⭕️ حجاب: چرا در شمال آفریقا کاهش یافته است؟
✍️ مجدی عبدالهادی
📌 بخش اول
🔹بی بی سی: عکس‌های زنان با لباس کامل اسلامی - صورت‌های پوشیده و با پیراهن‌های بلند - در کنار عکس‌های قدیمی زنان با دامن‌های کوتاه مربوط به دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ در شمال آفریقا و خاورمیانه اغلب در شبکه‌های اجتماعی کنار هم قرار می‌گیرند تا نکته‌ای را بیان کنند.
🔹بن‌مایه پیام این است: «ببینید در ۵۰ سال گذشته جوامع عربی به چه تبدیل شده‌اند.»
🔹برای کسانی که چنین عکس‌هایی را به اشتراک می‌گذارند، این بارزترین نشانه‌ای است که نشان می‌دهد کشورهایشان چگونه به قهقرا رفته‌اند و آرمان‌های پیشرفت و مدرنیته را، که نمونه آن اتخاذ سبک زندگی غربی است، رها کرده‌اند.
🔹اما برای جریان‌های محافظه‌کار که منطقه را در چند دهه گذشته شکل داده‌اند، کاملا برعکس است: این یک اقدام مثبت برای اثبات هویت مسلمانی در جوامعی است که مدت‌ها تحت سلطه استعمار بوده‌اند و سبک زندگی غربی را ابتدا حاکمان استعمارگر و سپس نخبگان غرب‌زده گسسته از فرهنگ محلی بر آنها تحمیل کرده‌اند.
🔹از مراکش گرفته تا مصر و آن‌سوتر از آن، موضوع «موازين پوشش اسلامی»، به ویژه #حجاب، که یکی از بحث‌برانگیزترین انواع پوشش بوده است.
🔹به هر حال، گسترش آن در منطقه عمدتاً به یک عامل بستگی داشته است: ظهور و موفقیت نهایی اسلام سیاسی، پدیده‌ای که به نام #اسلام‌گرایی نیز شناخته می‌شود.
🔹کل شمال آفریقا دارای جنبش‌های اسلام‌گرای قدرتمندی است که یا به قدرت رسیدند یا مانند الجزایر در اوایل دهه ۱۹۹۰ تقریبا به قدرت رسیدند.
🔹حتی پس از برکناری آنها از قدرت، همچنان نفوذشان بر جوامع قابل توجه باقی مانده است.
🔹اما به گفته بسیاری از ناظران، این وضع در حال تغییر است. و یکی از آشکارترین راه‌ها برای ارزیابی آن، نگاه کردن به قوی‌ترین نماد تأثیر اسلام‌گرایی است: حجاب.
🔹بسیاری از ناظران اشاره کرده‌اند که در چند سال گذشته شاهد کاهش مداوم این پدیده در شمال آفریقا بوده‌ایم.
🔹سعید الزغوطی، ستون‌نویس وب سایت خبری مراکشی الیوم ۲۴ اخیراً نوشت: «تشخیص این نکته که میزان پوشش حجاب در جهان عرب ما، و به ویژه در #مراکش، نسبتاً کاهش یافته است، سخت نیست. این عقب‌نشینی و کاهش تا حد زیادی ناشی از کاهش و افول جریان اسلامی است.
🔹زنان جوان مراکشی با رسانه‌های محلی در مورد فشار اجتماعی و حتی آزار و اذیتی صحبت کرده‌اند که باید به خاطر کنار گذاشتن حجاب تحمل کنند. اما ظاهراً این امر آنها را منصرف نکرده است.
🔹در #تونس که داشتن حجاب در آن زمانی اقدامی اعتراضی بود زیرا رژیم‌های مستبد یکی بعد از دیگر آن را ممنوع کرده بودند، مدت کوتاهی پس از بهار عربی در سال ۲۰۱۱ رایج شد، اما اخیراً دوباره کاهش یافته است.
🔹هدی الطرابلسی، روزنامه‌نگار تونسی در روزنامه ایندیپندنت عربی یادداشتی نوشته که انگیزه‌های پیچیده ظاهر شدن حجاب در این کشور و افول متعاقب آن را برجسته می‌کند.
🔹حجاب زمانی حرکتی مقاومت‌آميز و مخالفت با سکولاریسمی بود که از بالا در دوران حکومت مستبدان پس از استقلال، حبیب بورقیبه و زین العابدین بن‌علی، بر زنان تحمیل شده بود.
🔹سپس در دوره کوتاه پس از انقلاب در سال ۲۰۱۱ که تونس شاهد به قدرت رسیدن جنبش اسلام‌گرای النهضة بود، حجاب محبوبیت یافت، تا جایی که زن محجبه، الگویی برای عموم مردم تونس معرفی شد.
🔹اما پس از آن که پارلمان‌های متوالی تحت قدرت اسلام‌گرایان نتوانستند مشکلات فراوان کشور را حل کنند و تونس در یک بحران عمیق اقتصادی و سیاسی فرو رفت، اين محبوبيت از بین رفت.
👇 ادامه دارد...
@dolatedin