.
5⃣ «وَ آيَةٌ لَهُمُ الْأَرْضُ الْمَيْتَةُ أَحْيَيْناها وَ أَخْرَجْنا مِنْها حَبًّا فَمِنْهُ يَأْكُلُونَ»
در این آیه و آیات بعد، برخی از امور عالم را برمی‌شمرد و نام آیه بر آنها می‌نهد.
💠نکته تخصصی #معرفت‌شناسی : نگاه آیه‌بین
#آیه ، یعنی علامت و نشانه،
و علامت و نشانه بودن یک چیز، وصفی است که از نسبت او با امری دیگر درمی‌آید.
⬅️ نمونه ساده آن علائم رانندگی است:
اگر کسی با تخصص‌های مختلف فیزیک و شیمی به شناساییِ یک تابلوئی راهنمایی و رانندگی بپردازد، نکات متعددی درباره جنس آهن آن، طول موج‌های رنگ‌های آن، مقاومت آن در سرما و گرما، و ... می‌تواند بفهمد، اما اینها هیچیک نکته‌ای درباره علامت و نشانه بودن آن نمی‌گوید.
اگرچه سازنده یک تابلوی رانندگی، در ساخت آن به بسیاری از این امور توجه دارد، اما این تابلو بدین جهت ساخته و نصب نشده است که افراد خود آن را بررسی کنند؛ بلکه ساخته شده تا علامت و نشانه‌ای باشد برای فهماندن مطالبی به رانندگان درباره وضعیت مسیری که می‌خواهند بپیمایند.
⬆️ خداوند همه جهان را آیه آفریده است
و در آیات پیش رو، از زمین و دانه‌ای که می‌روید و باغها و رودهایی که در آن جاری است تا زوجیت اشیاء و شب و روز و ماه و خورشید و کشتی‌ای که در دریا روان است و اینها را به عنوان آیه به رخ ما می‌کشد؛
اینها هم آیات قرآن‌اند هم آیات خلقت،
اما ما چه اندازه اینها را به عنوان «آیه» می‌بینیم و از نشانه‌ها به آنچه نشانه‌ها می‌خواهند ما را بدان رهنمون سازند، رهنمون می‌شویم؟
📝 #علم_دینی و #نگاه_آیه‌ای
قبلا اشاره شد که یکی از نقطه‌ضعف‌های مدرن علم جدید این است که به بهانه روش تجربی، می‌کوشد نگاه آیه‌ای به عالَم و آدم را به محاق بَرَد، بلکه علمی بودن چنان نگاهی را انکار کند.
🔖(بویژه در جلسه 229، تدبرهای 3 و 4: http://yekaye.ir/al-baqarah-002-039/ )
اسف‌بارتر این است که این ادبیات غلط در جامعه متدینان هم شیوع پیدا کرده و کلمه #علم را معادل #علم_تجربی ، آن هم علمی که روش صرفا حسی دارد و هیچ توجهی به مبدا و معاد ندارد و نگاه آیه‌ای به عالَم را خرافات می‌شمرد، قلمداد می‌کنند❗️
بهانه‌شان هم این است که "ما کلمه «علم» را معادل «science» به کار می‌گیریم؛ و کلمه «science» در ادبیات غربی به معنای «علم صرفاً تجربی» است"❗️
غافل از اینکه کاربرد همین کلمه «science» در فرهنگ غربی در این معنای مبتذل، تنها در یک قرن اخیر و به خاطر غلیه رویکردهای پوزیتیوستی و مادی‌گرایانه در ساحت علم، به چنین انحرافی مبتلا شده و تا پیش از آن، «science» (و بویژه ریشه اصلی لاتینی آن: scientia) برای رشته‌های الهیات هم تعبیر به کار می‌رفت (سید حسین نصر، معرفت و معنویت)؛
اما چه کنیم که غرب‌زدگی و اصرار به همراهی با غربیان، مجال دیدن حقیقت را از بسیاری از مدعیان تفکر دینی هم سلب کرده است‼️
اهمیت تزریق نگاه آیه‌ای به امور بقدری است که برخی از بزرگان – مانند آیت الله جوادی آملی – یکی از مهمترین گام‌ها در تحقق علم دینی را همین نکته می‌دانند؛ یعنی هر چیزی را در پیوند با مبدا و معاد دیدن
📚(منزلت عقل در هندسه معرفت دینی، جوادی آملی، ص135-137)
✳️ تبصره
نقد فروکاستن #علم به #علم_تجربی به معنای انکار ارزشمندی #روش_تجربی نیست؛ بلکه به معنای مخالفت با انحصار روش علم به روش تجربی است.
@yekaye