راهبردِ «جنگ» در سیاست خارجیِ جمهوری اسلامی ایران 🔶 نظام در شرایط جنگی چه راهبردی را در حوزۀ سیاست خارجی پیش می‌گیرد؟ در مواجهه با تهدید و پاسخِ تهدید، در مواجهه با خرابکاریِ داخلی توسّط دشمن خارجی (مانند عملیات تروریستی در مسیر گلزار شهدای کرمان) و برای پاسخ به آن، چه راهبردی را پی میگیرد؟ آیا باید کاملاً علنی و پرسروصدا اقدام قاطع بکند تا افکار عمومی راضی شوند؟ «پیچیدگیِ ذاتیِ سیاست خارجی» چه اقتضائی دارد؟ 🔶 جمع پارادوکسیکال! مسلّماً اولویّت هیچ کشور و نظام و مردمی ورود سریع و بی‌مهابا به صحنۀ درگیریِ نظامی با دشمن خارجی نیست. چرا که تبَعات آن میتواند تا سال‌ها فرایند پیشرفت کشورها را دچار اخلال کند. بنابراین در صحنۀ سیاست خارجی باید طوری عمل کنیم که در عین اینکه احتمالِ ورود به درگیری مستقیم نظامی در کمترین حدّ ممکن است، بیشترین ضربه و آسیبِ ممکن را به دشمن وارد کند و این ضربه چنان دردآور باشد که او را پشیمان کرده و محاسباتش را برای آینده دستخوش تغییر کند. سؤال این است که این چگونه ممکن است؟ جمع بین این دو با چه راهبردی امکانپذیر است؟ 🔶 پاسخ را قاعدتاً باید در سخنان «معمارِ نوین امنیت‌ملّی ایران طی چهار دهۀ اخیر» جستجو کرد. یعنی کسیکه در عین اینکه توانسته در بحرانی‌ترین شرایط بین‌المللی (که کشور پیوسته از طرف مرزهایش تهدید میشد)، امنیّت ملّی کشور را در بالاترین سطح ممکن تأمین کند، در متن همین امنیّت داخلی، در بیرون مرزها هم در بالاترین سطح ممکن با دشمن خارجی درگیر شده و در میدان‌ها مختلف او را شکست داده است. (فقط دو قلم آن، شکست آمریکا در صحنۀ سوریه و شکست عربستان در صحنۀ یمن است) 🔶 کسی که توانسته در تجربه‌ای 35 ساله بین این دو امرِ به‌ظاهر متضادّ را جمع کند، قاعدتاً از هوشمندی و ذکاوت بالایی در حوزۀ امنیّت ملّی و سیاست خارجی برخوردار است. فعلاً در صدد تبیین و شرح این موضوع نیستیم؛ بلکه فقط میخواهیم نگاهی از دور، به آن «راهبرد کلان»ـی داشته باشیم که ایشان برای سیاست خارجی طی این سال‌ها پیش گرفته است. 🔶 «تقیّه» به‌مثابه یک راهبرد تمدّنی رهبر معظم انقلاب در اوّلین سال رهبری‌ یعنی تاریخ 1368/11/09 راهبرد و سیاست کلان جمهوری اسلامی ایران (آنچنانکه هم منافع ملّی را در این «نظام سلطه» تأمین کند و هم جهتگیری انقلابیِ نظام را بتواند حفظ کند) اینطور بیان کرده اند: 🔶 «سياست خارجى ما به سه اصل عزت و حكمت و رعايت تقيّه- در آن مواردى كه بايد تقيّه كرد- متكى باشد... وقتى از تقيّه صحبت مى‌كنيم، ممكن است بگوييد تقيّه متعلق به آن زمانى بود كه دولتِ مسلّطى بر سركار بود و ما هم مخفى بوديم و از ترس او چيزى نمى‌گفتيم. نه، همان وقت هم تقيّه مسئله‌ى تَرس نبود. 🔶 «التّقيّة تُرسُ المؤمن» تقيه سپر مؤمن است. سپر را كجا به كار مى‌برند؟ سپر در ميدان جنگ مورد استفاده قرار مى‌گيرد و به هنگام درگيرى به كار مى‌آيد. پس، تقيّه در زمينه‌ى درگيرى است؛ چونان تُرس و حرز و سنگر و سپر است. همان وقت هم اين‌گونه بود. وقتى تقيه مى‌كرديم، معنايش اين بود كه ضربه‌ى شمشير را بر پيكر نحس دشمن وارد مى‌كرديم؛ اما طورى كه او نه شمشير و نه دستى كه شمشير را گرفته و نه بلند كردن و نه فرود آمدن آن را ببيند و بفهمد، بلكه فقط دردش را احساس كند. تقيه، اين بود. 🔶 آن‌هايى كه در آن روز (مبارزاتِ انقلاب اسلامی) تقيه مى‌كردند، همين‌طور تقيه مى‌كردند. آن‌ها مخفيانه و دور از چشم دشمن، در خانه‌هاى پنهان، با هزار ملاحظه و مراقبت، مثلاً اعلاميه تنظيم مى‌كردند كه وقتى پخش مى‌شد، به‌كلى آبروى نظام طاغوتی را مى‌برد. 🔶 اين كار، مثل ضربه‌ى شمشير بود كه وقتى بلند مى‌شد، بر كمر و فرق دشمن مى‌خورد. بنابراين، تقيه مى‌كرديم؛ يعنى نمى‌گذاشتيم كه دشمن بفهمد چه كارى انجام مى‌گيرد. تقيه سپر بود و تقيه‌كننده پشت سپر مخفى مى‌شد. معناى تقيه اين است. الآن هم همين معنا را مى‌دهد.» 🔶 یکبار دیگر سیاست های جمهوری اسلامی ایران طی دهه‌های اخیر را مرور کنیم: اساساً ایجاد و تقویتِ جبهۀ مقاومت (چه عراق و سوریه، چه حزب‌الله لبنان و چه حماسِ فلسطین و چه الحوثیِ یمن) که امروز گلوی اسرائیل و آمریکا را در منطقه دارد می‌فشارد، بر اساس همین راهبرد پیش رفته است. پس نباید توقّع داشته باشیم نظام از این سیاستی که طی این سالها اینچنین «جواب داده» دست بردارد. 🔸 : آقای علی‌رضا ملااحمدی 🆔 @tahlil_shjr