بخش هفتم / ماکت انتخابات ۱۴۰۰، کدام عدالت؟ کدام آزادی؟
جریان شناسی گروه های موثر در انتخابات
14 _ جبهه پایداری
جبهه پایداری در دولت دوم احمدینژاد با پرچم صیانت از اصول گفتمان سوم تیر و با هدف عدم مصادره نقاط مثبت دولت نهم و دهم توسط جریان موسوم به انحرافی تشکیل شد، طبیعتا با چنین هدفی این جریان باید میتوانست مزیتهای نسبی دولت احمدینژاد در دوره اول یعنی گفتمان عدالت، استقلال و بدنه اجتماعی متدینان را حفظ کند، در این سهگانه به نظر میرسد پایداری فقط در بخش سوم و آن هم به سبب انتساب به آیتالله مصباحیزدی بهطور نسبی موفق بوده، سیاست اصلی پایداری اتخاذ ادبیات سلبی است میخواسته با تکیه بر ادبیات نه به فتنه و نه به برجام برای خود مزیتسازی کند، البته فارغ از اینکه حامیان این ادبیات چقدر است و آیا برای انتخاباتی مثل ریاستجمهوری کافی است یا نه، بخشی از آن هم با اصولگرایان دیگر و تیپهایی مثل سعید جلیلی اشتراکی است.
چهرهها: مرتضی آقاتهرانی، صادق محصولی و...
استراتژیها:
1-تلاش برای معرفی گزینه اختصاصی ترجیحا گزینهای که بتواند در گفتمان عدالت زمینه رای داشته باشد،
2-تلاش برای تبدیل شدن به قطب مخالف دولت در افکار عمومی،
3-تلاش برای مرزبندی با ساختار ائتلاف اصولگرایان،
4-تلاش برای حضور موثر در ساختار ائتلاف اصولگرایان درصورت اضطرار.
گزینههای احتمالی: پرویز فتاح، سعید جلیلی، مهرداد بذرپاش، گزینه اجماعی اصولگرایان.
نکته قابلتامل درمورد پایداری این است که با وجود برخی سرسختیها در پیوستن به سازوکارهای حزبی اصولگرایان معمولی درصورت رعایت شأن و شئون احتمالا مخالفتی با ائتلاف ندارد، در دولت احتمالی بعدی هم این فرمول احتمالا کار میکند.
15 _ عدالتخواهان با محوریت سعید جلیلی
تلقی شکست صددرصدی برجام در افکار عمومی این ذهنیت را ممکن است به وجود بیاورد که در تقسیم جامعه به برجامیان و نابرجامیان سعید جلیلی بهعنوان بزرگ نابرجامی در دولت اول روحانی شانس مهمی برای پیروزی در انتخابات خواهد داشت. اینکه چقدر این برآورد از فضای افکار عمومی صحیح است یا نه، فعلا محل قضاوت ما نیست.
سعید جلیلی در این سالها سعی کرده است با تشکیل جلسات موسوم به دولت سایه بگوید برای موضوعات اصلی کشور راهحلهای جدی دارد و برای خود در گفتمان کارآمدی هم مزیتسازی کند.
چهرهها: برادران جلیلی، فریدون عباسی، برخی ادوار جنبش عدالتخواه دانشجویی
استراتژیها:
1- معرفی سعید جلیلی بهعنوان گزینه اختصاصی،
2- مرزبندی حداکثری با ساختار ائتلاف اصولگرایان،
3- تلاش برای منتفی دانستن هر نوع مذاکره با دولت بایدن،
4- مرزبندی با چپ رادیکال و منتفی ندانستن عدالتخواهی در چارچوبهای فعلی،
5- تلاش برای معرفی سعید جلیلی بهعنوان گزینهای با برنامههای جدی برای حل مشکلات کشور.
16 _ عدالتخواهان منفرد یا چپ نو
چهرهها: مجید حسینی، میلاد دخانچی، امیر خراسانی و...
این جریان بیشتر در فضای فکری ظهور و بروز دارد و هنوز سروشکل سیاسی و تشکیلاتی پیدا نکرده است ولی در سالهای اخیر در فضای مجازی به شکل فکری توانسته نوعی ادبیات عدالتخواهانه تولید کند. خوانش آنها از عدالت با جریان مرسوم اصولگرایی و حتی تیپهایی مثل جلیلی متفاوت است اما هنوز عدالت را در چارچوبهای نظام دنبال میکنند، آنها بعید است ظهور اختصاصی در انتخابات 1400 داشته باشند اما میتوانند در فضای نخبگانی منتهی به انتخابات موثر باشند.
17 _ عدالتخواهان رادیکال
چهرهها: سعید زیباکلام، شاخه رادیکال ادوار جنبش عدالتخواه.
این جریان منشعبشده از عدالتخواهان گروه 16 و 17 است اما نسخههای تجویزی آنها برای پیگیری عدالت برخلاف دو گروه قبلی از ساختارهای رسمی درحال فاصلهگیری است. ورود مستقیم به انتخابات یا داشتن گزینه اختصاصی احتمالا منتفی است.