⏺ آيا محتوای قرآن شناخت است؟(۱) 🔸سلسله مباحثی در زمینه شناخت تحلیلی و محتوایی قرآن 🔽 در تحليل و شناخت محتواى قرآن نخستين سؤالى كه مطرح مى ‏شود اين است كه آيا اساساً قرآن قابل شناخت و بررسى هست؟ آيا مى ‏توان در مطالب و مسائل قرآن تفكر و تدبر كرد؟ يا آنكه اين كتاب اساساً براى شناختن عرضه نشده بلكه صرفاً براى تلاوت و قرائت و يا براى ثواب بردن و تبرك و تيمن است؟ 🔽 ممكن است به ذهن خطور كند كه اين سؤال موردى ندارد زيرا در اين جهت كه قرآن كتابى براى شناخت است كسى ترديد نمى ‏كند. 🔽 اما نظر به اينكه در دنياى اسلام به علل مختلف ، جريان هاى نامطلوبى در موضوع شناخت قرآن پيش آمد كه در انحطاط مسلمين تأثير بسزايى داشته است و متأسفانه هنوز هم ريشه ‏هاى آن افكار منحط و خطرناك در جامعه ما وجود دارد، لازم است كمى دراين ‏باره توضيح بدهيم. ادامه دارد ▪️مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى (آشنايى با قرآن(1 - 5))، ج‏26، ص: 38- 37- با تلخیص و ویرایش- https://eitaa.com/shakhes1340

⏺ آيا محتوای قرآن شناخت است؟(۲) 🔽 در ميان علماى شيعه در سه چهار قرن پيش افرادى پيدا شدند كه معتقد بودند قرآن حجت نيست. اينها ... در مورد قرآن محترمانه ادعا مى ‏كردند كه قرآن بزرگتر از آن است كه ما آدم هاى حقير بتوانيم آن را مطالعه كنيم و در آن بينديشيم؛ فقط پيامبر و ائمه حق دارند در آيات قرآن غور كنند، ما فقط حق تلاوت آيات را داريم. 🔽 اين گروه همان اخباريّين هستند. اخباريين تنها مراجعه به اخبار و احاديث را جايز مى ‏دانستند. شايد تعجب كنيد اگر بدانيد در بعضى از تفاسيرى كه توسط اين افراد نوشته شد، در ذيل هر آيه اگر حديثى بود آن را ذكر مى ‏كردند و اگر حديثى وجود نداشت از ذكر آيه خوددارى مى ‏كردند آن طور كه گويى اصلًا آن آيه از قرآن نيست. 🔽 اين عمل يك نوع ظلم و جفا بر قرآن بود. پيداست جامعه ‏اى كه كتاب آسمانى خود، آنهم كتابى مانند قرآن را به اين شكل طرد كند و آن را به دست فراموشى بسپارد هرگز در مسير قرآن حركت نخواهد كرد. ادامه دارد ▪️مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى (آشنايى با قرآن(1 - 5))، ج‏26، ص: 38- 37- با تلخیص و ویرایش- https://eitaa.com/shakhes1340

⏺ آيا محتوای قرآن قابل شناخت است؟(۳) 🔽 در مقابلِ گروهى كه اساساً قرآن را رها كرده بودند(اخباریین)، گروهى ديگر پيدا شدند كه آن را وسيله رسيدن به هدفها و اغراض خود قرار دادند. 🔽 اينان در هر زمينه ‏اى كه منافعشان اقتضا مى ‏كرد به تأويل آيات قرآن پرداختند و مسائلى را به قرآن نسبت دادند كه اساساً روح قرآن از آنها بى ‏خبر بود. در مقابل هر اعتراضى هم پاسخ اين گروه اين بود كه باطن آيات را تنها ما مى ‏دانيم و اين معانى كه مى ‏گوييم از شناخت باطن آيات به دست آمده ‏اند. 🔽 قهرمانان اين جريان در تاريخ اسلام دو گروهند: 1️⃣ اسماعيليه كه به آنها باطنيه هم مى ‏گويند 2️⃣ متصوفه 🔸در پستهای بعدی به تبیین دیدگاههای این دو جریان انحرافی خواهیم پرداخت. ▪️مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى (آشنايى با قرآن(1 - 5))، ج‏26، ص: 38- 40- با تلخیص و ویرایش- https://eitaa.com/shakhes1340

⏺ آيا محتوای قرآن قابل شناخت است؟(۴) 🔽 قهرمانان دو جريان انحرافی در تاريخ اسلام و قرآن : 1️⃣ اسماعيليه كه به آنها باطنيه هم مى ‏گويند؛ 🔽 اسماعيليه بيشتر در هندوستان و كم و بيش در ايران هستند. اينها يك دوره حكومت نيز تشكيل دادند كه حكومت فاطميان مصر بود. 🔽 اسماعيليان به اصطلاح شيعه شش امامى هستند ولى به طور قطع، اجماع و اتفاق تمام علماى شيعه دوازده امامى اين است كه اين شش امامى ‏ها از هر غير شيعه ‏اى از تشيع دورترند؛ 🔽 اسماعيليان به واسطه باطنى ‏گرى ‏شان خيانت هاى زيادى در تاريخ اسلام مرتكب شدند و نقش بزرگى در ايجاد انحراف در مسائل اسلامى داشتند. ادامه دارد ▪️مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى (آشنايى با قرآن(1 - 5))، ج‏26، ص: 38- 40- با تلخیص و ویرایش- https://eitaa.com/shakhes1340

