🔹الْغَیبِ
▪️ماده «غیب» در اصل بر پوشیده شدن چیزی از دیدگان دلالت دارد و بر این قیاس کلمه «غَيْب» تدریجا برای هر چیزی که مخفی است و تنها خداوند از آن آگاه است به کار رفته است: «وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ الْغَيْبِ لا يَعْلَمُها إِلاَّ هُو» (آل عمران/44)
📚(معجم المقاييس اللغة، ج4، ص403)
▫️در واقع «غیب» نقطه مقابل «شهادت» است و متناسب با انواع و مراتب «شهادت» (که به معنای حضور است) انواع و مراتبی برای غیب میشود در نظر گرفت: از مخفی ماندن از مقابل دیدگان گرفته: «فَقالَ ما لِيَ لا أَرَى الْهُدْهُدَ أَمْ كانَ مِنَ الْغائِبِينَ» (نمل/20) تا هر آنچه از محدوده علم افراد مخفی مانده باشد: « قُلِ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما لَبِثُوا لَهُ غَيْبُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ»
📚 (کهف/26) (التحقيق في كلمات القرآن الكريم، ج7، ص291)
▪️و کلمه «غَیب» اگرچه مصدر است اما چون در معنای اسمی به کار رفته جمع بسته میشود: «إِنَّكَ أَنْتَ عَلَّامُ الْغُيُوبِ» (مائدة/109)
▪️تعبیر «أغابَ» و «مُغیبَة» در مورد زنی به کار میرود که شوهرش غایب شده و مثلا به مسافرت رفته است
📚(معجم المقاييس اللغة، ج4، ص403)
▫️و ظاهرا در همین فضاست که تعبیر «حفظ غیب» (یعنی در نبود همسر، مراعات حقوق او را کردن) یکی از خصلتهای خوب زنان شمرده شده است: «حافِظاتٌ لِلْغَيْبِ بِما حَفِظَ اللَّهُ» (نساء/34)
📚(مفردات ألفاظ القرآن، ص617)
▪️«غَيَابة» به گودالی که کسی که در آن قرار گیرد از مقابل دیدگان مخفی میشود گویند (وَ أَلْقُوهُ في غَيابَتِ الْجُبّ» (یوسف/10)
📚(معجم المقاييس اللغة، ج4، ص403؛ مفردات ألفاظ القرآن، ص617)
▪️«غِيبة» هم عبارت است از آنکه شخص به بدگویی درباره دیگری بپردازد
📚(مفردات ألفاظ القرآن، ص617)
و چون این بدگویی در غیاب وی انجام میشود «غیبت» نام گرفته است.
📚(معجم المقاييس اللغة، ج4، ص403)
و فعل آن در باب افتعال آمده (لا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضاً» (حجرات/12) و برخی وجهش را این دانسته انند که باب افتعال دلالت بر «اختیار کردن فعل» دارد و مراد این است که شخص وارد شدن در غیبت از شخص یا کار وی را اختیار کرده است.
📚(التحقيق في كلمات القرآن الكريم، ج7، ص292)
📿ماده «غیب» و مشتقات آن جمعا 60 بار در قرآن کریم به کار رفته است.
@Yekaye