خیابان سناباد
چند سالی هست که هرگاه به مشهد سفر می‌کنیم، زائرسرایی در محلۀ سناباد میزبان ما می‌شود. محله‌ای قدیمی با مردمانی باخدا و کوچه پس کوچه‌هایی سرسبز با درختانی کهنسال و باصفا، درست شبیه محلۀ‌های قدیمی و دست نخوردۀ تهران.
روز گذشته در مخزن کتابخانۀ پژوشگاه حدیث، گذرم افتاد به کتاب "الثُّقات" نوشتۀ عالمی سُنّی مذهب در قرن سوم و چهارم هجری به نام آقای ابن‌حَبّان.
جلد هشتم کتاب را برای یافتن مطلبی از قفسه برداشتم و برای مطالعه روی چارپایه‌ای پلاستیکی نشستم. کتاب را چند ورقی زدم. ناگاه کلمۀ سناباد توجه‌ام را به خود جلب کرد. به یاد خیابان سناباد مشهد افتادم.
با مطالعۀ بالا و پایین کلمۀ سناباد، به نکتۀ جالب‌تری رسیدم. آقای ابن‌حَبّان، ذیل نام امام علی‌بن‌موسی‌الرضا علیه‌السلام نوشته بود:
قبر علی‌بن‌موسی‌الرضا در سناباد (وَقَبرُهُ بِسَناباد) مشهور است. من بارها آن را زیارت کرده‌ام (قد زُرتُه مِرَارًا کَثِیرَةً). زمانی که در طوس بودم، هرگاه مشکلی برایم پیش می‌آمد (وَمَا حَلَّت بِی شدَّةٌ فِی وَقت مقَامی بطوس) قبر علی‌بن‌موسی‌الرضا علیه‌السلام را زیارت می‌کردم (فَزُرتُ قبر عَلیّ بن مُوسَى الرِّضَا) و از خداوند رفع آن مشکل را می‌خواستم (ودعوت الله إِزَالَتهَا). خداوند دعایم را اجابت می‌کرد و آن مشکل رفع می‌شد (إِلَّا أستجیب لی وزالت عَنى تِلْکَ الشدَّة). این مسأله‌ای است که بارها آن را تجربه کرده‌ام و همین اتفاق افتاده است (وَهَذَا شَیْء جَرَّبتُه مرَارًا فَوَجَدتُه کَذَلِک).
آری! علمای مسلمان اتفاق نظر دارند که زیارت، توسل، شفاعت و تبرک‌جُستن به قبور صالحین، جایز و بلکه مستحب مُؤَکّد است. هر چند که پیروان ابن‌تیمیه آن را شرک و کفر می‌دانند.
جناب ذَهبی در شرح حال ابن‌حَبّان نوشته است: ابن‌حَبّان یک صد هزار حدیث حفظ بوده است. جناب ذَهبی، آقای ابن‌حَبّان را امام و علامه معرفی می‌کند (الامام العلامه) و او را یکی از سرچشمه‌های علم در فقه (من أوعیه العلم فی الفقه) لغت، حدیث، موعظه و مردی عاقل می‌داند (و من عقلاء الرجال).
ذهبى در کتاب دیگرش با نام "الموقظة" نوشته است: کتاب‌هاى ابن‌حَبّان، منبع و سرچشمۀ شناختِ افرادِ موردِ اطمینان مى‌باشند (و یَنْبُوعُ معرفةِ الثقات).
با این حساب به پیروان ابن‌تیمیه عرض می‌کنم، یا دست از تکفیر دیگران به بهانۀ زیارت و توسل بردارید و یا بگویید که بزرگانی همچون ابن‌حَبّان نیز مشرک و کافر بوده‌اند! انتخاب با شماست.
قم/ ۷ شهریور ۹۶