📌 نشست علمی
علم دینی؛ در کشاکش قرائتها
#حوزه_رشته_مبانی_علوم_انسانی_اسلامی
#حجتالاسلام_پارسانیا
#شجاعیزند
🔅🔅🔅
✳ حجت الاسلام پارسانیا در ادامه این نشست گفت: بنده با صحبتهای دکتر شجاعی زند موافقم. ایشان قرائتی از علم دینی را ارائه میکند که خیلی از آسیبها در آنجا وارد است. نسبت به این مسئله موافقم که فرمودند اگر علم دینی به این معنا باشد که ایدئولوژی در علم دخالت کند، این امر مفیدی نیست و مضر است.
🔹 وی ادامه داد: علم در بیان آقای شجاعی زند برابر با Science است. اگر حوزه ایدئولوژی را حوزه ارزشها بدانیم، این ارزشها باید بیرون قرار بگیرند. تفکیک بین دانش و ارزش و تفکیک بین علم و ایدئولوژی همواره وجود داشته است.
🔹 وی افزود: دین، ایدئولوژی ای است که میگوید از علم استفاده کنید و با علم هماهنگ عمل میکند. ایدئولوژی بالذات با علم درگیر نیست و دین میگوید علم را ولو از اهل نفاق بگیرید و یا علم را حتی از چین بگیرید. لذا دین اسلام از علم استقبال میکند.
🔹 پارسانیا گفت: بر اساس برخی تعاریف ما میتوانیم ایدئولوژی علمی و غیر علمی داشته باشیم. شما اگر علم را مقید به دانش تجربی کردید فقط گزارههای هستی شناسی آزمون پذیر هویت علمی پیدا میکنند و گزارههای ارزشی و متافیزیکی غیر علمی میشود.
🔹 وی ادامه داد: ما با معرفت حسی نمیتوانیم در مورد ارزشها و متافیزیک صحبت کنیم اما میتوانیم با معرفت عقلی در این مورد داوری کنیم. اگر برای علم ذات قائل باشیم، علم به این معنا با ایدئولوژی منافات ندارد. ما دین علمی و دین غیرعلمی داریم و این منوط به این است که موضع خود را در قبال علم مشخص کرده باشیم.
👇 وی افزود: دین مجموعهای از عقاید و اخلاق و افعال است که اخلاق و عقیده فعل درونی است و مثلاً سخن گفتن فعل بیرونی است. اگر اخلاق و رفتار و عقیده ما که خدا از ما میخواهد مطابق با اراده خدا باشد، این دین است. آنچه خدا با اراده تشریعی خود از ما میخواهد مجموعهای از ارزش هاست که آن دین است.
🔹 پارسانیا گفت: بحث دوم این است که دین همین ارزش هاست و علم دینی یعنی علمی که دین از شما میخواهد. مثلاً کاربرد برخی علوم، غیر دینی است. تجسس کردن در احوال افراد علم است اما غیردینی است. به دنبال علم نافع رفتن، دینی است. نافع بودن را هم او تعریف میکند. علمی که نیاز جامعه است دینی است.
🔹 وی ادامه داد: ما بر اساس تعریفی که از علم داریم میتوانیم علم دینی و غیر دینی داشته باشیم. علم وقتی میخواهد در خارج موجود شود، انگیزههایی میخواهد، اگر این انگیزهها دینی باشد، میشود علم دینی.
🔹 وی افزود: به لحاظ دیگری میتوانیم بگوییم که علم دینی است و آن امر دینی است. دین، وحی و عقل نیست ما با علم و عقل و حس دین را میشناسیم. اما وحی یک امر دینی است. یکی از راههای شناخت علم دینی و غیردینی این است که تجویزی (توسط دین) باشد. اما در راههای دیگر خود دین دخالت ندارد بلکه امر دینی دخالت دارد.
✳ علیرضا شجاعی زند در ادامه این نشست گفت: اگر ما با علم غربی مخالف هستیم به این خاطر است که عقبههای متافیزیکی غلطی دارد. علم غربی متافیزیک متقنی ندارد. دوستان به غلط متافیزیک را مربوط به دین میکنند. اگر به اعتبار اینکه ما متافیزیک خود را از دین گرفته ایم، علم را دینی بنامیم، این نامگذایی بی مسمایی است.
🔹 وی ادامه داد: در ۱۰ حیطه علم میتواند با دین ارتباط داشته باشد. یکی اینکه مسئله شناسی ما تحت تأثیر گرایشات و تعلقات ماست. در مواردی تأثیر دین بر علم مفید است مثل انگیزه بخشی. تأثیرات دین بر علم در برخی موارد مثل بهکارگیری و محل مصرف علم هم مطرح است و اینجا نقش دین خیلی تعیین کننده است.
🔹 وی افزود: آیا در این موارد اصرار و حجیتی وجود دارد که به دلیل این استفادهها ما اسم علم را دینی بگذاریم؟ هیچکدام از این استفادهها ماهیت علم را عوض نمیکند.
@salmanraoofi
ادامه گزارش را دنبال کنید👇👇👇