⏺ آيا محتوای قرآن قابل شناخت است؟(۵) 2⃣ متصوفه (دومین جریان فکری انحرافی در تاریخ اسلام و قرآن ) 🔽 از اسماعيليه كه بگذريم، متصوفه در زمينه تحريف آيات و تأويل آنها مطابق عقايد شخصى خود يد طولايى داشته‏اند. در اينجا يك نمونه از تفسيرهاى آنها را ذكر مى‏كنم تا شيوه تحريف هاى آنان روشن گردد و خواننده از اين مجمل بتواند حديث مفصل بخواند : 🔽 در قرآن آنجا كه داستان حضرت ابراهيم و پسرش اسماعيل ذكر شده، چنين آمده است كه به حضرت ابراهيم چند بار در رؤيا دستور قربانى كردن فرزندش در راه خدا داده مى ‏شود. ابراهيم عليه السلام ابتدا از اين دستور تعجب مى ‏كند، اما بعد از آنكه رؤيا چند بار تكرار مى ‏گردد، يقين پيدا مى ‏كند و تسليم امر پروردگار مى ‏شود. بعد موضوع را با پسرش در ميان مى ‏گذارد، او هم خالصانه مى ‏پذيرد و تسليم حكم الهى مى ‏شود . منظور هم همين ظهور تسليم و رضا به قضاى حق بوده است و به همين دليل وقتى پدر و پسر هر دو از روى صفاى باطن و خلوص نيت آماده اجراى فرمان خداوند تبارك و تعالى شدند، اجراى حكم به اذن خدا متوقف شد. 🔽در تفسير همين واقعه، متصوفه مى ‏گفتند : مقصود از ابراهيم، ابراهيم عقل است و مقصود از اسماعيل، اسماعيل نفس؛ و عقل در اينجا قصد آن داشت تا نفس را ذبح كند! 🔽 روشن است كه چنين برداشتى بازى كردن با قرآن است و ارائه يك نوع شناخت انحرافى. و درباره همين برداشتهاى انحرافى و مبتنى بر خواستها و اميال شخصى و گروهى است كه پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: مَنْ فَسَّرَ الْقُرْآنَ بِرَأْيِهِ فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنَ النّارِ اين‏چنين بازى با آيات، خيانت به قرآن محسوب مى ‏شود، آنهم خيانتى بسيار بزرگ ▪️مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى (آشنايى با قرآن(1 - 5))، ج‏26، ص: 38- 40- با تلخیص و ویرایش - https://eitaa.com/shakhes1340

⏺ آيا محتوای قرآن قابل شناخت است؟(۶) 🔽 قرآن در برابر جمود و خشك ‏انديشى اخباريون و نظاير آنها و همچنين در مقابل انحرافات و برداشتهاى نارواى باطنيه و ديگران، راه وسطى پيشنهاد مى ‏كند كه عبارت است از : تأمل و تدبر بى ‏غرضانه و منصفانه 🔽 قرآن نه تنها مؤمنين كه حتى مخالفين را به تفكر و انديشه درباره آيات خود فرا مى ‏خواند و گوشزد مى ‏كند كه به جاى جبهه ‏گيرى در برابر آن، به تأمل درباره آياتش بپردازند. درباره مخالفين قرآن مى ‏گويد چرا به تدبر در قرآن نمى ‏پردازند، اين دلها چگونه دلهايى است كه گويى بر آنها مهر زده شده است‏ . 🔽در آيه ديگرى مى ‏فرمايد: كِتابٌ انْزَلْناهُ الَيْكَ مُبارَكٌ ‏ كتابى است پرثمر و پر بركت كه ما به سوى تو فرود آورديم، چرا؟ لِيَدَّبَّروا آياتِهِ ‏ براى اين فرود نياورديم كه ببوسند و بالاى طاقچه بگذارند، بلكه براى اينكه در آياتش بينديشند و تدبر كنند، وَ لِيَتَذَكَّرَ أُولُو الْالْبابِ ‏ و آنان كه داراى فكر و خرد هستند آگاهى يابند. 🔽اين آيات و دهها آيه ديگر در تأكيد بر تدبر در قرآن، همه مجاز بودن تفسير قرآن را تأييد مى ‏كنند، اما تفسيرى نه از روى ميل و هواى نفس بلكه بر اساس انصاف و صداقت و بدون غرض. ادامه دارد ▪️مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى (آشنايى با قرآن(1 - 5))، ج‏26، ص: 38- 40- با تلخیص و ویرایش- https://eitaa.com/shakhes1340