باسلام
اینکه شیعه بعد از واقعه عاشورا هویت اصلی خود را پیدا کرد و به عنوان یک مذهب ، دارای عقاید و احکام مجزایی شد ، اینها با تلاش‌های امام سجاد ع و بعد از آن هم امامان صادقین ع بوده است.
یک نکته که در مورد امام سجاد ع ، مغفول مانده و گفته نمی‌شود، تلاش‌های علمی ایشان است . هم در حوزه متون باارزشی که از ایشان باقی مانده و هم در زمینه تربیت شاگردانی که همین‌ها ادامه دهنده راه علمی ائمه بودند و فقه و کلام شیعه را پایه‌گذاری کردند این مسیر در نهایت باعث پایه‌گذاری رسمی شیعه توسط امام جعفر صادق ع شد.
البته نباید این مسئله را فراموش کرد که تمام امامان ما ، شخصیت علمی والایی داشتند و مخصوصا علی ع ، شخصیت منحصر به فردی بوده ، اما تدوین این معارف ، بلافاصله بعد از قیام عاشورا ، توسط امام سجاد ع آغاز شد و در زمان امام صادق ع به اوج خود رسید و به عنوان یک مکتب مستقل پایه‌گذاری گردید.
برخی معاندین می‌گویند تشیع یک مکتب سیاسی است و از این جمله ، می‌خواهند چنین برداشت کنند که شیعه ، دین را کنار گذاشته و نگاه او به دین ، ابزاری است و می‌خواهد از نردبان دین به مراتب سیاسی برسد. در حالیکه اصلا چنین نیست. تشیع یک مکتب کاملا علمی است اما چون برخلاف اهل سنت به جنبه‌های سیاسی اسلام هم اهمیت فراوان داده ، لذا این شبهه را برای بعضی افراد ایجاد کرده است. مسلّم است که در رقابت‌های سیاسی ، تقابل و جنگ هم پیش می‌آید و لذا میبینیم که همیشه و در طول تاریخ ، این شیعه بوده که به مبارزه و جنگ با دشمنان دین پرداخته و اهل سنت ، سابقه کمتری در این زمینه داشته‌اند.
مذهب تشیع اعتقاد دارد که بعد از پیامبر اسلام ، علی ع خلیفه بلافصل است و خلفای قبل از او همگی غاصبِ خلافت بودند و لیاقت خلافت را نداشته‌اند. در این بین فقط مذهب زیدیه یا همان ۴ امامی‌ها هستند که خلافت شیخین را هم قبول دارند و راجع به آنها بعدا خواهیم گفت.
حالا اینکه بعد از علی ع چه کسانی خلیفه و امام جامعه هستند و طریقه نصب آنان چگونه است این دیگر اختلافی است و فرقه های مختلف شیعه بر اساس همین اختلافات بوجود آمده‌اند.
اولین آنها غُلاه هستند. اینها را به شکل غُلات هم می‌نویسند و اعتقاد داشته‌اند که علی ع ، انسان نیست بلکه فراتر از انسان و یا حتی خدا است. یعنی در حق امامان ، غُلو میکردند و آنها را برتر از پیامبراسلام می‌دانستند و بعضا برای ائمه مقام خدایی قائل می‌شدند اینها علاوه بر دوره امام علی ع ، در دوره سایر امامان هم بودند و هنوز هم در خیلی از مناطق کشور اسلامی هستند. برخی از اینها ، به قدری از شیعه دور شده‌اند که احکام‌شان بر اساس احکام اهل سنت است. یک نمونه بارز اینها در کردستان ، علی‌اللهی‌ها هستند. اینها علی ع را خدا می‌دانند و البته اهل سنت هم هستند . برخی از آنها اصلا اهل سنت هم نیستند و کلا عبادات را کنار گذاشته‌اند و عشق و علاقه به علی ع را رافع همه عبادات می‌دانند یعنی می‌گویند همین که علی ع را دوست داشته باشی کافی است و نیازی به عبادت نیست.
عقاید اینها ، کفرآمیز است و دینشان مملوّ از فساد است. اینها در زمان خود حضرت علی ع هم بودند و در آن موقع شیعه محسوب می‌شدند و نسبت خدا بودن (الوهیت) به علی ع می‌دادند. علی ع که این عقاید را مایه ننگ اسلام می‌دانست خیلی با اینها صحبت کرد که توبه کنند و دست از این عقاید بردارند . برخی ، توبه کردند و برخی دیگر بر کفر خودشان باقی ماندند. در برخی تواریخ ذکر شده که علی ع در کوفه، این افراد باقی‌مانده را به قتل رسانید و یا آنها را در گودالی سوزاند و دست از عقاید خودشان برنداشتند. والله اعلم.
ببینید گرفتاری‌های علی ع در کوفه ، چه چیزهایی بوده است.
انشالله در قسمت بعدی باز هم در مورد غلاه و عقاید آنها و سرنوشتشان صحبت میکنیم.
@tarikhbekhanim