🔰نقش اسلام در استحکام رابطه ایران و روسیه
🔸سفر اخیر رییسی به روسیه حاوی پیامهای بسیاری برای دوستان و دشمنان #ایران و #روسیه می‌باشد، اما آنچه در این میان باید مورد توجه قرار گیرد این است که امروزه در روابط بین‌الملل و دیپلماسی رسمی اگر از دیپلماسی عمومی غفلت شود، این گونه سفرها شکننده خواهد بود و نتایج حداکثری خود را بدست نمی‌آورد.
🔹به همین منظور لازم است در کنار روابط سیاسی اقتصادی، پیوست فرهنگی نیز وجود داشته باشد تا روابط سیاسی و اقتصادی محدود به دولتها نباشد که با تغییر دولتها، مورد تزلزل قرار گیرد.
🔹عناصر فرهنگی مانند تاریخ، ادبیات، هنر، مردم‌شناسی و گردشگری با اقسام مختلفش و روابط دانشگاهی و نخبگانی که هر کدام در جای خود مفید و ضروری می‌باشد، اما در ارتباط با روسیه یکی از مولفه‌های قدرت نرم و لوازم مناسب فرهنگی بین دو ملت و حتی دولتها مساله دین است.
🔸#اسلام پس از مسیحیت ارتدوکس دومین دین در روسیه است و جمعیت قابل توجهی مسلمان در آنجا زندگی می‌کنند که بخش مهمی از آنها در قفقاز ساکن هستند و پیوند تاریخی و فرهنگی با ایران دارند و حتی ریشه خود را ایرانی می‌دانند.
🔹 مسلمانان در روسیه غالبا اهل سنت هستند که قسمتی از اینها گرچه در اعتقادات اشعری و یا ماتریدی هستند اما به صوفیه نیز گرایش دارند که این تمایل عرفانی نقطه آغازین خوبی برای مفاهمه و گفتگو است.
🔹بخش دیگری از مسلمانان روسیه سلفی‌هایی هستند که از سوی وهابیت و عربستان تغذیه فکری و مادی می‌شوند و اغلب آنها طرفدار اسلام تکفیری و خشن هستند که ملت و دولت روسیه روی خوش به آنها نشان نمی دهند و از گسترش آنها نگران هستند و علاقه ندارند این تفکر رشد و گسترش پیدا کند.
از این رو ارائه اسلام معتدل مخالف سلفی گری و خشونت مورد توجه روسهاست.
بی تردید اسلامی که ایران مبلغ و مروج آن است و با عقلانیت و پرهیز از افراط و تفریط همراه است و مردم را به زندگی سالم و حیات طیبه دعوت می کند، می تواند جایگزینی مناسبی برای تبلیغ اسلام سلفی باشد. به همین جهت ظرفیت بی‌بدیل اسلام ناب بهترین پیوست فرهنگی رابطه ایران و روسیه می‌باشد.
🔸همین امر در رابطه با چین هم می‌تواند مورد توجه قرار گیرد چه اینکه امروز چین برای مسلمانان خود درخواست محتوایی مناسب دارد که بتواند ضمن ارضای معنوی و دینی مسلمانان امنیت و آرامش خود را نیز تامین نماید.
🔹همکاری خوب ایران و روسیه در مواجهه با داعش نشان داده است، ایرانیان می‌توانند در عرضه اسلام مورد اعتماد و اطمینان روسیه باشد و اگر این ظرفیت به درستی و به هنگام مورد استفاده قرار گیرد هم برای مشکلات داخلی روسیه مطلوب است هم برای آرامش منطقه و اطراف ایران می‌تواند مفید باشد.
🔸از سوی دیگر پس از کمونیسم گرایش روسها به مسیحیت ارتدوکس و دین‌داری رو به فزونی است. آموزه‌های الهیات ارتدوکسی عرفانی و معنوی است و این امر قرابت فکری با تشیع دارد.
محتوای عرفانی شیعه مانند کتب ابن عربی، ملاصدرا و امام خمینی و علامه طباطبایی و ادعیه شیعه مانند مناجات شعبانیه و مناجات خمس عشر و ... زمینه تعامل بین شیعه و الهیات ارتدوکس را برقرار می نماید که چنین ارتباطی، روابط عاطفی بین دو ملت را تقویت کرده و نیز گفتگوهای ثمربخشی بین نخبگان و فرهیختگان را به دنبال خواهد داشت.
🔹نقش حوزه های علمیه در این بین خیلی جدی است، ارتباط با شیعیان منفعل روسیه، ارتباط مناسب و وحدت بخش با اهل سنت روسیه و نیز تعامل با کلیسای ارتدوکس، با حضور علمای آگاه، پیشران خوبی برای ارتباط دو ملت خواهد بود که تا سالها می‌تواند ادامه داشته باشد.
#مهدی_عامری