نظر آقای دکتر محمدرضا قائمی‌نیک درباره یادداشت اخیر 👇 سلام. اگر به ریشه های شرق شناختی اش هم اشاره می کردید تکمیل می شد. مسئله به این بر می گردد که عقل خودبنیاد مدرنیته، همۀ امور را ابژه خودش می کند. شروع این مسئله به شکل فراگیر و گسترده هم در قرن نوزدهم است. در قرن هفدهم در اروپا عمدتاً منازعه بر سر جنگ علم و دین است و با پیروزی علم، در هجده و نوزده، انبوهی از دین پژوهی ها شکل می گیرد که در آنها با منطق علوم سکولاری مثل روان شناسی، انسان شناسی، جامعه شناسی و ... به مطالعۀ دین می پردازند. لذا مثلاً شاخۀ زرین فریزر، توتم و تابو فروید، صور بنیادین حیات دینی دورکیم و انبوهی از آثار دیگه متولد می شود که دین را ابژۀ خودشان می کنند. شرق هم در همین دوره ابژه علم غربی می شود و به همین دلیل هم هست که عمدۀ شرق شناسی های آکادمیک از این دوره آغاز می شود و گسترش پیدا می کند. در ذیل این پروژه است که اسلام تبدیل به اسلامیسم و شرق تبدیل به ارینتالیسم می شود. لذا مسلمانی از اعتقادش به آن حقیقت متعالی تبدیل به یک فرهنگ جزئی ذیل جهان مدرن می شود که گاهی سیاسی است و گاهی غیر سیاسی. و لذا همانطور که اشاره فرمودید، سیاست جزء ذاتی اش نیست. در یک مورد دیگر، دایره المعارف قرآن از 1913 شروع به فعالیت کرده و تا بحال 3 ویرایش داشته است که اغلب نویسندگانش غیر مسلمان هستند. این دایره المعارف به تصریح مفاهیم و معانی قرآنی را مطابق فهم انسان مدرن بازخوانی کرده است و تصویری از اسلام و قرآن به انسان غربی نشان داده است که مطابق ذائقۀ انسانی غربی است. دکتر داوری اردکانی در کتاب شرق شناسی و گسست تاریخی به این رویکرد شرق شناختی اشاره کرده اند. https://referenceworks.brillonline.com/browse/encyclopaedia-of-the-quran