❇️ماهیت‌شناسی شهرزیارتی فرسته 1 از 2 ✍️سید رضا شیرازی 〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰〰 🔺یکی از انواع موضوعات مستحدثه، موضوعاتی است که در گذشته وجود داشته است، اما در شرایطی قرار گرفته‌اند که به مرور زمان دچار انقلاب ماهیتی یا تغییر کارکردی شده‌اند(نک: اینجا). 🔺موضوع «شهر» از جمله این نوع موضوعات مستحدثه هستند. در تعریف شهر اتفاق نظری وجود ندارد. در تعریفی شهر را در مقابل روستا، بر معیار عدد ساکنین قرار می‌دهند و مکانی که تراکم جمعیت در آن، از حد معینی پایین‌تر نباشد شهر شمرده می‌شد. امروزه تاکید بر یک عامل در شناخت شهر کفایت نمی‌کند. 🔺طبق ماده ۴ قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری ایران، شهر. محلی است با حدود قانونی که در محدوده جغرافیایی بخش واقع شده و از نظر بافت ساختمانی، اشتغال و سایر عوامل، دارای‌ سیمایی با ویژگیهای خاص خود بوده به طوری که اکثریت ساکنان دائمی آن در مشاغل کسب، تجارت، صنعت، کشاورزی، خدمات و فعالیتهای اداری‌اشتغال داشته و در زمینه خدمات شهری از خودکفایی نسبی برخوردار و کانون مبادلات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی حوزه جذب و نفوذ‌ پیرامون خود بوده و حداقل دارای ده هزار نفر جمعیت باشد. 🔺همانگونه که مشهود است در تعریف فوق بر مواردی نظیر تعداد جمعیت، نوع فعالیت‌های اقتصادی، حوزه اداری و موارد دیگری اشاره شده است. 🔺معنای خاص شهر در دنیای معاصر با متغیر تقسیم کار در ارتباط است. یعنی شهر جایی است که مردمان آن با یک تقسیم کار بسیار پیشرفته با هم در ارتباط هستند و بر اساس یک زندگی سازمانی با هم زندگی می‌کنند. در این نگاه روستا مکانی است که مردمان ساکن در آنجا دارای ارتباط ساده سنتی هستند. بر این اساس شهرها بر اساس مشابهت افراد با یکدیگر شکل نمی‌گیرند. روستاها معمولا بر اساس مشابهت افراد به اضافه با مشابهت کیش و مذهب شکل می‌گیرند. 🔺در شهرهای جدید با پدیده‌ی چندفرهنگی(multicultural) مواجهیم. شهروندان در شهر با افرادی که از لحاظ فرهنگ و مذهب تفاوت جدی دارند به خاطر تقسیم کار پیچیده موجود در ارتباط هستند. 🔺«مزار» نیز موضوعی است که شرعی بودن یا عرفی بودن آن جای سوال دارد؟ در صورت عرفی بودن «مزار» آیا تغییر ماهیتی داده است؟ بر اساس روایات : 💎قالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع لَا تُشَدُّ الرِّحَالُ إِلَّا إِلَى ثَلَاثَةِ مَسَاجِدَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ- وَ مَسْجِدِ رَسُولِ اللَّهِ ص وَ مَسْجِدِ الْكُوفَة (الفقیه ج1 ص 231) 💎قالَ عَلِيُّ بْنُ مُوسَى الرِّضَا ع‏لَا تُشَدُّ الرِّحَالُ إِلَى شَيْ‏ءٍ مِنَ الْقُبُورِ إِلَّا إِلَى قُبُورِنَا(عیون اخبار الرضا ع ج2 ص 254-255) آیا مزار همان مکان مقدس یا قبرستان بزرگ‌مردانی است که شرع آنها را زیارتگاه دانسته است؟ در حقیقت مزار قسمتی از شهر است که کارکردی خاص دارد. ❓ترکیب این دو موضوع و ایجاد موضوع «شهر زیارتی» دارای چه ماهیتی است؟ آیا شهر زیارتی به امثال مکه و واتیکان گفته می‌شود؟ یا اعم از آنهاست و شامل شهرهایی مانند مشهد و کربلا و نجف می‌شود؟ ❓آیا شهر زیارتی شهری است که در آن زیارتگاه وجود دارد؟ آیا تهران با وجود امام‌زاده صالح و شهر ری در آن شهر زیارتی است؟ #برنامه‌ریزی_شهری #موضوعات_مستحدثه #پدیده_چندفرهنگی 🆔@tammolaat