی و سیره سلف صالح در انتقادپذیری و انتقاد به رؤسای معنوی است.
در حال حاضر برخی افراد با فضاسازی کاذب، هر نوع پرسش‌گری و مطالبه‌گری از بزرگان حوزه را به معنای بی‌احترامی تلقی می‌کنند که واکنش‌های مربوط به نامه ناصحانه آیت‌الله یزدی یک نمونه از این فضاسازی‌هاست.
۲. ترکیب نویسندگان نامه سرگشاده جالب و از جهات مختلف قابل تحلیل است و نشان می‌دهد که مقدس‌ترین رجال مذهبی مانند آیات گلپایگانی و حائری و نیز برخی چهره‌های علمی مانند مرحوم محقق داماد(که تلاش شده از آنان چهره‌ای غیرسیاسی تصویر شود)، در حادترین مسائل سیاسی روز کنش‌گری سیاسی روشنی داشته‌اند.
مرور این قبیل وقایع تاریخی، بافته‌های #سکولاریسم_حوزوی حوزوی را بر باد می‌دهد و مروجان اندیشه جدایی دین از سیاست را با بحران تئوریک مواجه می‌سازد. آنان در سال‌های گذشته بیشترین تلاش خود را برای بایکوت و سانسور این حقائق تاریخی به کار بسته‌اند!
۳. پاسخ صریح آیت‌الله بروجردی نشان می‌دهد که برخلاف روایت‌های دروغین برخی سکولارها، ایشان چهره‌ای کاملا سیاسی و مخالف رژیم پهلوی بوده‌اند و هرگز گامی در جهت همراهی با آن رژیم طاغوت برنداشته‌اند و بلکه مانع اصلاحات آمریکایی رژیم پهلوی بودند.
@rozaneebefarda