📛شبهه 2: مهر و نفقه، جبران ظلم به زن در ارث و دیه
اسلام چرا ارث و دیه زن را نصف مرد قرار داده و بدین طریق به او ظلم کرده، که بعداً بخواهد با مهر و نفقه آن را جبران کند؟ ارث و دیه را برابر کند، و مهر و نفقه هم نیازی نیست❗️
🤔پاسخ
⛔️پیشفرض این شبهه هم آن است که نظام خانواده را همچون یک شرکت اجتماعی قراردادی محض قلمداد کرده، که توضیح بیشتر درباره چرایی اینکه نفقه بردوش مرد گذاشته شده در آیه 34 خواهد آمد.
⛔️اشکال دیگری که در این شبهه است، این است که در این شبهه جای علت و معلول اشتباه گرفته شده است.
شهید مطهری در پاسخ این شبهه تذکر داده که «وضع ارثى زن، معلول مهر و نفقه است نه علت آن.» (نظام حقوق زن در اسلام، ص275) یعنی ابتدا قانون نفقه را قرار دادهاند، و به علتِ وجود این قانون، بوده که ارث را آنچنان کردهاند؛ نه اینکه اول ارث را چنین تقسیم کنند، و سپس به خاطر جبرانش نفقه را برعهده مرد بگذارند.
🤔در اینجا شاید کسی اشکال کند که به چه دلیل، این را علت و آن را معلول دانستهاید و نه بالعکس.
پاسخش این است که در طراحی هر نظام حقوقی، ابتدا وضعیت اصلی و عمومی را در نظر میگیرند و برایش قانون وضع میکنند، سپس سراغ حالات استثنایی و خاص میروند.
آنچه در مقام قانونگذاری خانواده اولیت دارد، شکلگیری اصل خانواده و نیز تامین مخارج آن است که مهریه ناظر به اولی و نفقه ناظر به دومی است؛
و از این رو
یافتن شغلی برای تامین مناسب خانواده در درجه اول وظیفه مرد است.
اموری مانند ارث و دیه، از درآمدهای متفرقهای است که به طور غیرمنتظره و ناخواسته به انسان میرسد و هر قانونگذار حکیمی، ابتدا قوانینی برای وضیعت عادی و طبیعی خانواده میگذارد و سپس سراغ چنین حالتهایی که در زندگی هرکس، وقوعش غیرمنتظرهای و موادرش بسیار معدود است، میرود.
@yekaye