۱۸ تدبیر کاربردی برای فصل زمستان @hekmateshargh ۱- افراد دارای مزاج سرد و تر باید در زمستان و شب‌ها در مصرف غذاهای سردی‌بخش احتیاط کنند. ۲- در فصل‌های سرد بویژه زمستان، استفاده از غذاهای گرمی‌بخش مانند کره، عسل، بادام و فندق به همراه غذاهای اصلی توصیه می‌گردد. بدیهی است مقدار این غذاها در هر فرد به تناسب مزاج وی می‌باشد. ۳- در این فصل، پس از حمام، نباید به‌طور ناگهانی در معرض هوای خارج قرار گرفت. ۴- خوابیدن در روز، بویژه در زمستان، باعث ایجاد بیماری‌های رطوبی و نزله می‌گردد. تباهی رنگ چهره، سستی بدن، احساس کسالت و کاهش اشتها از دیگر عوارض خواب روز هستند. ۵- بهترین زمان ورزش در فصل زمستان، آخر روز است. ۶- در فصل زمستان بدن نیاز به غذای بیشتر و نیز مقدار بیشتری گوشت دارد ولی اگر زمستان، طبع زمستانی ندارد، یعنی گرمتر از حد مورد انتظار است یا بارندگی کمی دارد، غذاها را باید به‌اندازه خورد. ۷- تدبیر بدن‌های با مزاج معتدل در این فصل باید مایل به گرمی و خشکی باشد و از غذاهای مسخّن (با خاصیت گرم‌کنندگی) استفاده نمایند. ۸- در زمستان، نوشیدنی‌ها و غذاها را باید گرم مصرف کرد. ۹- در این فصل باید ورزش‌های سنگین انجام گردد تا از پیدایش و انباشت اخلاط بد در بدن جلوگیری شود بویژه در افرادی که در بدن‌شان رطوبت زیادی وجود دارد. ۱۰- در این فصل، باید جامه گرم چون جامه پشمین و پوستین و ابریشمی و پنبه‌دار پوشید زیرا این نوع جامه‌ها بخار گرم بدن فرد را به خود گرفته و آن را در میان ذرات خود نگه می‌دارند و مانع از سرد گشتن بدن وی می‌گردند. ۱۱- بهتر است افراد در این فصل، کمی زیر آفتاب قدم بزنند و از انرژی خورشیدی بهره‌مند گردند. ۱۲- با توجه به اینکه در دنیای امروز انواع و اقسام میوه‌ها در فصل زمستان در دسترس عموم قرار دارند، در این فصل بهتر است که مصرف میوه‌های سرد و مرطوب (چون هندوانه، خیار، نارنگی و…) کم شود و بیشتر از میوه‌های گرم و میوه‌های خشک و خشکبار استفاده گردد. ۱۳- افراد کهنسال در زمستان انجیر را خیسانیده، بخورند که به جهت تلیین مزاج ایشان بسیار خوب است. ۱۴- بهتر است افراد در مکان‌های مرتفع که آفتاب بر آنها بتابد و از رطوبات و نم محفوظ باشد، مسکن نمایند و بر فرش‌های گرم و نرم بنشینند. ۱۵- بهتر است در زمان خواب، لحاف را گرم کرده، به خود بپوشانید. ۱۶- هر که در زمستان بیمار شود، باید زود مواد زاید را از بدن خارج نماید زیرا تا سبب بیماری قوی نباشد، در سرمای زمستان موجب بیماری نمی‌گردد. ۱۷- در زمستان، برای دفع مواد زاید، ایجاد اسهال بر ایجاد قی (استفراغ) ترجیح دارد. ۱۸- در این فصل، باید از فصد و حجامت و قی و اسهال قوی احتراز نمود اما در زمان نیاز و با تشخیص پزشک ماهر، می‌توان از مسهل‌های ضعیف یا متوسط و فصد به‌قدر نیاز و ضرورت بهره جست. تدبیر خارج شدن از منزل در هنگام سردی هوا و بارش برف • باید افراد به قدر اشتها غذای گرم بخورند و پس از اینکه حرارت غذا در بدن ایشان منتشر گشت، حرکت نمایند. • باید هنگام خروج بینی و دهان را بست. • برای افرادی که سرمایی‌تر هستند می‌توان توصیه کرد پیش از حرکت، غذایی که در آن مغز گردو و سیر و پیاز و روغن باشد بخورند، و نیز اگر پیش از حرکت، قدری سکنجبین عسلی یا کمی فلفل بخورند، دفع ضرر سرما می‌‌‌‌نماید. • پس از رسیدن به مقصد، نباید زود نزدیک آتش و گرمای زیاد رفت بلکه باید نخست هوای اتاق و مکانی که در آن ساکن شده‌اند را گرم نمایند و پس از تسکین شدت سرما، نزدیک آتش بروند. @hekmateshargh