.
4⃣ «وَ اللَّيْلِ إِذا يَسْرِ»
در بحث از آیه 2
🔖(جلسه 873، تدبر1.ج
http://yekaye.ir/al-fajr-89-02/ )
اشاره شد که «فجر» میتواند در معنای کسی که ظلمت را میشکافد و نور را در عالم میگستراند (پیامبر اکرم ص یا امام مهدی ع) به کار رود، و در همین راستا «شب» را درباره دوره بقیه ائمه اطهار (از امام حسن مجتبی تا امام حسن عسکری) به کار بردهاند، بر همین اساس، «شب هنگامی که سپری میشود» اشاره است به زوال حکومتهای غیرالهی که نویدبخش ظهور امام زمان ع است.
🔖(حدیث2
https://eitaa.com/yekaye/4264)
📝نکته تخصصی
#تفسیری
قبلا بارها به اینکه با توجه به قاعده امکان استفاده از یک لفظ در معانی متعدد، معانی متعددی برای یک آیه مطرح شد.
💢اکنون به یک قاعده مهم اشاره میشود:💢
هرگاه آیهای بر اساس یک مبنای خاص معنا میشود آیات دیگر هم در همان راستا باید معنا شود و نباید بین دو فضای معنایی خلط کرد.
در واقع،
قاعده فوق به معنای هرج و مرج در معانی آیات نیست؛ بلکه شبیه یک نظام اصل موضوعی است:
اگر یک مطلب به عنوان اصل موضوع پذیرفته شود بقیه آن نظام نیز بر اساس همان اصل موضوع پیش میرود.
مثلا اگر «فجر» به معنای شکفتن عرصه جهالت و ظلم با نور نبوت یا امامت گرفته شود، لیالی عشر هم به امامانی که از دسترس دور شدند اطلاق میگردد؛ و سپری شدن شب هم به پایان دوره عدم دسترسی؛ و ... .
و بر همین اساس،
گاه تا پایان سوره میتوان به فهم مذکور ادامه داد (البته اگر قرینه خاصی بر توقف آن معنا در کار نباشد) و پذیرش این فهم، منافاتی با معانی دیگری که بدون این اصل موضوع در فهم آیات به دست میآید ندارد.
🌐با این مبنا بخوبی میتوان تمامی تفاسیر متعددی که از اهل بیت برای برخی آیات ارائه شده (در صورت اطمینان از صدور آن از معصوم) پذیرفت.
@Yekaye