باسلام
گفتیم که دولت آل بویه در زمینه آبادانی کشور ، سنگ تمام گذاشت و شهرهای مرکزی ایران و عراق به مقدار زیادی آباد شد.
قسمت زیادی از سرزمین عراق ، زیر سلطه اقوام اصیل ایرانی قرار گرفت و فرهنگ ایرانی بشدت در آنجا نفوذ کرد.
به طور کلی تا قبل از حمله مغول ، شهرهای ایران در نهایت آبادانی، و تلاشهای دولتهای مختلف ،برای آبادانی کشور ، ستودنی بود. مخصوصا در دولت سامانیان و آل بویه و سلجوقیان (که بعدا خواهیم گفت)، این مسئله برجستهتر بوده است.تا قبل از حمله مغول شعرا ، حکما و دانشمندان زیادی در نقاط مختلف ایران بوجود آمد که همگی در کنف حمایت سلاطین بودند و این بدان معناست که سلاطین مختلف ، حامی علم و دانش و آبادانی بودهاند. تا قبل از دولت آل بویه ، این پیشرفتها، بیشتر در سرزمین خراسان بزرگ بود که گفتیم کشورهای زیادی را شامل میشد اما از دولت آل بویه به بعد ، پیشرفت و آبادانی در مناطق مرکزی ایران و عراق هم رخ داد . بطوریکه تا قبل از دولت آل بویه ، شعرا ، فقها و دانشمندان بزرگ همگی اهل توس و نیشابور و مرو و سمرقند و بخارا و خوارزم و هرات و ....بودند اما از دولت آل بویه به بعد شعرا و فقها و دانشمندان زیادی از ری و همدان و اصفهان و آذربایجان و شیراز و اردبیل و بصره و کوفه و بغداد و ...ظهور کردند.
القصه، دولت آل بویه به سبب اختلافات مستمر که در بین آنها بوجود آمد کمکم ضعیف شدند و مجددا مرکز خیزش به خراسان بزرگ منتقل شد و یک طایفهای از همان اُغُزها بالا آمد و سرتاسر ایران را تحت تسلط خودش گرفت. اینها از دودمان فردی بنام سلجوق بودند و به دولت سلجوقیان یا سلاجقه ، معروف شدند.
اگر در قسمت بالا ، به نقشه قلمرو آل بویه مراجعه کنید متوجه میشوید که آل بویه بر خراسان بزرگ تسلط نداشت و این مناطق در دست غزنویان بود و آل بویه بر مناطق مرکزی ایران تسلط داشتند که از سمت شرق با غزنویان همسایه میشدند.
سلجوقیان از دل مناطق تحت تسلط غزنویان سربرآوردن و ابتدا به سراغ غزنویان رفتند و در جنگ دندانقان اونها را شکست دادند و دولت خودشون را در سال ۴۲۹ هجری تاسیس کردند. موسس این دولت طغرل بیگ سلجوقی بود که دولت خودش را در نیشابور تاسیس کرد. بعدها پایتخت سلاجقه چندبار تغییر کرد.
اینها ترک بودند و گفتیم که اغلب قریب به اتفاق حکومتها در ایران ،ترک بودند که خاستگاه آنها هم شمال شرق ایران بوده و هرچه ترک در دنیا داریم از همین مناطق شمال شرق برخاستهاند.
دولت سلجوقیان علاوه بر غزنویان ، دولت آلبویه را هم برانداخت و بر کل ایران و قسمتی از عراق مسلط شد و بعد تعدادی از اونها به امپراطوری روم شرقی که همسایه ایران بود و بیزانس نام داشت و خیلی ضعیف شده بود حمله کردند و در جنگ ملازگرد ، رومیها را شکست دادند و در اونجا سلاجقه روم را تاسیس کردند.این بحث سلاجقه خیلی مفصل است و انشالله در قسمتهای بعدی باز هم راجع به اونها خدمت شما میگم.
@tarikhbekhanim