اُه!! خداوند در آیه ۴۹ سوره عنکبوت می فرماید: بَلْ هُوَ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ فِي صُدُورِ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ ۚ قرآن آياتى است روشن، كه در سينه اهل دانش جاى دارد. شب گذشته با خود می اندیشیدم که منظور از اهل دانش کیانند؟ تا اینکه سراغِ کتاب شریف کافی رفتم و در آنجا به وضوح دیدم که امام باقر علیه السلام در جلسه ای، پس از قرائت آیه مورد نظر با دستِ مبارک به سینه خود اشاره فرموده است که یعنی آن عالمان مائیم. به دیگر احادیثِ باب، هم یک به یک نگاه کردم. در یکی به نقل از امام صادق علیه السلام نوشته بود: این اهلِ دانش، ائمه اطهار علیهم السلام هستند. در روایتی دیگر نیز دیدم که حصرت امام باقر علیه السلام در همین رابطه در پاسخ به فقیهی چون ابابصیر با مقداری چاشنی تند می فرمایند: توقع می رود که جز ما اهل بیت چه اشخاصی باشند؟! در دو روایتِ پایانی این باب نیز امام صادق علیه السلام صراحتا فرمودند: آنها مُنحصراً ائمه اطهار علیهم السلام هستند. این آیه و روایات یاد شده بی هیچ چون و چرایی، مرجعیتِ علمی انحصاری اهل بیت علیهم السلام را در شناختِ دین، بیان می دارد. البته لازم به یادآوریست که تلاش خالصانه عالمانِ پاک نهادِ امامیه در اعصار تاریخ برای فهمِ صحیح آراء و اندیشه های همین اهل دانش (ائمه اطهارعلیهم السلام) بوده است. از قرینه ای که در تعبیر صفتِ بینات برای کلمه آیات به کار رفته (آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ) نیز می توان به روشنی فهمید که منظور از اهل دانش در آیه شریفه، تبار پاک انبیا و اوصیای الهیست که به منبع علم الهی متصل هستند و آیات الهی در نزد آنان، کاملا روشن و به تعبیر قرآن، (بَيِّنَاتٌ) می باشد. جالب آنکه کدام عالم تفسیر را می شناسیم که آراء او درباره آیات قرآن با قطعیّت، مُتّصف به صفت بیّنات باشد؟! ما که چنین عالمی را در تاریخ اسلام از میان فرق اسلامی، سراغ نداریم. هرچه صفحاتِ تفاسیر قرآن را ورق می زنیم متوجه می شویم اُه! اینجا معرکه اختلاف آراء مفسرین می‌باشد. حتی در ساده ترین مباحث. با این توضیح، تعجب می کنم از مفسرین بزرگواری که روایاتِ فوق را از باب تطبیق کلی بر فردِ بارزِ آن می دانند! حتی یکی از معاصرینِ گرانمایه در تفسیر خود، روایتی را به نقل از کتاب بصائر الدرجات، دلیل بر این گرفته که اصحاب نیز از باب جری و تطبیق، مصداقِ (الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ) بوده اند. اما وقتی با کنجکاوی به کتاب بصائر الدرجات مراجعه کردم متوجه شدم که متاسفانه، مفسر گرانقدر معاصر و یا ناشرین و به تبعِ آن مترجمان همگی روایت را اشتباه نقل و ترجمه فرموده اند. والله عالم! کتاب کافی، باب ان الائمه قد اوتوا العلم و اثبت فی صدورهم. ۲۴ اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۰ شهر مقدس قم علیرضا نظری خرّم