گرایش بابی ازلی سیدحسن تقی‌زاده قسمت قبل؛ https://eitaa.com/salonemotalee/13342 ◀️ قسمت دوم: دیدیم که تقی‌زاده، بابیان را مهم‌ترین گروه دگراندیش کوشا در زمینه‌سازی جنبش مشروطیت دانسته است. در نگاه او، ایشان همراه با رهایی از «تعصّب اسلامی» به‌عنوان «مانع ترقّی و تمدن و قبول مقتضیات عصر جدید»، «بر ضد استبداد ملاها و خرابی و فساد دین در ایران» شدند و چون نهان‌زیستی داشتند و «ظاهراً جزو هیئت مسلمین به‌شمار می‌رفتند» و جدا شناخته نمی‌شدند، به‌آسانی توانستند در لباس مسلمانی به گسترش آن اندیشه‌ها در میان مسلمانان بپردازند و «قوت و سطوت تعصب هیئت جامعه‌ی ملت را ضعیف کرده و روز به روز عقیده‌ی تعصب را سست‌تر» کنند!! بهائیان نیز مانند بابیان بودند و با «قلع أکثر مهملات موهومه»، «بیشتر از سابق بیدار و متمدن‌تر» شدند!! بر همین اساس بود که «ازلیانِ به‌ظاهر مسلمان» و «بهائیانِ آشکارا نامسلمان» همراه با صوفیان و علی‌اللهیان در رهایی «اقلاً صد یک نفوس ایران از اسارت زنجیر تعصّب اسلامی» و مستعد کردن مردم برای «قبول شکستن طلسم محکم و تاریک تعصب روحانی و استبداد سیاسی» سهم داشتند. بر همین مبناست که می‌توان گفت این همان تکاپوهای گسترده‌ی بابیان و بهائیان در خرافه‌دانستن برخی باورهای اسلامی بود که سبب شد هرکس سخنی ناهمسان با آن باورها می‌گفت به بابی‌گری متهم شود. به عبارت دیگر، این نسبت – برخلاف آن‌چه در متون تاریخی شهرت یافته – تنها یک تهمتِ برخاسته از دشمنی و نزاع نبود: در آن وقت معمول شده بود که هرکس [را که] نسبت به آخوندها و روضه‌خوان‌ها احترامات لازم را به عمل نمی‌آورد، متهم به بابی‌گری می‌کردند. عنوان بهائی خیلی کم شنیده می‌شد. هر دفعه که یک روزنامه یا کتابی که تازه منتشر می‌شد و مطالبی خارج از عقاید معمول را داشت، منتسب به این فرقه می‌کردند. [۴] والحمدلله 🔸🌺🔸-------------- 📚"سالن مطالعه" با کلی رمان، داستان، مقاله و ... مفید و خواندنی @salonemotalee