☀️3) روایت شده که معمر روغن‌فروش از امام صادق ع سوال کرد:
فدایت شوم! من مردی هستم که فروشنده روغن زیتون هستم؛ از شام برایم روغن می‌آید و از آنچه می‌فروشم برای خودم هم برمی‌دارم.
[ظاهرا مقصود این است که وکیل در فروش هستم و برای خودم هم از همین برمی‌دارم]
فرمود: این را برایت نمی‌پسندم.
[که این تعبیر امام ع را علما حمل بر کراهت کرده‌اند]
گفت: من برای خودم، از چیزی که می‌فروشم کم نمی‌کنم!
[یعنی به همان مبلغی که قرار است به دیگران بفروشم برای خودم هم برمی‌دارم]
فرمود: از دیگری بخر و از آن چیزی را برندار! آیا به نظرت اگر آن کس به تو بگوید به ازای هر پیمانه کمتر از یک سکه طلا نمی‌فروشم [یعنی قیمت خیلی بالایی برای کالایش بگذارد] چکار می‌کنی؟ آیا باز هم برای خودت از همان برمی‌داری؟!
[ظاهرا امام ع می‌خواهند تذکر دهند که تو در این معامله هوای خودت را داری نه هوای کسی را که وکیل او برای فروش شده‌ای؛ و لذاست که سزاوار نیست اگر از طرف کسی فروشنده کالایی شدی برای خودت برنداری؛ چون در چنین شرایطی سعی می‌کنی که قیمت کالا را کم بگذاری که برای خودت هم صرفه داشته باشد و این موجب ضرر به کسی است که وکیل فروش اموال اویی]
گفت: فدایت شوم! گاهی در ظرف روغن و روغن زیتون به ازای هر ظرفی فلان تعداد پیمانه ریخته می‌شود ولی گاهی مقداری کم ویا زیاد می‌شود.
[به تعبیر امروزی مثلا می‌گویند هر بطری یک لیتر دارد؛ اما گاهی چند سی‌سی کمتر یا بیشتر می‌شود]
فرمود: اگر این «با رضایت طرفینی بین شما» باشد اشکالی ندارد.
📚تهذيب الأحكام، ج7، ص128
الْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَمَاعَةَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَبَلَةَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ قَالَ:
سَمِعْتُ مُعَمَّراً الزَّيَّاتَ يَسْأَلُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع فَقَالَ: جُعِلْتُ فِدَاكَ إِنِّي رَجُلٌ أَبِيعُ الزَّيْتَ يَأْتِينِي مِنَ الشَّامِ فَآخُذُ لِنَفْسِي مِمَّا أَبِيعُ؟
قَالَ مَا أُحِبُّ لَكَ ذَلِكَ.
قَالَ إِنِّي لَسْتُ أَنْقُصُ نَفْسِي شَيْئاً مِمَّا أَبِيعُ.
قَالَ بِعْهُ مِنْ غَيْرِكَ وَ لَا تَأْخُذْ مِنْهُ شَيْئاً؛ أَ رَأَيْتَ لَوْ أَنَّ الرَّجُلَ قَالَ لَكَ لَا أَنْقُصُكَ رِطْلًا مِنْ دِينَارٍ كَيْفَ كُنْتَ تَصْنَعُ أَ لَا تَقْرَبُهُ؟!
قَالَ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاكَ فَإِنَّهُ يَطْرَحُ ظُرُوفَ السَّمْنِ وَ الزَّيْتِ لِكُلِّ ظَرْفٍ كَذَا وَ كَذَا رِطْلًا فَرُبَّمَا زَادَ وَ رُبَّمَا نَقَصَ؟
قَالَ: إِذَا كَانَ ذَلِكَ «عَنْ تَراضٍ مِنْكُمْ» فَلَا بَأْسَ.
@yekaye