آنچه درآیات و روایات معرفی انسان است، همین نفس اوست نه جسمش. مانند عبارت «نفس مطمئنه» در سوره فجر. برای شناختن نفس انسان راه هایی وجود دارد: یک: شهود: و آن این است که انسان با تزکیه نفس و پاک سازی جان و دل خود از گرد و غبار مادیات و ارتباط و اتصال با خداوند و تفکر در عجائی ملک و ملکوت، حالتی نورانی برایش رخ دهد که یقین کند ذات او از این عالم جسمانی نیست. دو: خواب: انسان وقتی می خوابد بدنش بی حس درگوشه ای می افتد اما جانش در جاهای مختلفی سیر می کند. اگر صفای دلداشته باشد در همین خوا ب می تواند به حقایقی ا زعالم دست پیدا کند و امور غیبی و پیشامدهای آینده را مشاهده کند که در بیداری هرگز به آن نمی توانست برسد. و این خود نشانگر این است که حقیقت انسان غیر این جسم مادی است. سه: پرواز فکر: گاهی انسان در هیمن عالم خاکی ایستاده اما در یک لحظه فکرش از مشرق تا مغرب و از زمین تا آسمان سیر می کند و به حقایقی از این عالم پی می برد که نه از این عالم خاکی اند و نه می داند از کجا آن را دریافته است.