#نهج_البلاغه ۲۱
حکمت ۱۷۳
وَ قَالَ امیر المؤمنین علیه السلام : مَنِ استَقبَلَ وُجُوهَ الآرَاءِ عَرَفَ مَوَاقِعَ الخَطَإِ
امیرمؤمنان (علیه السلام) فرمودند : آن کس که از افکار و آراء گوناگون استقبال کند، صحیح را از خطا خوب شناسد.
امام علیه السلام در این گفتار حکیمانه راه به دست آوردن رأی صحیح را در مسائل مختلف نشان داده است. میفرماید: «کسی که از آراء مختلف استقبال کند (و نظرات متفاوت را بررسی نماید) موارد خطا را خواهد شناخت»؛
بعضی از مسائل بدیهی است و به همین دلیل مورد اختلاف نیست اما بسیاری از مسائل نظری پیچیده و آراء مختلفی در آن اظهار شده است. در این گونه مسائل هرگز نباید انسان به تنهایی تصمیم گیری کند بلکه عقل میگوید: باید آرای دیگران را به ضمیمه استدلالات آنها بررسی کند تا بتواند آنچه را به حقیقت نزدیک تر است انتخاب نماید.
همان چیزی که قرآن مجید به آن دستور داده میفرماید: «فَبَشِّرْ عِبادِ* اَلَّذِینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولئِکَ الَّذِینَ هَداهُمُ اللّهُ وَ أُولئِکَ هُمْ أُولُوا الْأَلْبابِ» ؛ (. زمر، آیه ۱۷ و ۱۸. )
بر این اساس حکما و متکلمان و فقهای ما همواره در مسائل نظری نخست به نقل اقوال میپردازند و در کنار هر قول دلیل طرفداران آن را ذکر میکنند، سپس از بررسی مجموع آنها ضعفها و قوتها ظاهر میشود و آن قول را که از همه برتر میبینند انتخاب میکنند. حتی گاه اقوال کسانی که اختلاف مذهبی با آنها دارند نیز در برابر خود قرار داده و دلیلشان را بررسی میکنند.
(شرح آیت الله مکارم شیرازی)
🆔
@shobhemajazi110