🗓 به مناسبت ۱ اسفند، سالروز درگذشت مرحوم ✍ نمی‌دانم با چه زبانی باید شیخ آقابزرگ تهرانی را ستود که عمر طولانی و پربارش را‌ وقف معرفی مفاخر شیعه و تراث شیعه در دو کتاب گرانسنگ و در قرون متمادی کرد. اهمیت جمع‌آوری و احصاء نام اعلام شیعه و تصانیف شیعه به جای خود، گزارشی که مرحوم شیخ آقابزرگ از علمای عصر خود در قالب علمای قرن ۱۴ ارائه کرده و چه بسا بسیاری از آنها را خود از نزدیک دیده و مراتب علمی و مقامات معنوی آنها را ستوده و توصیف کرده است، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بدون اغراق می‌گویم که اگر نبود شرح حالی که ایشان از برخی علمای هم‌عصر خود کرده است، امروز هیچ نام و نشانی از آنها و خدمات علمی و اجتماعی آنها برای ما نمی‌ماند. 🌿از دیگر عالمانی که شبیه شیخ آقابزرگ تهرانی، البته در زمانی متأخرتر به بیان شرح حال و آثار علمای معاصر پرداخته، مرحوم صاحب کتاب است که در دائرة المعارف شرح حال نگاری خود، گزارش‌های ارزشمندی از علمای هم‌عصر خود ارائه کرده و در بسیاری از موارد، خاطرات و حکایاتی که خود مستقیما از آنها شنیده را ذکر کرده است. درباره شیخ محمد رازی نیز باید گفت که اگر شرح‌حال‌نگاری او نبود، امروز هیچ اطلاعی از جمعی از علمای معاصر خود نداشتیم. در بسیاری از موارد، ایشان شرح حال عالمانی را با تفکیک شهرهای محل سکونت و خدمتشان می‌آورد که تا هنگام انتشار کتاب، هنوز در قید حیات بوده‌اند. ❗️اما امروز، باوجود ده‌ها مرکز پژوهشی و تحقیقاتی و نهادهای مرتبط با حوزه و روحانیت، هنوز یک دائرة المعارف، از جنس کتاب شیخ آقابزرگ تهرانی و گنجینه دانشمندان شیخ محمد رازی در شرح حال علما، وعاظ و فضلای حوزه در زمان حاضر، گردآوری نشده است؛ چیزی که بتواند برای ده‌ها سال بعد به یادگار بماند. 📚البته تلاش‌های مجموعه‌هایی چون پژوهشکده باقرالعلوم (ع) در نگارش و انتشار مجموعه و زحمات مجموعه کتابشناسی شیعه و امثال آن را ندید نمی‌گیرم، اما همچنان جای اثری جامع که بتواند شرح حال علمای حاضر و خدمات علمی و اجتماعی ایشان را به نسل‌های بعد منتقل کند خالی است. 🕌 @tarikh_hawzah_tehran