💠 زمان شناس 🔹 روایتی را مرحوم کلینی و سایر محدّثان (رِضْوَانِ اللَّهِ تَعَالَی ‏عَلَیهِم) نقل کردند، گفتند: «الْعَالِمُ بِزَمَانِهِ لَا تَهْجُمُ عَلَیهِ اللَّوَابِس»؛[1]‏ کسی که زمان خود را بشناسد، امر بر او مشتبه نمی ‌شود. منظور از زمان، آن متزمّن است، وگرنه زمان‌ شناسی به معنای لیل و نهار و تاریخ، این سهمی ندارد. حوادث مهمی که در زمان رخ می ‌دهد به نام متزمّن، اگر کسی اینها را بشناسد، امر بر او مشتبه نمی ‌شود. این حدیث نورانی به ما می ‌گوید شما وقایع جهان را کاملاً باید رصد کنید، یک؛ حق و باطل اینها را باید بشناسید، دو؛ راه برون ‌رفت از باطل و گرایش به حق را هم بشناسید، سه؛ و عمل کنید، چهار. وگرنه زمان ‌شناسی صِرف اطلاع از آنچه که در خارج می ‌گذرد مشکل را حل نمی‌ کند. 🔹 مستحضر هستید که اصطلاح عکس نقیض و اینها گرچه یک اصطلاح منطقی است، ولی در روایات ما ائمه (عَلَیهِمُ السَّلام) برابر این عکس نقیض سخن می‌ گفتند. اگر کسی عالِم به زمان باشد حوادث بر او اشتباه نمی ‌شود، عکس نقیضش این است که «الْعَالِمُ بِزَمَانِهِ لَا تَهْجُمُ عَلَیهِ اللَّوَابِس»، «کل من هجمت علیه اللوابس فلیس بعالم»، آن که بگوید من اشتباه کردم، نمی ‌دانستم، باخبر نبودم و من از عاقبت این شخص خبر نداشتم، معلوم می ‌شود که اصلاً عالِم نیست! «الْعَالِمُ بِزَمَانِهِ لَا تَهْجُمُ عَلَیهِ اللَّوَابِس»، «کل من هجمت علیه اللوابس فلیس بعالِم» این کسی که بعد از چند سال بگوید ما که نمی ‌شناختیم، ما که نمی ‌شناسیم، این باید جوابگو باشد؛ لذا این روایت به ما می ‌گوید، عمیق باشید و متزمّن ‌ها را خوب بشناسید تا از زمانه عقب نمانید. [1]. الکافی (ط ـ الإسلامیة، ج1، ص27؛ تحف العقول، ص356؛ الوافی، ج‏1، ص118. #حضرت_آیت_الله_جوادی_آملی 📚 سخنرانی در جمع دانشجویان تاریخ: 1396/09/26