انس با صحیفه سجادیه
2 ⏺ 2- تكبّر كردن بر پيامبر صلى الله عليه و آله يعنى وجود خود را بزرگتر از آن مى‏داند كه در برابر بشرى چون ديگر انسان‏ها اطاعت كند، چنين تكبّرى، گاه متكبّر را از انديشيدن باز مى‏دارد و بر اثر تكبّر در تاريكى جهل مى‏ماند، سپس از اطاعت پيامبر خوددارى مى‏كند، به اين گمان كه خود بر حق است و گاه با اين كه پيامبر را مى‏شناسد اطاعت نمى‏كند، زيرا نفسش، او را بر اطاعت از حق و تواضع در برابر آن همراهى نمى‏كند، چنان كه خداوند متعال از قول كافران نقل مى‏كند: أَنُؤْمِنُ لِبَشَرَيْنِ مِثْلِنَا آيا به دو بشرى كه مانند خودمان هستند ايمان بياوريم. إِنْ أَنتُمْ إِلَّا بَشَرٌ مّثْلُنَا شما بشرهايى مانند ما هستيد. وَ لَئِن أَطَعْتُم بَشَرًا مّثْلَكُمْ إِنَّكُمْ إِذًا لَّخسِرُونَ و بى‏ترديد اگر بشرى مانند خود را اطاعت كنيد، يقيناً زيانكاريد. 3- تكبّر ورزيدن بر بندگان، و آن اين است كه خود را بزرگ و ديگران را كوچك شمارد و از اطاعت آن‏ها امتناع ورزد و تكبّر، او را بر برترى خود نسبت به آنها فراخواند، پس آنها را تحقير كرده و كوچك شمارد و برابر بودن با آنها را براى خود ننگ بداند. اين نوع تكبّر اگر چه از نوع اوّل و دوّم پايين‏تر است، اما از دو جهت مهم است: الف- بزرگى و عزّت و عظمت و بلندى مرتبه، جز به خداى توانا نمى‏سزد. اما بنده ضعيف و ناتوان كه بر هيچ توان ندارد، كجا لايق تكبّر ورزيدن است و هرگاه بنده تكبّر ورزد با خداى متعال در صفت كبريايى كه محض ذات اوست ستيز كرده كه پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله از قول پروردگار عز و جل مى‏فرمايد: يَقولُ اللَّهُ تَعالى‏ الكبرياءُ رِدائى‏ وَ الْعَظَمَةُ ازارى فَمَنْ نازَعَنى‏ فى واحدٍ مِنْهُما الْقَيْتُهُ فى‏ جَهَنَّمَ. « خداوند عز و جل فرمود: بزرگى، جامه رويين من و كبريايى، جامه درون من است. پس هر كس در اين دو صفت با من بستيزد او را در هم مى‏شكنم. يعنى صفت تكبّر ويژه من است و جز من لايق هيچ كس نيست، پس هر كه بر بندگان خدا تكبّر ورزد نسبت به من جنايت كرده است. ب- صفت رذيله تكبّر در هر كسى قوى شود او را به مخالفت با امر خدا فرامى‏خواند؛ زيرا متكبّر هر گاه حق را از بنده‏اى از بندگان خدا بشنود از قبول آن سرپيچى كرده و براى انكار آن مهيّا مى‏شود. آرى، هر كس به منظور غلبه و مجاب كردن طرف، كه به قصد دستيابى به حق بحث كند، با كافران و منافقان در اين اخلاق شريك شده است. همچنين اين اخلاق او را به ننگ داشتن از قبول موعظه وادار مى‏كند چنان كه خداوند مى‏فرمايد: وَإِذَا قِيلَ لَهُ اتَّقِ اللَّهَ أَخَذَتْهُ الْعِزَّةُ بِالْإِثْمِ فَحَسْبُهُ جَهَنَّمُ وَلَبِئْسَ الْمِهَادُ و چون به او گويند: از خدا پروا كن، غرور و سرسختى و تعصّب و لجاجت، او را به گناه وا مى‏دارد؛ پس دوزخ او را بس است، و يقيناً بد جايگاهى است. 👈 ادامه دارد ... تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏ 11 ، ص: 362 👌 دعای ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
1 مشاهده