🔸اقسام شناخت قرآن(۲)
🔹سلسله مباحثی در زمینه شناخت قرآن (۵)
1️⃣ شناخت سندى يا انتسابى
🔻اين نوع شناخت آن چيزى است كه قرآن از آن بى نياز است و از اين نظر كتاب منحصر به فرد جهان قديم محسوب مى شود.
🔻در ميان كتابهاى قديمى كتاب ديگرى نمی توان يافت كه قرنها بر آن گذشته باشد و تا اين حد بلاشبهه باقى مانده باشد.
🔻 مسائلى از اين قبيل كه :
فلان سوره مشكوك است، فلان آيه در فلان نسخه هست و در فلان نسخه نيست، در مورد قرآن اساساً مطرح نيست.
🔻 قرآن بر نسخه و نسخه شناسى پيشى گرفت.
جاى كوچكترين ترديدى نيست كه آورنده همه اين آيات موجود حضرت محمّد بن عبد اللَّه است كه آنها را به عنوان معجزه و كلام الهى آورد
و احدى نمى تواند ادعا كند و يا احتمال بدهد كه نسخه ديگرى از قرآن وجود داشته و يا دارد.
🔻هيچ مستشرقى هم در دنيا پيدا نشده كه بخواهد قرآن شناسى را از اينجا شروع كند كه بگويد بايد به سراغ نسخه هاى قديمى و قديمى ترين نسخه هاى قرآن برويم و ببينيم در آنها چه چيزهايى هست و چه چيزهايى نيست.
اگر در مورد تورات و انجيل و اوستا و يا شاهنامه فردوسى و گلستان سعدى و هر كتاب ديگر اين نياز هست، براى قرآن چنين نيازى نيست.
🔻سرّ اين مطلب- همانطور كه گفته شد- پيشى گرفتن قرآن بر نسخه و نسخه شناسى است.
قرآن گذشته از اينكه يك كتاب مقدس آسمانى بود و پيروان با اين چشم بدان مى نگريستند،
اساسى ترين دليل و برهان صدق دعوى پيامبر و بزرگترين معجزه او محسوب مى شد.
🔻بعلاوه قرآن مانند تورات نبود كه يكباره نازل شود و بعد اين اشكال به وجود بيايد كه نسخه اصلى كدام است،
بلكه آيات قرآن به تدريج و در طول ۲۳ سال نازل شد
و از همان روز اول نزول، مسلمين مانند تشنه بسيار سوزانى كه به آب گوارايى برسد آيات قرآن را فرا مى گرفتند
و حفظ و ضبط مى كردند،
بخصوص كه جامعه آن روز مسلمين جامعه اى بسيط بود و كتاب ديگرى وجود نداشت تا مسلمانان، هم ناگزير به حفظ آن باشند و هم ناچار از ضبط اين.
🔻ذهن خالى و حافظه قوى و نداشتن سواد خواندن و نوشتن سبب شده بود تا مسلمانان اطلاعاتشان را تنها از راه آنچه كه مى ديدند و مى شنيدند كسب كنند؛
ازاينرو پيام قرآن كه با احساس و عاطفه آنان سازگار بود همچون نقشى كه در سنگ كنده شود در قلب آنان نقش مى بست
و چون آن را كلام خدا مى دانستند نه سخن بشر، برايشان مقدس بود
و به خود اجازه نمى دادند كه حتى يك كلمه يا يك حرف را در آن تغيير دهند
و يا پس و پيش كنند
و پيوسته تلاششان اين بود كه با تلاوت اين آيات به خدا نزديكتر شوند.
🔻مزيد بر همه اينها ، پيامبر اكرم از همان روزهاى اول عده اى نويسندگان خاص براى قرآن انتخاب كرد كه به «كُتّاب وحى» معروفند.
اين امر امتيازى براى قرآن محسوب مى شود كه هيچ كدام از كتابهاى قديمى از آن برخوردار نبوده اند.
نگارش كلام خدا از همان آغاز، از جمله علل قطعى حفظ و مصون ماندن آن از تحريف بود.
▪️مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى (آشنايى با قرآن(1 - 5))، ج26، ص: 29- 27- با تلخیص و ویرایش -
https://eitaa.com/shakhes1340