🔘همای سعادت بر شانه‌های پایتخت؛ تحلیلی برشخصیت زن در سریال پایتخت ✍زهرا راد ◾️زن بودن مفهومی است که پس از دوران مدرن و شکل گیری جنبش زنان با چالش جدی مواجه شد و در خلال دهه های 60 و 70 از قرن بیستم با شکل گیری نظریات فمینیستی لیبرال ، رادیکال ، سوسیال-مارکسیست و بعدها فرامدرن دچار دگرگونی های جدی شد. این نظریات از پیگیری حق رأی زنان تا مساوات در عرصه های مختلف زندگی فردی و اجتماعی تا نظریات رادیکالی که حتی بسیاری صفات بیولوژیک زنانه را نه ذاتی زن بلکه برساخته نظام تربیتی مردسالار می دانست را دربرمی گیرد. ▪️این مساوات خواهی بی قاعده که ناشی از روح اومانیستی و غلبه فردگرایی افراطی حاکم بر غرب مدرن زده بود، با وارد کردن بی ضابطه زنان به عنوان نیروی کار نظام صنعتی و سرمایه داری به محیط های مردانه، آنان را از سرشت و طبیعت زنانه و لطیف خود دور کرد. شعارهای فمینیستی و انقلاب جنسی در راستای همین تفکر روح وروان زنان به عنوان منشأ آرامش بخشی در عالم هستی و خانواده را به انحطاط کشاند و بدین سان جامعه انسانی در معرض زوال و نابودی قرار گرفته است. زنان در این کشاکش و در رقابتی نه بر سبیل عدالت با مردان جنبه های مهم شخصیتی و روانی خویش را قربانی پیروزی در عرصه هایی کردند که اساساَ برای جولان دادن و درخشیدن در آن خلق نشدند. تونی گرنت نویسنده کتاب ((زن بودن)) معتقد است جنبه هایی چون مادری ، همسرس و معشوقگی ریشه های عمیقی در روان زنان دارند و هیچ زنی بدون تجربه کردن این جنبه ها به لحاظ روانی کمال خود را بازنمی یابد. این آموزه علمی در متون دینی مورد تأکید فروان قرار گرفته و معارف فراوانی زنان را به آن ترغیب می کند. ◾️در این میان رسانه ها با تصاویری که از زنان بازنمایی می کنند، نقش مهمی در ایجاد ارزش ها، نگرش ها و الگوهای رفتاری ایفا می کنند، که از آن به آثار اجتماعی رسانه ها تعبیر می شود. رسانه های غربی تلاش فراوانی در خلق آثاری برای بازتولید اجتماعی نظریات فمینیستی به عنوان ظهورات زنانه مدرنیسم داشته اند و تا حد زیادی به اهداف خود رسیده اند. در این میان رسانه ملی ایران نیز گاهی با تولیدات خود در همان راستا حرکت کرده است. اما سریال پایتخت صرف نظر از ایراداتی که به هر اثر هنری وارد است ،از جهت بازنمایی تصویر زن متعادل یا همان زن خانواده که در ایفای نقش های مادری و همسری موفق باشد توفیق خوبی حاصل کرده است. ◾️"هما سعادت" را شاید بتوان رکن عقلانیت و درستکاری در سریال پایتخت برشمرد. هما زنی است که تقریبا در تمامی جنبه ها به اصول اخلاقی در روابط انسانی پایبند است و باقی شخصیت های داستان از جمله نقی"همسرش" را هدایت می کند. اما نکته اساسی در شخصیت او علاقینتی است که رنگ فمنیستی به خود نمی گیرد یعنی مادری و همسری او با مواضع فمنیستی و برای اثبات برتری زنان بر مردان به طور کلی و اثبات برتری و سکان داری زن در خانواده نیست. او در حالی این جایگاه را به خود اختصاص داده است که دانایی او در راستای حفظ بنیان خانواده و بقای جایگاه مردانگی و اقتدار نقی قرار گرفته است. رعایت حال نقی و حفظ آرامش او در کنار درستکاری فصل الخطاب عملکرد هما در تمامی پنجگانه پایتخت بوده است.اعتراض و مخالف های هما با نقی همیشه در راستای اصلاح وضعیت خانواده و اشتباهات نقی بودهاست. اما هیچگاه به اقتدار مردانه او لطمه وارد نکرده است. شخصیت هما به جای ایرادگیری های آزار دهنده برخی زنان که بیشتر مدعی تفوق عقلانیت بر مردان هستند یا اداهای لوس بچه گانه که این روزها خیلی میان زنان جوان رایج است، به انتقاد های سازنده در جهت رشد و ارتقای نقی و به تبع آن خانواده، در تمامی جوانب زندگی می پردازد. این به معنای اصالت همسری حتی نسبت به مادری در رابطه نقی و هماست؛اینکه یک زن حتی با وجود بچه ها بداند که حفظ و بقای رابطه صمیمانه و عاشقانه با همسر رکن رکین خانواده است و مادری در سایه همسری است که معنا و مفهوم دارد. چون فرزندان پدر و مادر را در کنارهم و در یک رابطه صمیمی می خواهند. ▪️ نکته قابل توجه اینکه هما همیشه از لحاظ سطح تحصیلات و موقعیت احتماعی از جایگاه بالاتری نسبت به نقی برخوردار است اما این وضعیت به خاطر رفتار زنانه و بجای هما لطمه ای به زندگی خانوادگی او وارد نکرده است.عملکرد هما در این شرایط یک نتیجه مهم و اساسی به همراه داشته و آن همراهی و حمایت نقی از او در فعالیت های اجتماعی اوست. همچنین عشق و محبت عمیق و پایداری میان این زن و شوهر وجود دارد که اعتماد و احترام متقابل حتی در سخت ترین شرایط زندگی را در پی دارد. #سواد_رسانه #جنگ_شناختی 🔻انجمن سواد رسانه طلاب🔻 ایتا | روبیکا | اینستاگرام 🆔@savad_rasaneh