📚 سیر روشنفکری در غرب و ایران ✍🏼 قسمت بیست و سوم 🔰 بروز اندیشه‌های روشنفکرمآبانه و ستیزه‌جویانه‌ دگراندیشان مارتین لوتر، نهضت پروتستان و بحران دینی 🔻پروتستان نامی است که برای کلیه فرق جداشده از کلیسای کاتولیک در قرن شانزدهم میلادی به‌کار رفته است. سرآغاز نهضت پروتستان در اوایل قرن شانزدهم انتشار اندیشه‌های یک کشیش آلمانی به ‌نام «مارتین لوتر» بود. او در سال ۱۵۱۷ میلادی علیه پاپ و کلیسا به‌ پا خاست و مواد اصلاحی نود و پنجگانه خود را بر در کلیسای(ویتبرگ) نصب کرد و فرقه «لوتران» را بنا نهاد، امّا این‌ بار پاپ نتوانست مثل همیشه از عهد‌ه سرکوبی مرتدان و مخالفان خود برآید. 🔸کلیسای کاتولیک از ابتدا با مشکلاتی دست‌ و پنجه نرم می‌کرد که هر زمان ممکن بود کسی مثل لوتر یا کالوین از راه برسند و چاشنی یک انبار باروت مشکلات کلامی و غیره آن بشوند. هرچند در گذر زمان، همین فرقه‌های نوظهور هم نتوانستند از عهده حلّ این مصائب برآیند. با نمایان‌ شدن جلوه‌های رنسانس به ناگاه پاپ‌ها در ایتالیا شروع به ساختن کلیسا‌های مجلّل کردند و نمایندگان خود را به نقاط دوردست برای جمع‌آوری پول و اعانه‌های مردمی می‌فرستادند و ضمن جمع‌آوری پول، توصیه می‌کردند که هر کس پول بدهد، گناهان او آمرزیده می‌شود و به بهشت خواهد رفت. زمانی که نمایندگان پاپ و کلیسا به‌ منظور جمع‌آوری پول و اعانه به آلمان رهسپار شدند، در کمال تعجّب با مقاومت کشیشی به‌ نام «مارتین لوتر» مواجه گردیدند که همه چیز را انکار می‌کرد. 🔹اندیشه لوتر، اعلان مخالفت رسمی و جدّی علیه کلیسای کاتولیک بود و مورد استفاده‌ کسانی قرار گرفت که نسبت به قدرت نظام‌ یافته کلیسا ناخشنود بودند. این اندیشه، اوّلین گام در راستای از هم گسستن و در هم شکستن رهبری دینی، فرهنگی کلیسا به ‌شمار می‌آمد و نقطه آغازین ایجاد بحران دینی در اروپا بود. شاید قبل از لوتر افراد بسیاری همچون «ژان هوس» در چکسلواکی همین سخنان را اظهار داشته، ولی شکست خورده بودند، امّا لوتر توفیق یافت. 🔸او ابتدا از سوی کلیسا تکفیر شد، ولی تکفیرنامه را آتش زد! پاپ نیرویی فرستاد تا او را دستگیر کند، امّا مقاومت کرد و حاکم ایالت ساکسونی و عده‌ای از شاهزادگان آلمانی به دفاع و حمایت از او برخاستند؛ چراکه شاهزادگان آلمانی، پیش از این به جریان خروج پول از کشور معترض بودند. اتّفاقاً این همان نکته‌ای است که ظنّ قریب به اطمینان ‌انسان‌ را برمی‌انگیزد تا این احتمال و تحلیل را تقویت کند که مارتین لوتر و نهضت اصلاح دینی اش، بازیچه دست گروهی سرمایه‌دار واقع شده بود و برای مسیحیان جهان چیزی به ارمغان نیاورد. باید توجّه داشت که اگر لوتر با بعضی از تعالیم زشت کلیسا همچون فروش بهشت، به حق مبارزه کرد، امّا هزاران مرام نادرست دیگر را به ناحق، جزو دین مسیح قلمداد نمود که بعدها زمینه‌های ناسوتی ‌شدن مردم و سکولاریزم (جدایی دین از سیاست) در جهان غرب و پیدایش ایسم‌ ها و گرایش‌های متعددی گردید. 🔹ظنّ فوق، آنگاه بیش از حد قوت می‌گیرد که می‌بینیم پس از امداد شاهزادگان آلمانی به لوتر، او فتوا داد که لازم نیست کلیسا، تزئینات و ملک و موقوفات داشته باشد! این فتوا موجب شد که شاهزاده‌ها اموال کلیسا را تصاحب کنند. جالب‌ تر اینکه در همین اوان، عده‌ای از روستاییان برای اکتساب زمین شورش کردند و از آنجا که این شورش علیه شاهزاده‌ها بود، مارتین لوتر آن روستاییان بیچاره را تکفیر و خونشان را مباح نمود. متقابلاً زمانی که پاپ از امپراتور اسپانیا و آلمان خواست تا لوتر را دستگیر نمایند، این ‌بار هم شاهزادگان آلمانی از لوتر حمایت کردند. ادامه دارد... #روشنفکری_در_ایران_و_غرب 🆔 @Jarianshenasi