پی‌نوشت‌ها: ۱.  لطف‌الله میثمی، از نهضت آزادی تا مجاهدین- خاطرات لطف‌الله میثمی، تهران: نشر صمدیه، ۱۳۸۰، ج ۱، ص ۵۰. ۲.  همان مأخذ، صص ۱۰۵-۱۰۹. ۳.  بنگرید به: ژاله پیرنظر، «یهودیان جدیدالاسلام مشهد»، ایران‌نامه، بنیاد مطالعات ایران، سال نوزدهم، شماره ۱-۲، زمستان ۱۳۷۹- بهار ۱۳۸۰، صص ۴۱-۵۹. ۴.  حاج میرزا عسکری متولد رجب ۱۲۱۱ ق. در این زمان ۴۴ ساله بود. شعر هم می‌گفت و «شرر» تخلصش بود. در ۱۴ شوال ۱۲۸۰ ق./ ۲۳ مارس ۱۸۶۴ م. درگذشت و در حرم رضوی (ع) دفن شد. پسر بزرگش، میرزا هدایت‌الله، در سال ۱۲۸۲ ق. امام جمعه مشهد شد. او به تصوف گرایش داشت و در سال ۱۲۹۳ ق. در دیدار با منورعلی شاه در مشهد «مشرف به فقر شده و در سلسله عرفان درآمد.» (میرزا محمدعلی معلم حبیب‌آبادی، مکارم‌الآثار، اصفهان: مؤسسه نشر نفایس مخطوطات، چاپ اوّل، ۱۳۴۲، ج ۲، صص ۳۹۹-۴۰۰) ۵.  پیرنظر، همان مأخذ، ص ۵۱. ۶.  پیرنظر، همان مأخذ، صص ۵۴-۵۶. ۷.  Hilda Nissimi, The Crypto-Jewish Mashhadis: The Shaping of Religious and Communal Identity in their Journey from Iran to New York, Sussex Academic Press, 2007. ۸.  Rev. Joseph Wolff, Researches and Missionary Labours among the Jews, Mohammedans, and other Sects, London: Published by the Author, 1835. ۹. فتحعلی شاه چهار زن عقدی داشت و ده‌ها متعه. عده متعه‌های او از خاندان‌های سرشناس ایران را بیش از چهل نفر ذکر کرده‌اند. این به جز ده‌ها متعه از خاندان‌های معمولی است. شاه به زنان خاندان‌های سرشناس به دلیل تکبرشان، به جز یکی، علاقه نداشت. زن اصلی فتحعلی شاه، آسیه خانم (متوفی ۱۲۲۰ ق.)، دختر فتحعلی خان دولو قاجار و مادر عباس میرزا نایب‌السلطنه، بود. از این زنان ۲۶۰ فرزند متولد شدند که بسیاری در دوران سلطنت فتحعلی شاه مردند و در زمان فوت او ۱۰۱ نفر زنده بودند. ۱۰.  Wolff, Researches, 1835, ibid, p. 128. ۱۱. احمدعلی میرزا دختری داشت به‌نام گلین خانم که اوّلین زن عقدی ناصرالدین شاه شد. دختر زیبای و دلربایی نیز داشت به‌نام پروین خانم که زن میرزا هاشم خان نوری شد. میرزا هاشم خان نوری و زنش با وزیر مختار بریتانیا، سِر چارلز مورای، رابطه نزدیک داشتند. این ماجرا، در اوج جنگ هرات، رسوایی بزرگی به بار آورد. بنگرید به: احمد خانملک ساسانی، سیاستگران دوره قاجار، تهران: انتشارات بابک، بی تا، ج ۱، صص ۳۲-۳۸؛ یادداشت دکتر عبدالحسین نوائی در: سلطان احمد میرزا عضدالدوله، تاریخ عضدی، تهران: انتشارات بابک، ۱۳۵۵، صص ۲۰۱-۲۰۲. ۱۲.  میرزا فضل‌الله شیرازی (خاوری)، تاریخ ذوالقرنین، به‌کوشش ناصر افشارفر، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اوّل، ۱۳۸۰، ج ۲، ص ۱۱۲۱. ۱۳.  Meshiakh Ajoon (Mashiah Ajun) ۱۴.  Bezaleel بصل‌ئیل، به‌معنی کسی که در پناه خداست، به‌نوشته عزرا، از «بنی فحت موآب» (Pahath-Moab)، یعنی از تبار حاکم یهودی موآب بود. ۱۵.  Wolff, Researches, 1835, ibid, p. 128. ۱۶.  ibid, p. 129. ۱۷.  http://en.wikipedia.org/wiki/The_Great_Game