.
2️⃣ «أَ أَنْتُمْ أَنْشَأْتُمْ شَجَرَتَها أَمْ نَحْنُ الْمُنْشِؤُنَ»
مقصود از «شجرتها» چیست؟
🍃الف. به معنای «درخت آتش» است؛
بر همین اساس، برخی از مفسران مصداق این آیه را دو درخت «مَرْخ» و «عَفار» معرفی کردهاند، دو درختی که وقتی شاخههایی از اینها چیده و بر روی هم کشیده شود (بدون اینکه نیاز باشد صبر کنیم تا شاخهها خشک شود) آتش میگیرد (مثلا: قرطبی در الجامع لأحكام القرآن، ج18، ص221 )؛
و برخی مفسران درختان آتشزای دیگری همچون «عُشَر» و «کَلْخ» را هم بدان اضافه کردهاند (مثلا: التحرير و التنوير، ج27، ص298 )
🍃ب. درخت آتش تعبیری است همچون «هیزم آتش»
یعنی اشاره است به همین که آتش از درخت بیرون میآید؛ و جالب اینجاست که عموم آنچه که بشر برای تولید آتش سراغ دارد، برگرفته از درختان است؛ خواه هیزم باشد که مستقیما از درختان است یا ذغال سنگ (که فسیل درختهای سرخس بوده) یا نفت و گاز طبیعی (که آنها را هم بقایای گیاهان و موجودات آلی موجود در اقیانوسها میدانند؛ ویکیپدیا؛ مدخل «نفت») و مشتقاتی که از اینها درست میشود.
🍃ج. نقل شده که برخی گفتهاند که مقصود از «شجره» خود آتش است؛ گویی نوع آتش و جنس آتش مد نظر بوده و شجره برای آن استعاره گرفته شده است؛
هرچند این قول را متکلفانه دانستهاند. (البحر المحيط، ج10، ص90 )
🍃د. ...
@yekaye