💠 تصور من اين است كه مرحوم آيت‏‌الله مطهرى رضوان‏‌الله‏‌عليه به عنوان يكى از چهره‏‌هايى كه در احياء تفكر اسلامى بيشترين نقش را داشتند و جزو يكى از پرچمداران اين #بينش_نوين_اسلامى و طرح دوباره‏‌ى اسلام در فضاى فرهنگ امروزى جهان بايد به شمار بيايد. 💠 همين‏‌طور كه ميدانيم از صد و بيست سال يا صد و بيست، سى سال، سى، چهل سال پيش به اين طرف متفكرينى پيدا شدند كه اين‌ها در صدد طرح دوباره‏‌ى اسلام و مطرح كردن معارف اسلامى در ميان هياهوى تبليغاتى فرهنگ غربى- كه فرهنگ جديد و مدرن به حساب مى‏‌آمد- بودند؛ كه از اين قبيل شخصيت‌هاى معروف مثل سيدجمال‏‌‌الدين شناخته شدند. اين‌ها را نسل‌هاى امروز به عنوان #مصلحين_اجتماعى و مبارزين بزرگ و چهره‏‌هاى فكرى و سياسى و انقلابى اسلام مي‌شناسند؛ كه همه‏‌ى اين خصوصيات را شما در سيدجمال مشاهده ميكنيد. 💠 هنر بزرگ سيدجمال در مبارزه‏‌ى سياسى او نبود، بلكه هنر بزرگ او در اين بود كه اسلام را به عنوان يك دين #زنده و به عنوان يك مايه‏‌ى زندگى و به عنوان يك مكتبى كه يك #نظام_اجتماعى را در خودش دارد دوباره مطرح ميكرد. تمام تلاش سيدجمال و حركت او در آفاق اسلام از شرق تا غرب براى همين بود كه مي‌خواست اين دوباره‏‌نگرى به اسلام را در جوامع اسلامى زنده كند، و آن حالتى را كه در گذشته- ساليان دراز- بر افكار صاحبنظران اسلامى تحميل شده بود- حالت #خمودگى اسلامى- اين را از بين ببرد. 💠 ما در ميان متفكرين ايرانى و غيرايرانى- چه عرب، چه هندى و غير اينها شايد تُرك- شخصيت‌هايى داشتيم كه اين خط را دنبال مي‌كردند؛ چهره‏‌هاى معروفى كه بعضى از مؤلفين، بعضى از شعراء، بعضى از فلاسفه در اين عصر جديد از اين قبيل هستند. من وقتى كه نگاه ميكنم به اين چهره‏‌هاى شناخته‏‌شده‏‌ى اين رديف، اين روال، مرحوم شهيد مطهرى را يكى از برترين اينها به حساب مى‏‌آورم؛ علت هم همين #جامعيتى است كه شما به آن اشاره كرديد. 💠 اين مرد يك فقيه بود، يعنى اسلام را وقتى مي‌خواست تبيين كند و مسائل اسلامى را بيان كند از خودش چيزى مايه نمي‌گذاشت. اسلام را مي‌شناخت، #فقه_اسلامى را بلد بود و همان‏طور كه ميدانيد فقه اسلامى به معناى شيوه‏‌ى #استنباط احكام از #منابع_اوليه اسلام- يعنى كتاب و سنت- است، و فقيه آن كسى است كه اين شيوه‏‌ى استنباط را بلد است؛ و درسى هم كه براى فقاهت در حوزه‏‌ها خوانده ميشود در حقيقت درس آشنايى با اين شيوه است. خب مرحوم مطهرى يك #مجتهد بود، يعنى اين شيوه را به خوبى بلد بود. اينجور نبود كه به دام افكار التقاطى شرقى يا غربى بيفتد، همچنانى كه بسيارى از متفكرين مصلح و طرفدار تجديد حيات دوباره‏‌ى اسلام در آن دام افتادند. 💠 يك #فيلسوف بود- يعنى با #معارف عميق و استدلالى اسلام آشنا بود- يك #سخنور بود- يعنى ميتوانست همه‏‌ى آنچه را كه بلد است به زبان بياورد- يك #نويسنده‏‌ى بسيار خوب بود- يعنى ميتوانست همه‏‌ى آنها را بنويسد- تمام اين جنبه‏‌هايى كه جنابعالى اشاره كرديد واقعاً ابعاد يك شخصيت زبده‏‌ى برجسته بود كه ميتوان او را يكى از متفكرين و يكى از پرچمداران احياى تفكر اسلامى به شمار آورد 📚 (10/ 02/ 1363) گفتگو پيرامون شهادت استاد مطهرى‏ @sahifeh_entezar