2 ✳️ زُهَرى از امام سجّاد عليه السلام درباره عصبيّت پرسيد: حضرت در جواب فرمود: الْعَصَبِيَّةُ الَّتى‏ يَأْثَمُ عَلَيها صاحِبُها أَنْ يَرَى الرَّجُلُ شِرارَ قَوْمِهِ خَيْراً مِنْ خِيارِ قَوْمٍ آخَرِينَ وَ لَيْسَ مِنَ الْعَصَبِيَّةِ أَنْ يُحِبَّ الرَّجُلُ قَوْمَهُ وَلكِنْ مِنَ الْعَصَبِيَّةِ أَنْ يُعينَ قَوْمَهُ عَلَى الظُّلْمِ تعصّبى كه انسان به خاطر آن گناهكار مى‏شود اين است كه اشرار قومش را بهتر از نيكان قوم ديگر بداند، اما اينكه انسان نژاد خويش را دوست دارد عصبيّت نيست، عصبيّت آن است كه انسان قبيله خود را در ستمگرى يارى دهد. به هر حال وجود چنين حالتى در بشر يا جامعه، باعث عقب ماندگى و زوال آن خواهد شد و پرده‏هاى سنگينى بر عقل و فكر آدمى مى‏اندازد. بهترين راه مبارزه با خوى زشت كينه‏توزى و تفرقه افكنى، علاوه بر نگرانى از موقعيّت دشمن؛ تلاش براى بالا بردن، سطح فرهنگ و ايمان هر ملّت است؛ هر چند بايد در برابر شيوه سلطه‏گرى و دشمن‏سازى انسان‏هاى فريب خورده، آمادگى روحى و قلبى و بهره‏گيرى از امكانات دفاع را فراهم نمود. امام صادق عليه السلام فرمود: لقمان حكيم در سفارش‏هاى خويش به فرزندش مى‏گويد: يا بُنَىَّ! لِيَكُنْ مِمَّا تَتَسَلَّحُ بِهِ عَلَى عَدُوِّكَ وَ تَصْرَعُهُ الْمُماسَحَةُ وَ إِعلانُ الرِّضا عَنْهُ وَ لاتُزاوِلْهُ بِالْمُجانَبَةِ فَيَبْدُوَ لَهُ ما فى‏ نَفْسِكَ فَيَتَأَهَّبَ لَكَ. فرزندم! از جمله چيزهايى كه بايد در برابر دشمنت به آن مسلّح شوى و در نتيجه او را به خاك افكنى، اين است كه با او به زبان گرم و نرم سخن گويى و وانمود كنى كه از وى خرسند هستى و از او دورى نكنى تا آن چه در درونت مى‏گذرد بر او آشكار شود؛ پس، خودش را در برابر تو آماده سازد. يعنى با زبان مدارا و آشتى با او راه بيايى، ولى در باطن غضب و نفرت خودت را پنهان نگه دارى، تا دشمن با خيال خام خودش در برابر تو قدرت نمايى كند و سپس در وقت مناسب او را سركوب كنى. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏10، ص: 30 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2