ناکارآمدیِ «ناشایستهسالاری» و ضرورت اصلاح در ساختار منابع انسانی کشور
به قلم رضا رضوی؛ مدیرمسئول ماهنامه قاصدِ امروز
🔹بخش عمدهای از مشکلات کنونی ایران ریشه در «ناشایستهسالاری» دارد؛ رویهای که در طول چهار دهه اخیر به وضوح در اغلب سطوح به کارگیری منابع انسانی مشاهده میشود. بخشی از افرادی که امروز در جایگاههای مهم تصمیمسازی، تصمیم گیری و حتی مشاوره حضور دارند، نه بر اساس شایستگی بلکه به دلیل روابط سیاسی یا حتی شانس و تقدیر در این مناصب قرار گرفتهاند. این مسئله موجب شده تا کارآمدی سیستم مدیریتی و اداری کشور به شدت کاهش یابد و مشکلات عمیق و پیچیدهای در بخشهای مختلف پدید آید.
🔹حل این معضل بدون پالایشی جدی و فراگیر در ساختار مدیریتی ممکن نیست. ما نیازمند یک روند گزینش کارآمد و اصولی هستیم که افراد با استعداد و توانمند را شناسایی و به جای ناشایستگان در بدنه مدیریتی کشور قرار دهد. این اصلاحات باید در تمام بخشها، از پایینترین ردهها تا بالاترین مناصب، اعمال شود. تداوم ناشایستهسالاری تنها به عمق بیشتر مشکلات و تضعیف بیشتر ساختارهای حکومتی و اجتماعی منجر خواهد شد.
🔹به عنوان مثال موقعیتی را در نظر بگیرید که فردی بدون تحصیلات و سابقه مرتبط و تنها بر اساس روابط سیاسی در رأس یک سازمان فرهنگی و هنری در یک جامعه قرار میگیرد، اولین آسیب مستقیماً به ساختار و کارایی سازمان وارد میشود. فردی که دانش و تجربه کافی در زمینههای فرهنگی و هنری ندارد، نمیتواند برنامهریزیهای مؤثری انجام دهد یا مشکلات موجود در این حوزه را به درستی تشخیص دهد. این کمبود تخصص، تصمیمگیریهای نادرست و سطحی را به دنبال دارد که باعث تضعیف کیفیت عملکرد سازمان و کاهش اثرگذاری برنامههای آن میشود.
🔹علاوه بر تضعیف عملکرد سازمان، افراد جامعه هدف که انتظار دارند از خدمات و برنامههای فرهنگی و هنری بهرهمند شوند، به شدت تحت تأثیر قرار میگیرند. این دسته از جامعه که اغلب جوانان، هنرمندان و علاقهمندان به فرهنگ و هنر را شامل میشود، با فقدان برنامههای حرفهای و فاقد خلاقیت و نوآوری روبرو میشوند. در نتیجه، افراد توانمند و علاقهمند در این حوزه از رشد و توسعه بازمانده و ناامید از حمایتهای لازم، یا به حاشیه رانده میشوند یا به دنبال فرصتهای خارج از برنامههای این نهاد خواهند رفت.
🔹از طرفی دیگر، اهداف بلندمدت و استراتژیک آن سازمان فرهنگی هنری نیز به شدت تحت تأثیر قرار میگیرد. بدون وجود یک رهبری متخصص و متعهد، چشماندازهای تعیین شده برای توسعه فرهنگی و هنری شهر تحقق نمییابند و این سازمان به ابزاری برای پیشبرد منافع سیاسی افراد تبدیل میشود. در نهایت، چنین مدیریتی نه تنها مانع از تحقق اهداف سازمانی میشود، بلکه موجب از دست رفتن اعتماد عمومی به نهادهای فرهنگی میگردد و تأثیرات منفی بلندمدتی بر روی هویت فرهنگی جامعه خواهد داشت.
🔹با بررسی این مثال و موارد مشابه درمیابیم اگر به دنبال ساختن یک تمدن نوین اسلامی هستیم، اصلاحات گسترده در نظام مدیریتی اجتنابناپذیر است. مسیر گذشته که بر اساس روابط و منافع سیاسی شکل گرفته، نمیتواند ما را به اهداف بزرگ ملی و تمدنی برساند. جلوگیری از تداوم این روند نادرست و جایگزینی افراد شایسته با یک رویکرد منطقی و مبتنی بر اصول علمی و اخلاقی، اولین گام در راستای بازسازی و تقویت ساختار مدیریتی کشور خواهد بود.
🔹پیشگیری از تکرار اشتباهات گذشته و حرکت به سوی شایستهسالاری، تنها راهی است که میتواند ایران را از چالشهای امروز رهایی بخشد و بستری مناسب برای رشد و توسعه پایدار فراهم کند.
🔆 کانال تحلیلی خبرنگار بدون مرز
یادداشتهای رضا رضوی
روزنامه نگار و نویسنده
پیوستن به کانال از طریق لینک عضویت
👇👇
@reporterwithoutborder