🌍پیشرفت یا توسعه؟ / چهار رسیدیم به یادداشت چهارم با رویکرد توصیف، توضیح و مقایسه دو اصطلاح پیشرفت و توسعه. به طور کلی باید گفت: از یک منظر سه برداشت متفاوت از مفهوم توسعه وجود دارد. گروهی در تعریف اول، توسعه را مترادف رشد اقتصادی می‌دانند. در حقیقت آنها معتقد هستند که توسعه، نتیجه طبیعی رشد اقتصادیست و یک مفهوم جداگانه نیست. یعنی رشد اقتصادیست که فقر را از بین می‌برد. بعد از گذشت چند دهه، حالا دیگر بانک جهانی هم معتقد شده، لزوما رشد اقتصادی باعث رفع فقر نمی‌شود! . گروهی در تعریف دوم، توسعه را انکار می کند و آن را چیزی جز توهم، دخالت ایدئولوژیک و داستان و افسانه نمی‌داند. آنها می‌گویند بشر در تاریخ به صورت طبیعی رشد داشته است و توسعه معنا ندارد. اما گروهی تعریف سومی دارند که دشوارترین و چالش برانگیزترین برداشت است! . این گروه معتقدند توسعه امری یک بعدی و موقت نیست و نمی‌توان آن را منحصر در توسعه اقتصادی دانست. توسعه یا پیشرفت؟ مسئله چیست؟ آیا با کدام یک از این تعاریف می‌توان برای یک محله‌ی مسجدمحور، نسخه‌ی تحول اجتماعی نوشت؟