دفاع مقدس تجلی و در همه‌ی اصناف و گروه‌ها در دوران هشت سال دفاع مقدس بوده است. میدانی که مسابقه برای سبقت گرفتن در انجام تکلیف الهی و وفاداری به اسلام و پاسداری از اسلامی و دفاع از مرزهای جغرافیایی با تمام وجود بوده است. مشارکت و همدلی و همراهی تمام طبقات و اصناف در حفظ دستاوردها و تداوم انقلاب در ایام هشت سال دفاع مقدس مهم و تاثیرگذار بوده است، لذا بیان نقش و جایگاه و میزان اقشار مختلف در حفظ این دست‌آورد مانند کارگر، دانشجو، محصل، روحانی، کارمند و نظامی و... یک ضرورت است. البته این به معنای نگاه صنفی و کم رنگ دانستن نقش دیگر اقشار تاثیرگذار در دفاع مقدس نیست. یکی از اصناف که بسیار نقش پررنگی در دفاع مقدس داشته است، است. روحانیت شیعه همواره شریک درد و رنج مردم بوده و در صحنه‌ی عمل نیز براساس اقتدا به سنت و سیره اهل بیت(علیهم السلام) در خط مقدم دفاع از مرزهای و جغرافیایی حضور پررنگی داشته است. روحانیت در سالهای دفاع مقدس تنها نقش ترغیب کننده و نداشته بلکه تا خطوط خط مقدم حضور فعال و تاثیرگذارداشته است. روحانیت با اهداء بیش از و هفتصد شهید [1] در جنگ تحمیلی نشان داد که برای دفاع از کیان انقلاب و میهن حاضر به فداکاری در تمام عرصه ها حتی صحنه‌ی نظامی است. حضور گسترده روحانیون در جبهه‌ها از علمای عظام و شخصیتهایی مانند ، مرحوم هاشمی رفسنجانی، آیت الله بهاءالدینی، شهید شاه‌آبادی، آیت الله اشرفی اصفهانی، شهید مدنی، آیت الله میرزاجوادآقا تهرانی، آیت الله صدرالدین حائری، آیت الله مشکینی و... گرفته تا طلاب تبلیغی و رزمی نشان از حضور پررنگ این گروه تاثیرگذار در ایام دفاع مقدس است. حجت الاسلام ، دبیرکل وقت کنگره شهدای روحانی در ویژه برنامه همایش بررسی نقش حوزه‌های علمیه در دفاع مقدس با ارائه آماری آخرین آمار شهدای روحانی را به تفکیک مسؤولیت و تخصص تا پایان اسفند 89 بدین‌گونه منتشر کرده است: ــ نماینده مجلس شورای اسلامی 26 نفر ــ مسؤولیت در قوه قضائیه 20 نفر ــ ائمه جماعت 72 نفر ــ ائمه جمعه 43 نفر ــ شهدای روحانی سوانح هوایی 23 نفر ــ شهدای روحانی غواص 72 نفر ــ تبلیغی خاص 1047 نفر ــ آرپی‌جی زن،تک تیر انداز ،عملیات‌ها و لشکرها 2309 نفر ــ مخابرات و بی سی مچی 88 نفر ــ امدادگر 53 نفر ــ فرماندهان و مسئولان دفاع مقدس 50 نفر ــ خواهران طلبه 15 نفر [2] پی‌نوشت: 1). عوامل معنوی و فرهنگی دفاع مقدس، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، قم، 1380، ص159. 2). سایت تبیان (yon.ir/mtFpl) •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• ☑️ @tahlilgar57