2 ❇️ «حضرت موسى عليه السلام فقيرى را ديد كه از شدّت تهيدستى، برهنه روى ريگ‏هاى بيابان خوابيده است. چون نزديك او رفت؛ فقير گفت: اى موسى! دعا كن تا خداوند متعال رزق اندكى به من بدهد، از بى‏تابى، جانم به لب رسيده است. موسى عليه السلام براى او دعا كرد و از آنجا (براى مناجات به كور طور) رفت. چند روز بعد موسى عليه السلام از همان مسير باز مى‏گشت، ديد همان فقير را دستگير كرده‏اند و جمعيّتى بسيار دورش گرد آمده بودند. موسى عليه السلام از مردم پرسيد چه اتفاقى افتاده است؟ مردم گفتند: تا به حال پولى نداشته تازگى مالى به دست آورده و شراب نوشيده و نعره مى‏كشد، نفس كش مى‏طلبد و شخصى را كشته است. اكنون او را دستگير كرده‏اند تا به عنوان قصاص، اعدام كنند. خداوند در قرآن مى‏فرمايد: وَ لَوْ بَسَطَ اللَّهُ الرّزْقَ لِعِبَادِهِ‏لَبَغَوْاْ فِى الْأَرْضِ و اگر خدا روزى را بر بندگانش وسعت دهد، در زمين سركشى و ستم كنند. پس موسى به حكمت الهى اقرار كرد و از جسارت و خواهش خود طلب آمرزش و توبه نمود.» قرآن پيوند روشنى ميان مسائل معنوى و مادّى برقرار مى‏سازد و بازگشت به سوى خدا را مايه آبادانى و خرّمى و سرسبزى و گسترش نعمت‏ها مى‏داند. اين حقيقت در بسيارى از آيات قرآن به چشم مى‏خورد از جمله در سوره نوح از زبان اين پيامبر بزرگ كه در برابر دعوتش روى مى‏گرداندند؛ آمده است: فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُواْ رَبَّكُمْ إِنَّهُ كَانَ غَفَّارًا* يُرْسِلِ السَّمَآءَ عَلَيْكُم مّدْرَارًا* وَ يُمْدِدْكُم بِأَمْوَ لٍ وَ بَنِينَ وَ يَجْعَل لَّكُمْ جَنتٍ وَ يَجْعَل لَّكُمْ أَنْهرًا پس [به آنان‏] گفتم: از پروردگارتان آمرزش بخواهيد كه او همواره بسيار آمرزنده است.* تا بر شما از آسمان باران پى در پى و با بركت فرستد،* و شما را با اموال و فرزندان يارى كند، و برايتان باغ‏ها و نهرها قرار دهد، استغفار كه در آيه فوق به عنوان كليد گشايش رزق و روزى مطرح مى‏شود از پيوندهاى عميق معنوى حق با گسترش امور مادّى انسان است كه در متن جامعه همچون تار و پود پارچه به هم مى‏آميزد و ريشه و ساقه را با گل و ميوه ارتباط مى‏دهد. كدام جامعه با آلودگى به گناه، خيانت، نفاق و دزدى و ستم و تنبلى و مانند آنها، مى‏تواند آباد و پربركت باشد. كدام جامعه با از دست دادن روح تعاون و همكارى، مى‏تواند زمين‏هاى خرّم و سرسبز و وضع اقتصادى مرفّهى داشته باشد. كدام جامعه مردمش با آلودگى به انواع هوس‏ها و دام‏هاى شيطانى مى‏تواند نيرومند در برابر دشمنان ايستادگى كند. آرى، هيچ مسأله قرآنى نيست مگر اينكه اثر مفيد و سازنده‏اى بر زندگى مادّى مردم دارد و هيچ اعتقاد و ايمان راسخى مؤثّر نيست مگر اينكه در ساختن يك جامعه آباد و آزاد و مستقلّ سهم به سزايى دارد. اگر كتاب حق و دين به صورت يك سلسله آداب و تشريفات ظاهرى و خالى از محتوا در ميان انسان‏ها درآيد، تأثيرى در گسترش نظام حقوقى و اقتصادى اجتماع نخواهد داشت و آدميان از ارزش‏ها و بركات آسمانى محروم خواهند شد. ممكن است ما بعضى از مراحل پيوند معنوى استغفار يا صدقه يا پرهيزكارى را با نزول بركات مادى و خوراك جسمى درست درك نكنيم ولى بدون شك آثار و فايده‏هاى آن را در صحنه‏هايى از زندگى خويش احساس خواهيم نمود. اگر درخواست زياده بر نياز شخصى در رشد و شكوفايى اقتصاد و يا در امور فرهنگى و علمى جامعه يا دستگيرى از ضعيفان و مستمندان تأثيرگذار باشد؛ مطلوب نيكو و پسنديده است. امّا توفيق يافتن براى هر كسى امكان‏پذير نيست؛ زيرا چه بسا تلاش فردى يا گروهى براى چنين خدماتى، انسان را از عبادت و رضايت خداوند دور مى‏سازد. پس همان اندكى كه هميشه از حلال و پاكى به دست‏ مى‏آورد او را كفايت كند. امام حسن عسگرى عليه السلام مى‏فرمايد: لايَشْغَلْكَ رِزْقٌ مَضْمُونٌ عَنْ عَمَلٍ مَفْرُوضٍ. مبادا سرگرم شدن تو به و ضمانت شده، تو را از كار واجبى باز دارد. زيرا برخى از انسان‏ها به خاطر نيّت خيرى كه دارند براى پايه‏گذارى سنتّى نيك يا صدقه جاريه‏اى بسيار كوشش مى‏كنند؛ امّا به اين نكته توجّه ندارند كه در اين ميان حقوق كسى ضايع شود و يا خود او بدهكار گردد و ديگران اسير آثار زيانبار زياده‏خواهى آنها شوند؛ پس به گناهى نابخشودنى گرفتار آيند. 👈 ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج‏11، ص: 168 دعای ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2