.
1️⃣ «نَحْنُ جَعَلْناها تَذْكِرَةً وَ مَتاعاً لِلْمُقْوینَ»
خداوند می فرماید ما آن را مایه تذکر قرار دادیم. مرجع ضمیر آن را غالبا «آتش» دانستهاند؛ اما میتوان مرجع ضمیر را «شجرتها: درخت آتش» نیز دانست. با این وصف مقصود از اینکه مایه تذکر است، تذکر به چه امری و چگونه؟
🍃الف. اگر مرجع ضمیر «آتش» باشد؛ آنگاه:
🌱الف.۱. تذکری است به آتش جهنم؛ چنانکه وقتی شخص این آتش را میبیند به یاد جهنم میافتد و از آن به خدا پناه میبرد (عكرمة و مجاهد و قتادة، به نقل از مجمع البيان، ج9، ص338 ؛ تفسير القمي، ج2، ص349 ) و این مانع آنان از ارتکاب معاصی شود؛زیرا وقتی که آتش دنیا چنین توان سوزندگی و درهمخرد کردن دارد آتش آخرت که به مراتب شدیدتر از این است با انسان چه خواهد کرد. (المجازات النبوية، ص376-377 )
🌱الف.۲. شخص با دیدن آن و تفکر در آن متذکر شود به اینکه کسی که میتواند در درختی سبز چنین آتشی را پدید آورد بر پدید آوردن نشئه آخرت هم تواناست. (به نقل از مجمع البيان، ج9، ص338 ) که از این جهت مضمون این آیه مشابه مفاد آیه «الَّذي جَعَلَ لَكُمْ مِنَ الشَّجَرِ الْأَخْضَرِ ناراً فَإِذا أَنْتُمْ مِنْهُ تُوقِدُونَ أَ وَ لَيْسَ الَّذي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِقادِرٍ عَلى أَنْ يَخْلُقَ مِثْلَهُمْ» (یس/80) خواهد بود. (تفسير كنز الدقائق، ج13، ص49 )
🌱الف.۳. شخص با دیدن آتش و تفکر در آن بویژه از این جهت که در آتش دائما تبدیل از حالتی به حالت دیگر (سیلان و تغییر) بروز دارد اقدام خداوند در تبدیل این زندگی به زندگی دیگر را جدی بگیرد (البحر المحيط، ج10، ص90)
🌱الف.۴. شاید مقصود تذکر و هشدار دادن و آگاه کردن در تاریکیها باشد (تفسير كنز الدقائق، ج13، ص49 ) که در این صورت تناسب دارد با ادامه آیه؛ یعنی اینکه خداوند دارد به برخی از منافع آتش در دنیا اشاره میکند؛ یکی اینکه در تاریکیها شما را متذکر به چالهها و ... میکند و دیگر فایدهای است که برای کسانی که در بیابان اطراق میکنند دارد.
🌱الف.5. ...
🍃ب. اگر مرجع ضمیر درخت آتش باشد؛ آنگاه تذکری است به:
🌱ب.۱. اینکه کسی که میتواند از درختی سبز چنین آتشی را پدید آورد بر پدید آوردن نشئه آخرت هم تواناست. برخی بر این باورند که: «خروج آتش از درخت، از دو جهت مىتواند يادآور قيامت باشد: يكى از جهت خروج انرژى ذخيره شده در آن كه در قالب جرقه و آتش بروز مىكند، ديگر آن كه آتش دنيا، انسان را به ياد آتش دوزخ مىاندازد.» (تفسير نور، ج9، ص439)
🌱ب.۲. ...
🍃ج. تمام موارد فوق مبتنی بر این بود که متعلق »تذکرة» محذوف باشد؛ اما اگر کسی «للمقوین» را هم مربوط به «متاعا» بداند و هم مربوط به «تذکرة»؛ آنگاه مقصود از «نَحْنُ جَعَلْناها تَذْكِرَةً ... لِلْمُقْوینَ» این میشود که:
🌱ج.۱. مقصود تذکر و هشدار دادن و آگاه کردن در تاریکیها است؛ که در این صورت خداوند دارد به برخی از منافع آتش برای «مقوین: صحرانوردان» اشاره میکند؛ یکی اینکه در هنگام راه رفتن در تاریکیها شما را متذکر به چالهها و ... میکند و دیگر در هنگام اطراق کردن هم از آن برای پخت و پز و دور کردن حیوانات درنده و ... استفاده میکنید.
🌱ج.۲. ...
@yekaye