2 🔅🔅🔅 ⏹استاد مروی افزود: وقتی مباحث فقهی پیرامون این مسأله را بررسی کنیم، به این نتیجه خواهیم رسید که فقهای بزرگ ما جدای از مباحث ریزی که در پاره‌ای از اختلافات رجالی و اصولی و غیره دارند، از یک منهج و طریقه‌ای هم تبیعت می کرده‌اند، که ما اگر بتوانیم این روش و طریقه را مدل سازی کنیم، توانسته ایم مقدار زیادی به پیشبرد فکری اجتهاد کمک کنیم. ⏹ایشان خاطر نشان کرد: اگر مناهج و روش فکری علمای شیعه را مدل‌دار دنبال کرده و هر کدام از آن را جای خودش طراحی کنیم، می‌توانیم از این مدل‌ها بن‌بست‌های مختلف فقهی را بشکنیم. ⏹استاد یادآور شد: با مطالعه زمان شیخ طوسی ملاحظه می‌کنیم، که شیخ طوسی در مسائل فقهی با چندین نفر درگیر بوده است، در نتیجه ما شاهد انبوه آراء در زمان ایشان هستیم، از این جهت به نوع منهج شناسی فقهی شیخ طوسی دست خواهیم یافت. ⏹ایشان اظهار داشت: اگر طلبه ای که چهار سال درس خارج خوانده مشخصات منهج فقهی را به اعتقاد خودم در یازده جلسه درسی آموزش ببنید، می تواند بسیاری از افکار علامه حلی را بازخوانی کند و من این را آزمایش کرده‌ام؛ بنابراین لازم است که طلاب سطوح خارج، مدل منهج شناسی را بدانند تا بتوانند آراء فقها را استخراج کنند. ⏹استاد با اشاره به منهج فقهی آیت الله بروجردی که بر چند اصل مبتنی است، تصریح کرد: مرحوم آیت الله بروجردی بارها گفته اند: «فقه و حدیث ما حاشیه بر فقه و حدیث اهل سنت است» و متاسفانه برخی از شاگردان ایشان در مشهد به گونه ای غلط این نکته را تفسیر کردند. متأسفانه این حرف به درستی توضیح داده نشده است که مقصود ایشان از این سخن چیست؟ مرحوم آیت الله بروجردی با ذهن نقاد و با مراجعه ای که به کتب اهل سنت داشتند، منهج‌شان حتی از منهج علامه حلی که تخصص در فقه السنة را دارا می‌باشد، قوی تر است اما بیان صحیح این سخن آیت الله بروجردی این است که اهل بیت(ع) در زمان خودشان درگیر افکار مختلف مکتب خلفا بودند و مکتب خلفا مکتب شایع و یا حاکم آن زمان بوده است. در آن دوران مثل امروز، فقه شیعه و سنی جدا مطرح نمی شده است و این مشهور بودن باعث می شد شیعه و سنی با هم زندگی کنند و در بسیاری از مواقع سؤالاتی که مطرح می شده است از رسوبات فکری اهل تسنن در ذهن شیعیان بوده است، در نتیجه سؤالات با این پیش داوری و این پیش فرض مطرح می شده است و جواب امام نیز مبتنی به آن پیش فرض ها بوده است. ⏹این استاد حوزه اضافه کرد: با گذشت زمان کم کم جامعه اهل سنت از شیعه جدا شد و دیگر جمع کثیری از فقها نگاهی به آن پیش فرض‌ها نمی کردند، در نتیجه ظهور روایت را به شکل دیگری معنا می کردند. بنابراین نه این حرف که فقه ما حاشیه بر فقه تسنن است صحیح می باشد و نه این که آن ها اصل هستند و ما فرع هستیم. این تلقی بسیار اشتباه است. ⏹استاد با اشاره به نگاه مرحوم آیت الله بروجردی که بسیار ویژه و راه گشا است اظهار داشت: ادعای من این است با این نگاه تا الان حداقل بیش از 50 مورد در مبحث تعارض و غیر آن در فهم روایات پیچیده، بن بست روایات حل شده است. ایشان با ترسیمی از ثمرات این نگاه در فهم احادیث و حل تعارض بین روایات بیان داشت: اگر طلبه ۶ ماه از وقتش را صرف منهج شناسی کند و تطبیقاتی در کنارش داشته باشد، ادعا می کنم هشت سال از نظر فقهی از دیگران جلوتر است و می تواند با مدل سازی، مسائل مستحدثه بسیاری را حل کند. ⏺استاد در پایان تاکید کرد: با توجه به گستردگی تئوری‌ها و نظریه‌ها در فقه، اگر بخواهیم در مباحث فقهی جزئی نگری کنیم و با تک نگاری آراء جلو رویم، یقینا 300 سال وقت می‌برد که به جایی برسیم و ما زمان زیادی نداریم و تنها راه رسیدن به رشد تفکر فقهی، منهج شناسی و مدل سازی روش فکری فقیهان بزرگ است. 📚منبع: استاذنا 👈🏾این بیانات در ۲۳ آذر ۱۳۹۱ در مدرسه علمیه نواب مشهد و در نشست منهج شناسی فقهی از دیدگاه فقهای شیعه بیان شده است. @salmanraoofi