🔰 آیت الله بهشتی؛ از «فقه شیعی» تا «حقوق اساسی» ✍️ ابراهیم فیاض 🔘 بخش 2 از 2 🔸به این اعتبار اگر آیت الله بهشتی موفق به آن شد که فقه را به قانون اساسی یا به تعبیر خودشان حقوق اساسی تبدیل کند، ناشی از تجربیاتی بود که طی یک دهه پیش از آن اندوخته بود. نکته حائز اهمیت دیگر آن است که آیت الله بهشتی در مواجهه با تدوین قانون اساسی بر «حق» تاکید داشت نه «تکلیف» و به همین دلیل است که از تعبیر «حقوق اساسی» به جای «قانون اساسی» استفاده می کند. 🔹چراکه فقه تشیع نیز بر مبنای «حق» استوار است نه «تکلیف»؛ چنانکه وقتی امام سجاد(ع) پس از شهادت امام حسین(ع) در «رساله حقوق» بر این مهم تاکید می فرمایند و آیت الله بهشتی نیز با چنین رویکردی به بحث تدوین قانون ورود می کند. 🔸نکته مهم در این بحث آن است که این موضع و رویکرد آیت الله بهشتی در تمرکز بر «حق» به جای «تکلیف» برگرفته از «فطرت» و «حکمت» است؛ چراکه در هر دو، مبنا بر «حق» است نه «تکلیف». پیش از این قصه، امام موسی صدر که هم مباحثه ای آیت الله بهشتی و وارث مکتب قم بود همین اقدام را در لبنان انجام داده بود. 🔹به عبارت دیگر مثلثی که یک ضلع آن آیت الله بهشتی است، ضلع دیگر امام موسی صدر و ضلع سوم آیت الله شبیری زنجانی. به عبارت دیگر همه آنچه آیت الله بهشتی نیز به خاطر محوریت آیت الله علامه طباطبایی همچنین امام(ره) انجام داد و اقدامات دو ضلع دیگر مثلثی که اشاره شد، میراث فقهی آیت الله بروجردی است. 🔸بر این اساس مبنای کلامی که آیت الله برجرودی برای فقه ایجاد کرد، آیت الله شبیری زنجانی که هم اکنون نیز ادامه دهنده راه آیت الله بروجردی است به همراهی مرحوم شهید بهشتی در «کلام میان فرهنگی» و امام موسی صدر در «فقه میان فرهنگی» در لبنان این مسیر را ادامه دادند. فقه آیت الله برجرودی در این مثلثی که اشاره شد در دو شعبه ادامه یافت و مشخصا آنچه آیت الله بهشتی در بحث حقوق اساسی موفق به تحقق آن شد این بود که فقه را تبدیل به «قانون» و در ادامه «حقوق» کرد، حال آنکه فقها از زمان مشروطه تا آن زمان اغلب ضد قانون بودند اما آیت الله بهشتی رویکردی مبتنی بر قانون، آن هم مبتنی بر «حقوق» داشت. ⚜️ @taammolat74